اخبار جدید

• چگونه شرکت‌ها واقعاً می‌توانند با هوش مصنوعی کسب درآمد کنند؟

  اکثر شرکت‌ها برای به‌دست آوردن بازگشت سرمایه (ROI) از هوش مصنوعی با مشکل روبه‌رو هستند، اما ۵٪ از آن‌ها همین حالا نیز در حال سودآوری‌اند. ببینیم این شرکت‌ها چه کار متفاوتی انجام می‌دهند و چگونه می‌توان واقعاً با هوش مصنوعی کسب درآمد کرد.

• جیمز واتسون نمونه بارز بهترین و بدترین ویژگی‌های علم بود – از اکتشافات بسیار عظیم گرفته تا تبعیض جنسی و رقابت‌های بی‌رحمانه

  جیمز دِوی واتسون، زیست‌شناس مولکولی آمریکایی بود که بیشتر به دلیل کسب مشترک جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی در سال ۱۹۶۲ برای کشف ساختار DNA و اهمیت آن در انتقال اطلاعات در سیستم‌های زنده شناخته می‌شود. اهمیت این کشف را نمی‌توان بیش از حد برآورد کرد. این کشف چگونگی کارکرد ژن‌ها را رمزگشایی کرد و زمینه‌های زیست‌شناسی مولکولی و فیلوژنتیک تکاملی را به وجود آورد.واتسون همچنین یک چهره صریحاللهجه و جنجالی بود که نحوه ارتباطات علمی را متحول کرد. او اولین برنده پرآوازه نوبل بود که به عموم مردم، نگاهی شگفت‌انگیز شخصی و فیلترنشده به دنیای بی‌رحم و رقابتی تحقیقات علمی ارائه داد. واتسون در ۶ نوامبر ۲۰۲۵ در سن ۹۷ سالگی درگذشت.

• موشک‌های هسته‌ای: یک مهندس هوافضا توضیح می‌دهد که این سلاح‌ها چگونه کار می‌کنند – و آزمایش ادعایی روسیه چه معنایی برای ثبات راهبردی جهانی دارد

  ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۵ با لباس نظامی اعلام کرد که روسیه با موفقیت یک موشک دارای پیشرانه هسته‌ای را آزمایش کرده است. اگر این خبر درست باشد، چنین سلاحی می‌تواند برای روسیه توانایی نظامی منحصربه‌فردی ایجاد کند که پیامدهای سیاسی گسترده‌ای نیز دارد. این موشک که «بوروِوِستنیک» (Burevestnik) نام دارد، به‌گزارش منابع روسی پس از سال‌ها توسعه و چندین آزمایش اولیه (که یکی از آن‌ها به مرگ پنج دانشمند هسته‌ای انجامید) بر فراز اقیانوس منجمد شمالی با موفقیت آزمایش شده است........این نوع سلاح‌ها چگونه عمل می‌کنند، چه برتری‌هایی نسبت به موشک‌های معمولی دارند و چگونه می‌توانند ثبات راهبردی جهانی را بر هم بزنند.

• هوش مصنوعی در حال تغییر روند استخدام است – چه مهارت‌هایی شما را شاغل نگه می‌دارد؟

  شرکت مشاوره آکسنچر به تازگی ۱۱,۰۰۰ کارمند را اخراج کرد، در حالی که تلاش‌های خود را برای آموزش کارکنان به منظور استفاده از هوش مصنوعی گسترش می‌دهد. این موضوع یادآور تندی است که همان فناوری که محرک کارایی است، در حال بازتعریف شرایط لازم برای حفظ شغل نیز هست. و آکسنچر تنها نیست. آی‌بی‌ام پیش از این صدها نقش شغلی را با سیستم‌های هوش مصنوعی جایگزین کرده، در حالی که مشاغل جدیدی در حوزه فروش و بازاریابی ایجاد می‌کند. آمازون نیز در حالی که نیرو کاهش داده، تیم‌های سازنده و مدیریت ابزارهای هوش مصنوعی را گسترش می‌دهد. در سراسر صنایع، از بانک‌ها و بیمارستان‌ها گرفته تا شرکت‌های خلاق، کارگران و مدیران به یکسان در تلاش هستند تا درک کنند کدام نقش‌ها ناپدید خواهند شد، کدام یک تکامل خواهند یافت و کدام مشاغل جدیدی پدیدار خواهند شد.

