از سرگیری پروازهای مستقیم بین مسکو و سوخومی در تاریخ ۱ مه ۲۰۲۵، پس از ۳۲ سال وقفه، نشانه‌ای از تغییر مهم در ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی است، به‌ویژه در زمینه نفوذ روسیه بر آبخازیا، منطقه‌ای جدا شده از گرجستان. این تحول، همراه با راه‌اندازی همزمان خدمات ریلی، پیامدهای گسترده‌ای برای دینامیک منطقه‌ای، حاکمیت گرجستان و روابط بین‌المللی دارد.
از سرگیری پروازها نشان‌دهنده بازگشت کامل نفوذ روسیه بر آبخازیا است و دوره‌ای از مقاومت محلی علیه سلطه مسکو را پایان می‌دهد. آبخازیا که در اوایل دهه ۱۹۹۰ با حمایت روسیه از گرجستان جدا شد، مدت‌هاست که به لحاظ مالی و نظامی به مسکو وابسته است. پروازها که توسط شرکت‌های هواپیمایی تحریم‌شده روسیه مانند UVT Aero انجام می‌شوند و بازسازی فرودگاه ولادیسلاو آردزینبا در سوخومی با سرمایه‌گذاری روسیه، نشان‌دهنده نیت استراتژیک مسکو برای ادغام بیشتر آبخازیا در حوزه نفوذ خود است. حضور مقامات کرملین، مانند سرگئی کیری‌یِنکو، و بازگرداندن سریع کمک‌های روسیه پس از انتخابات، توانایی مسکو در اعمال فشار از طریق اهرم‌های اقتصادی و سیاسی را برجسته می‌کند.
- تثبیت دوباره کنترل روسیه بر آبخازیا
-
نقض حاکمیت گرجستان و قوانین بین‌المللی
این پروازها که بدون رضایت گرجستان انجام شده‌اند، به‌عنوان نقض حاکمیت و تمامیت ارضی گرجستان تلقی می‌شوند، زیرا آبخازیا از نظر بین‌المللی بخشی از گرجستان است. وزارت امور خارجه گرجستان این اقدام را نقض منشور سازمان ملل و مقررات سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ICAO) دانست و اشاره کرد که فرودگاه سوخومی به دلیل وضعیت اشغال‌شده‌اش مجوز بین‌المللی ندارد. اتحادیه اروپا نیز این موضع را تأیید کرد و اقدام یک‌جانبه روسیه را محکوم نمود. با این حال، همان‌طور که لوان داویتاشویلی، وزیر اقتصاد گرجستان، اذعان کرد، اهرم‌های محدود تفلیس در مناطق اشغالی توانایی گرجستان برای پاسخ مؤثر را محدود می‌کند.
-
چالش سیاسی داخلی گرجستان
دولت گرجستان به رهبری حزب رویای گرجستان که گرایشی طرفدار روسیه دارد، با یک معضل سیاسی داخلی روبرو است. اگرچه این دولت پروازها را محکوم کرد، اما تصمیم خود در مه ۲۰۲۳ برای از سرگیری پروازهای مستقیم بین تفلیس و روسیه، به دلیل انتقادات داخلی و بین‌المللی، به‌عنوان اقدامی ریاکارانه تلقی شده و اعتراضات گسترده‌ای را به دنبال داشته است. گرایش طرفدار روسیه حزب رویای گرجستان، که با سخنان بیدزینا ایوانیشویلی، بنیان‌گذار این حزب، تقویت شده، به رهبران آبخازیا و اوستیای جنوبی اجازه داده تا با ارجاع به همسویی تفلیس با مسکو، انتقادات را منحرف کنند. این دینامیک، موقعیت تفلیس را تضعیف کرده و توانایی آن برای به چالش کشیدن اقدامات روسیه را بدون به خطر انداختن روابط با مسکو پیچیده می‌کند.