• OpenAI خرید اینترنتی را در گفت‌وگوهای ۸۰۰ میلیون کاربر ChatGPT وارد کرد – چرا این موضوع اهمیت دارد

  صبح ساعت ۶ تلفن شما زنگ می‌زند. پیام از ChatGPT است: «می‌بینم این هفته به نیویورک سفر می‌کنید. بر اساس سلیقه‌تان، سه رستوران نزدیک هتل‌تان پیدا کرده‌ام. مایلید برایتان رزرو کنم؟» شما چنین درخواستی نکرده‌اید. هوش مصنوعی صرفاً از طریق بررسی تقویم و ایمیل‌های شما از برنامه‌ی سفرتان آگاه شده و تصمیم گرفته کمک کند. ساعاتی بعد، در گفت‌وگو با چت‌بات از نیاز به گل برای تولد همسرتان یاد می‌کنید. چند ثانیه بعد، تصاویر دسته‌گل‌های زیبا در گفت‌وگو ظاهر می‌شوند. یکی را لمس می‌کنید: «خرید فوری». تمام شد — گل سفارش داده شد. این داستان علمی‌تخیلی نیست. در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵، شرکت OpenAI همراه با پردازشگر پرداخت Stripe، «پروتکل بازرگانی عامل‌محور» (Agentic Commerce Protocol) را راه‌اندازی کردند. این فناوری به کاربران امکان می‌دهد در همان گفت‌وگوهای ChatGPT، مستقیماً از فروشگاه‌های Etsy خرید کنند. قرار است به‌زودی بیش از یک میلیون فروشنده‌ی دیگر از طریق Shopify نیز در دسترس کاربران قرار گیرند — از برندهای بزرگ تا فروشگاه‌های کوچک محلی. به‌عنوان پژوهشگرانی در زمینه‌ی بازاریابی و تأثیر هوش مصنوعی بر رفتار مصرف‌کننده، ما باور داریم که شاهد آغاز بزرگ‌ترین تحول در شیوه‌ی خرید مردم از زمان ظهور تلفن‌های هوشمند هستیم — تحولی که بیشتر مردم هنوز از آن بی‌خبرند.

• کشف تونل‌زنی کوانتومی در مقیاس ماکروسکوپی و کوانتیده بودن انرژی در یک مدار الکتریکی

  فیزیک نخستین حوزه‌ای بود که آلفرد نوبل در وصیت‌نامه سال ۱۸۹۵ خود به آن اشاره کرد. در پایان قرن نوزدهم، بسیاری فیزیک را «برترین علم» می‌دانستند و احتمالاً نوبل نیز همین دیدگاه را داشت. تحقیقات شخصی او نیز ارتباط تنگاتنگی با فیزیک داشت......در مدارهای فوق‌رسانا، الکترون‌ها می‌توانند بدون مقاومت حرکت کنند. این ویژگی امکان ساخت سامانه‌هایی را فراهم می‌کند که رفتارهای کوانتومی را در مقیاس بزرگ نشان می‌دهند — چیزی که پیش‌تر تصور می‌شد فقط در دنیای ذرات زیراتمی رخ می‌دهد. آزمایش‌های کلارک، دووره و مارتینیس نشان داد که قوانین کوانتوم نه‌تنها در دنیای میکروسکوپی بلکه در ابعاد انسانی نیز می‌توانند برقرار باشند.

• برای توسعه چارچوب‌های فلزی–آلی

  برندگان جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ سازه‌هایی مولکولی پدید آورده‌اند که دارای فضاهای بزرگ داخلی هستند و گازها و مواد شیمیایی دیگر می‌توانند از میان آن‌ها عبور کنند. این سازه‌ها که «چارچوب‌های فلزی–آلی» یا به اختصار MOF نام دارند، می‌توانند برای استخراج آب از هوای بیابان، جذب دی‌اکسیدکربن، ذخیره گازهای سمی یا کاتالیز واکنش‌های شیمیایی به کار روند. سوسومو کیتاگاوا، ریچارد رابسون و عمر یاگی به دلیل توسعه‌ی گونه‌ای جدید از معماری مولکولی مفتخر به دریافت جایزه نوبل شده‌اند. در این سازه‌ها، یون‌های فلزی همچون سنگ‌های زاویه‌ای (cornerstones) عمل می‌کنند که توسط مولکول‌های آلی (کربنی) بلند به یکدیگر متصل شده‌اند. حاصل این ترکیب، بلورهایی با حفره‌های بزرگ است که به آن‌ها مواد متخلخل یا چارچوب‌های فلزی–آلی (MOF) گفته می‌شود.

• جایزه نوبل برای کشف «نگهبانان امنیتی» سیستم ایمنی بدن

  سه دانشمند برای کشف چگونگی جلوگیری بدن از حمله سیستم ایمنی به خودش، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی سال ۲۰۲۵ شدند. شیمون ساکاگوچی از دانشگاه اوزاکا در ژاپن، مری ای. برانکو از مؤسسه زیست‌شناسی سامانه‌ای، و فرد رمزدل از شرکت سونُما بیوتراپیوتیکس در ایالات متحده، سلول‌های ویژه‌ای را شناسایی کردند که مانند «نگهبانان امنیتی» عمل کرده و سیستم ایمنی ما را در حالت تعادل نگه می‌دارند. این کشف‌ها برای درک چگونگی درمان و پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی (autoimmune) نقشی تعیین‌کننده داشته‌اند. سه برنده این جایزه مبلغ ۱۱ میلیون کرون سوئدی (حدود ۸۷۰ هزار پوند) را به‌صورت مشترک دریافت خواهند کرد. ....یک سیستم ایمنی کارآمد برای بقا حیاتی است: این سیستم در هنگام رشد، بافت‌ها را شکل می‌دهد، سلول‌های پیر و باقی‌مانده‌ها را پاکسازی می‌کند و عوامل خطرناکی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برد تا بدن سالم بماند. اما سیستم ایمنی با چالشی حساس روبه‌روست: او باید هر روز با هزاران میکروب مهاجم مختلف مقابله کند — بسیاری از آن‌ها به طرز شگفت‌انگیزی شبیه سلول‌های خود ما هستند — و در عین حال هرگز نباید بافت‌های بدن خود را دشمن فرض کند. پس سیستم ایمنی از کجا می‌فهمد چه چیزی را باید هدف بگیرد و چه چیزی را نباید؟

• شدت گرفتن فشار واشنگتن بر صنعت تراشه چین؛ دو شرکت تازه در فهرست تحریم‌ها

  ایالات متحده در ادامه سیاست محدودسازی صنعت تراشه چین، روز جمعه دو شرکت این کشور را که تجهیزات ساخت نیمه‌هادی آمریکایی را برای بزرگ‌ترین تولیدکننده تراشه چین، SMIC، تهیه کرده بودند، تحریم کرد.

• تکنو-اتوپیان‌هایی مانند ماسک در مسیرهای قدیمی قدم می‌زنند: آینده‌گرایی در اروپا اوایل قرن بیستم

  در کتاب «تکینگی نزدیک‌تر است: وقتی با هوش مصنوعی یکی می‌شویم»، آینده‌پژوه ری کُرزویل نقطه‌ای در سال ۲۰۴۵ را تصور می‌کند، زمانی که پیشرفت سریع فناوری از آستانه‌ای عبور می‌کند و انسان‌ها با ماشین‌ها ادغام می‌شوند؛ رویدادی که او آن را «تکینگی» می‌نامد. اگرچه پیش‌بینی‌های کُرزویل ممکن است بیشتر شبیه داستان علمی-تخیلی به نظر برسند تا پیش‌بینی مبتنی بر واقعیت، اما نوع اندیشه‌ی او بسیار فراتر از مخاطبان معمول علمی-تخیلی رفته است. این شیوه‌ی فکر سال‌هاست که الهام‌بخش نخبگان صنعت فناوری آمریکا بوده، در رأس آن‌ها ایلان ماسک. با شرکت نورالینک ، که رابط‌های رایانه‌ای کاشتنی در مغز انسان را توسعه می‌دهد، ماسک می‌گوید قصد دارد «ابعاد جدیدی از ظرفیت انسانی را آزاد کند.» این همجوشی انسان و ماشین بازتاب همان تکینگی کُرزویل است. ماسک همچنین سناریوهای آخرالزمانی را مطرح می‌کند و به فناوری‌های تحول‌آفرینی اشاره می‌کند که می‌توانند بشریت را نجات دهند. ایده‌هایی مانند ایده‌های کُرزویل و ماسک، در نگاه اول ممکن است به نظر برسند که مسیرهایی به سوی دنیایی نو و شجاعانه می‌گشایند.

• ایالات متحده واقعاً در زمینه ناامنی شغلی با دیگر کشورهای ثروتمند متفاوت است – و هوش مصنوعی می‌تواند این «استثنا بودن» را حتی شدیدتر کند

  دو روایت اصلی درباره این موضوع مطرح است. دیدگاه «فناوری‌خوش‌بینانه» این است که هوش مصنوعی انسان‌ها را از وظایف خسته‌کننده آزاد کرده و مشاغل جدید ایجاد می‌کند، در حالی که دیدگاه «فناوری‌بدبینانه» معتقد است هوش مصنوعی به بیکاری گسترده منجر خواهد شد. به‌عنوان یک جامعه‌شناس که درباره ناامنی شغلی مطالعه می‌کنم، من در دسته بدبین‌ها قرار دارم. و این فقط به خاطر خود هوش مصنوعی نیست. مسئله عمیق‌تر چیزی است که پژوهشگران آن را «استثناگرایی آمریکایی» می‌نامند. اگرچه مردم معمولاً از این اصطلاح برای اشاره به هر چیزی که آمریکا را منحصربه‌فرد می‌کند استفاده می‌کنند، من آن را به‌طور خاص برای توصیف رویکرد این کشور به کار و رفاه اجتماعی به کار می‌برم، که کاملاً با سیستم‌های دیگر کشورهای ثروتمند متفاوت است. گمان می‌کنم هوش مصنوعی این استثناگرایی آمریکایی را «توربوشارژ» کند و به گونه‌ای پیش ببرد که کارگران بیشتر از قبل از دست دادن شغلشان بترسند. وقتی این فناوری با پذیرش انواع جدید هوش مصنوعی در سازمان‌ها ترکیب شود، این ترس‌ها ممکن است به‌زودی به واقعیت تبدیل شوند، اگر تا حالا نشده باشند.

• سالانه حدود سه ونیم میلیارد مترمکعب حق آبه دریاچه ارومیه رامردم در آذربایجان مصرف می کنند.

  پروفسور بهلول علیجانی اقلیم شناس برجسته دانشگاه‌ خوارزمی و" بنیان‌گذار اقلیم شناسی سینو پتیک ایران"به دعوت خانه توسعه آذربابجان در نشست تخصصی "بررسی تغییر اقلیم و وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه" با کارشناسان کشاورزی،منابع طبیعی،محیط زیست و ..... به گفتگو نشست.این پژوهشگر نمونه وزارت علوم تحقیقات و فناوری کشور گفت: حدود۳و نیم میلیارد متر مکعب حقابه دریاچه ارومیه ۳ دهه است که صرف آب آشامیدنی مردم و صنایع حوضه می شود. استاد پروفسور بهلول علیجانی برنده جایزه کتاب سال ایران افزود:کاهش قابل توجه بارندگی در دو دهه اخیر در حوضه دریاچه ارومیه ،گرمایش هوا ،تغییر اقلیم ،برداشت آب های سطحی و عمقی،کاشت درختان و محصولات آب بر همه و همه ،بر بی آبی این نگین سابق آبی آذربایجان افزوده است. و اگر مشیت الهی بر این تعلق گیرد که بارندگی ها در این حوضه در دو دهه آینده دو برابر شود ۲۰ سال طول خواهد کشید تا برداشت های غیرمنطقی سال های قبل از سفره های زمینی پر شود.استاد برگزیده اقلیم شناسی کشور افزود:برای آبدار کردن دریاچه ارومیه مسیر دشواری پیش روی ماست. همت ملی و دولتی می خواهد.مشارکت ذی نفعان و مردم بومی را می طلبد.برنامه های حمایتی دولت از معشیت مردم بومی نیاز است. باید آب ها و پساپ های های خانگی و صنعتی شهرهای دو استان آذربایجان شرقی و غربی پس از تصفیه به این دریاچه واریز شود و از همه مهمتر نیاز مبرم به تدوین پروپوزال علمی راهبردی در راستای تعین مسیر آینده این نگین آبی ۵۲۰۰ کیلومتری کشور داریم. وی که دانش آموخته ممتاز دکتری آب و هواشناسی سینوپتیک از دانشگاه ایالتی میشیگان آمریکا است از متولیان ملی و محلی خواست که با استفاده از کارشناسان ذیصلاح به تدوین برنامه دراز مدت آبدار کردن مجدد این حوضه آبی باشند.

• کارگاه تخصصی «پویایی‌شناسی و تفکر سیستم‌ها»

  ✅ قطب علمی آموزشی مدیریت سلامت ایران ✅ مرکز تحقیقات مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی ✅ مرکز ملی آموزش مدیریت سلامت ✅ مرکز توسعه و هماهنگی پژوهش دانشگاه

• اگر هوش مصنوعی از این بهتر نشود چه؟

  بسیاری از هیجانات و ترسهای پیرامون فناوریهای هوش مصنوعی امروزی به ژانویه ۲۰۲۰ برمیگردد، زمانی که تیمی از محققان OpenAI گزارشی ۳۰ صفحه ای با عنوان «قوانین مقیاس پذیری برای مدلهای زبانی عصبی» منتشر کردند. این تیم به رهبری جرد کاپلان، پژوهشگر هوش مصنوعی، و با حضور داریو آمودئی (مدیرعامل کنونی Anthropic) به این سوال فنی پاسخ دادند: اگر اندازه مدلهای زبانی و حجم داده های آموزشی آنها را افزایش دهیم، عملکردشان چگونه تغییر میکند؟ در آن زمان، بسیاری از متخصصان یادگیری ماشین فکر میکردند که پس از رسیدن به اندازه مشخصی، مدلهای زبانی صرفاً پاسخهای سوالات آموزشی را حفظ میکنند و در نتیجه کارایی کمتری خواهند داشت. اما مقاله OpenAI ادعا کرد که این مدلها با بزرگتر شدن، همچنان بهتر میشوند و این بهبود حتی ممکن است از یک قانون توانی (منحنی پیشرفت سریع) پیروی کند. نتیجه گیری: اگر مدلهای زبانی بزرگتر بسازید و آنها را با داده های بیشتر آموزش دهید، به طور شگفت انگیزی هوشمندتر میشوند. چند ماه بعد، OpenAI با انتشار GPT-3 (که ده برابر بزرگتر از GPT-2 بود و عملکردی به مراتب بهتر داشت) این قانون مقیاس پذیری را تأیید کرد. ناگهان، ایده هوش مصنوعی عمومی (AGI)—که در طیف وسیعی از وظایف همسطح یا برتر از انسان عمل میکند—به واقعیتی نزدیک تبدیل شد. اگر قانون مقیاس پذیری ادامه مییافت، شرکت های هوش مصنوعی با صرف هزینه و قدرت پردازشی بیشتر میتوانستند به AGI دست یابند. کمتر از یک سال بعد، سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، پستی با عنوان «قانون مور برای همه چیز» منتشر کرد و ادعا کرد که هوش مصنوعی به تدریج «کارهایی که امروز انسانها انجام میدهند» را انجام خواهد کرد و ثروتی غیرقابل تصور برای صاحبان سرمایه ایجاد میکند. او نوشت: «این انقلاب فناوری متوقف نشدنی است.» سخت است باور کنیم که جامعه هوش مصنوعی چقدر به این ایده باور داشت که مقیاس پذیری به AGI منجر خواهد شد. در سال ۲۰۲۲، گری مارکوس (کارآفرین هوش مصنوعی و استاد بازنشسته روانشناسی و علوم اعصاب دانشگاه نیویورک) به مقاله کاپلان انتقاد کرد و گفت: «این قوانین مقیاس پذیری مانند جاذبه جهانی نیستند، بلکه صرفاً مشاهداتی هستند که ممکن است همیشه پابرجا نباشند.» واکنش ها تند و سریع بود. مارکوس بعدها گفت: «هیچ مقاله ای از من تا این حد مورد تمسخر قرار نگرفته بود—از سم آلتمن و گرگ براکمن گرفته تا یان لوکون و ایلان ماسک.» او به من گفت که این اظهارات عملاً او را از دنیای یادگیری ماشین «تکفیر» کرد.

• ناسا قصد دارد یک رآکتور هسته‌ای بر روی ماه بسازد – یک وکیل متخصص حقوق فضا توضیح می‌دهد چرا، و قانون در این‌باره چه می‌گوید

  اکنون، دهه‌ها بعد، فرود آمدن بر ماه دیگر خبر تازه‌ای نیست. رقابت جدید بر سر ساخت‌وساز در ماه است، و این کار به انرژی بستگی دارد. در آوریل ۲۰۲۵، گزارش شد که چین قصد دارد تا سال ۲۰۳۵ یک نیروگاه هسته‌ای بر روی ماه بسازد. این نیروگاه قرار است از ایستگاه تحقیقاتی بین‌المللی قمری مورد نظر این کشور پشتیبانی کند. آمریکا نیز در ماه اوت مقابله به مثل کرد، زمانی که شان دافی، مدیر موقت ناسا، پیشنهاد کرد که یک رآکتور آمریکایی تا سال ۲۰۳۰ بر روی ماه عملیاتی خواهد شد. اگرچه این موضوع ممکن است یک شتاب ناگهانی به نظر برسد، اما در واقع خبر کاملاً تازه‌ای نیست. ناسا و وزارت انرژی ایالات متحده سال‌هاست که به‌طور بی‌سروصدا در حال توسعه سامانه‌های کوچک انرژی هسته‌ای برای تأمین توان پایگاه‌های قمری، عملیات استخراج معدن و زیستگاه‌های بلندمدت هستند. به عنوان یک وکیل متخصص در حقوق فضا که بر پیشرفت بلندمدت بشر به فضا تمرکز دارد، من این رقابت را نه یک رقابت تسلیحاتی، بلکه رقابت بر سر زیرساخت‌ها می‌بینم. و در این مورد، زیرساخت یعنی نفوذ. یک رآکتور هسته‌ای قمری ممکن است دراماتیک به نظر برسد، اما نه غیرقانونی است و نه بی‌سابقه. اگر به‌درستی مستقر شود، می‌تواند به کشورها اجازه دهد ماه را به‌طور صلح‌آمیز کاوش کنند، رشد اقتصادی خود را تغذیه کنند و فناوری‌های لازم برای مأموریت‌های عمیق‌تر فضایی را آزمایش کنند. اما ساخت چنین رآکتوری همچنین پرسش‌های مهمی درباره دسترسی و قدرت ایجاد می‌کند.

• جی‌پی‌تی-۵ رونمایی شد

  نسل پنجم GPT توسط OpenAI رونمایی شده و یک جهش چشمگیر در هوش مصنوعی محسوب می‌شود. این مدل پیشرفت‌های قابل‌توجهی در حوزه‌های کد، نگارش، استدلال، سلامت و درک بصری داشته است و دسترسی آن برای کاربران مختلف با توجه به سطح اشتراک متفاوت است.

• انرژی خورشیدی خانگی و صنعتی گذری برای بحران های انرژی

  پتانسیل خورشیدی در ایران: منابع خورشیدی: ایران از نظر تابش خورشیدی در سطح جهانی جایگاه ممتازی دارد. میانگین تابش خورشیدی در ایران بین ۵.۲ تا ۶.۳ کیلووات‌ساعت بر مترمربع در روز است، به‌ویژه در مناطق مرکزی و جنوبی (مثل یزد، کرمان و خوزستان). ظرفیت بالقوه: طبق گزارش‌ها، ایران می‌تواند با استفاده از تنها ۰.۱٪ از انرژی خورشیدی دریافتی با راندمان ۱۰٪، حدود ۳,۰۰۰ گیگاوات برق تولید کند که چهار برابر تولید سالانه جهانی است. مناطق مناسب: ایستگاه‌های بُناب و میانه در استان آذربایجان شرقی (شمال‌غرب ایران) به‌عنوان مکان‌های ایده‌آل برای نصب نیروگاه‌های خورشیدی شناسایی شده‌اند.

• مرکز جهان کجاست؟

  حدود یک قرن پیش، دانشمندان در تلاش بودند تا تناقضی ظاهری در نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین را حل کنند. این نظریه که در سال ۱۹۱۵ منتشر شد و به سرعت در میان فیزیکدانان و ریاضیدانان سراسر جهان پذیرفته شد، فرض می‌کرد که جهان ایستا است – بدون تغییر، بدون حرکت و ثابت. به عبارت دیگر، اینشتین معتقد بود که اندازه و شکل جهان امروز، کم و بیش، همان اندازه و شکلی است که همیشه داشته است. اما وقتی اخترشناسان با تلسکوپ‌های قدرتمند به کهکشان‌های دوردست در آسمان شب نگاه کردند، نشانه‌هایی دیدند که جهان اصلاً ایستا نیست. این مشاهدات جدید نشان می‌داد که جهان در حال انبساط است. دانشمندان به زودی دریافتند که نظریه اینشتین در واقع نمی‌گوید جهان باید ایستا باشد؛ این نظریه می‌تواند جهانی در حال انبساط را نیز پشتیبانی کند. در واقع، با استفاده از ابزارهای ریاضی ارائه‌شده توسط نظریه اینشتین، دانشمندان مدل‌های جدیدی ساختند که نشان می‌داد جهان پویا و در حال تکامل است.

• وقتی هوش مصنوعی از کنترل خارج می شود !

  خروجی‌های سرکش گروک، به‌احتمال زیاد، نتیجه تصمیماتی است که شرکت xAI در مورد نحوه‌ی آموزش، پاداش‌دهی و آماده‌سازی مدل‌های زبانی بزرگ خود برای پردازش انبوه داده‌های اینترنتی اتخاذ کرده است..........گروک (Grok)، چت‌باتی که توسط شرکت xAI متعلق به ایلان ماسک ساخته شده، این هفته پس از آنکه شرکت سیستم آن را طوری تغییر داد که پاسخ‌های «سیاسی‌نادرست» بیشتری ارائه دهد، شروع به ارسال پست‌های خشن کرد. اما این چت‌بات فقط پست‌های ضد اسراییلی تولید نکرد. بلکه توصیف‌های گرافیکی از تجاوز به یک فعال حقوق مدنی را هم با جزئیاتی ترسناک تولید کرد. در نهایت، شرکت X بسیاری از این پست‌های مستهجن را حذف کرد. ساعاتی بعد، در روز چهارشنبه، «لیندا یاکارینو» مدیرعامل X پس از تنها دو سال مدیریت، از سمت خود استعفا داد؛ هرچند هنوز مشخص نیست که استعفای او ارتباطی با این ماجرا داشته باشد یا نه. این رویداد دقیقاً پیش از یک لحظه کلیدی برای ماسک و شرکت xAI رخ داد: رونمایی از Grok 4، نسخه‌ای قدرتمندتر از این دستیار هوش مصنوعی که ماسک آن را «باهوش‌ترین هوش مصنوعی دنیا» توصیف کرده است. ماسک همچنین نسخه‌ای پیشرفته‌تر را معرفی کرد که با هزینه‌ی ماهانه ۳۰۰ دلار عرضه می‌شود تا رقابت نزدیکی با غول‌های هوش مصنوعی همچون OpenAI و گوگل داشته باشد. اما این سقوط اخلاقی و فنی گروک، پرسش‌های مهمی را برانگیخت: در حالی‌که مبلغان فناوری پیش‌بینی می‌کنند هوش مصنوعی نقش بزرگ‌تری در بازار کار، اقتصاد و حتی آینده‌ی جهان خواهد داشت، چطور ممکن است یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های فناوری هوش مصنوعی، این‌چنین سریع و شدید از کنترل خارج شود؟

• ایزومرهای هسته‌ای صد سال پیش کشف شدند و فیزیکدانان همچنان در حال رمزگشایی از اسرار آنها هستند

  اوتو هان، برنده جایزه نوبل، به کشف شکافت هسته‌ای شهرت دارد. شکافت یکی از مهم‌ترین اکتشافات قرن بیستم است، اما هان معتقد بود که کار علمی دیگری بهترین دستاورد او بوده است. در سال ۱۹۲۱، او در مؤسسه شیمی کایزر ویلهلم در برلین، آلمان، مشغول مطالعه رادیواکتیویته بود که متوجه چیزی شد که نمی‌توانست توضیح دهد. یکی از عناصری که روی آن کار می‌کرد، رفتار غیرمنتظره‌ای داشت. هان به‌طور ناخواسته اولین ایزومر هسته‌ای را کشف کرد، یعنی هسته‌ای اتمی که پروتون‌ها و نوترون‌های آن به شکلی متفاوت از شکل رایج عنصر چیده شده‌اند و خواص غیرمعمولی به آن می‌دهند. پانزده سال دیگر طول کشید تا پیشرفت‌های فیزیک هسته‌ای بتواند مشاهدات هان را توضیح دهد..................ایزومرها معمولاً در ستارگان یافت می‌شوند، جایی که در واکنش‌های هسته‌ای که عناصر جدید را ایجاد می‌کنند، نقش دارند. در سال‌های اخیر، محققان شروع به بررسی این کرده‌اند که چگونه می‌توان از ایزومرها برای منافع بشریت استفاده کرد. آنها در حال حاضر در پزشکی کاربرد دارند و ممکن است روزی گزینه‌های قدرتمندی برای ذخیره انرژی در قالب باتری‌های هسته‌ای ارائه دهند.