اخبار جدید

• پرتاب! مأموریت "اسکپید" ناسا سفر خود به مریخ را آغاز کرد

  موشک «نیو گلن» شرکت بلو اوریجین، که دو فضاپیمای دوقلوی مأموریت «اسکپید» (کاوشگرهای فرار و شتاب پلاسما و دینامیک) ناسا را حمل می‌کرد، روز پنج‌شنبه، ۱۳ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۵۵ به وقت شرقی از پایگاه پرتاب ۳۶ در ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا به فضا پرتاب شد. دو فضاپیمای دوقلوی مأموریت «اسکپید» ناسا سفر خود به سوی مریخ را آغاز کرده‌اند. آن‌ها سوار بر موشک «نیو گلن» بلو اوریجین از پایگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال در فلوریدا به فضا پرتاب شدند. در دقایق آینده، موشک مراحل متعددی را پشت سر خواهد گذاشت، از جمله جدایش مرحله اول، که در آن مرحله اول از مرحله دوم جدا شده و به طور مستقل روی سکوی فرودی به نام «جکلین» که در فاصله ۶۲۰ مایلی (حدود ۱۰۰۰ کیلومتری) در اقیانوس اطلس قرار دارد، فرود خواهد آمد. مدت کوتاهی پس از این جدایش، دو موتور BE-3U مرحله دوم که از اکسیژن مایع و هیدروژن مایع تغذیه می‌کنند، روشن شده و این مرحله را هر چه بیشتر به اعماق فضا پیش می‌برند. پس از آن، محفظه محافظ (فرینگ) جدا شده و دو فضاپیمای اسکپید در یک مدار میانی زمین مستقر خواهند شد.

• فضاپیمای خورشیدی اولین نمای نزدیک از موتور مغناطیسی ستاره ما را در حال فعالیت ثبت کرد

  «برای درک چرخه مغناطیسی خورشید، ما هنوز از دانش آنچه در قطب‌های خورشید رخ می‌دهد، بی‌بهره‌ایم. مدارگرد خورشیدی اکنون می‌تواند این قطعه گمشده از پازل را ارائه دهد.» مغناطیس خورشید بر اساس یک چرخه تقریباً ۱۱ ساله کار می‌کند که در طی آن میدان‌های مغناطیسی پیچ می‌خورند، وارونه می‌شوند و دوباره ساخته می‌شوند و همه چیز را از لکه‌های خورشیدی و شعله‌های خورشیدی تا توفان‌های عظیم خورشیدی که می‌توانند زمین را تحت تأثیر قرار دهند، به حرکت درمی‌آورند. در قلب این چرخه یک «نوار نقاله مغناطیسی» کند حرکت از جریان‌های پلاسما قرار دارد که خطوط میدان مغناطیسی را از استوا به سمت قطب‌ها در نزدیکی سطح حمل می‌کنند و سپس به سمت استوا در اعماق خورشید بازمی‌گردانند. این گردش جهانی، میدان مغناطیسی خورشید را حفظ می‌کند، اما مناطق قطبی آن که برای این فرآیند حیاتی هستند، مدت‌هاست که در هاله‌ای از ابهام باقی مانده‌اند.

• ماه بیدستر و کوهستان عینالی

  ماه کامل "بیور" (سگ آبی) چهارشنبه به عنوان بزرگترین و درخشان‌ترین ابرماه کامل سال ۲۰۲۵ طلوع می‌کند، نمایشی دیدنی در نزدیکی زمین که هم چهارشنبه و هم پنجشنبه شب به‌طور چشمگیری می‌درخشد.

• ماده تاریکِ نه چندان تاریک؟ این ماده مرموز ممکن است ردپاهای آبی و قرمزی روی نور به جا بگذارد

  بر اساس یک مطالعه نظری جدید، ماده تاریک که یکی از بهترین رازهای نگهداشته شده کیهان است، ممکن است از دیرباز در حال رنگ آمیزی کیهان با رنگ‌های قابل تشخیص و محوی از قرمز و آبی بوده باشد.ماده تاریک بیش از ۸۰٪ ماده در جهان را تشکیل می‌دهد، اما هیچ نوری را ساطع، جذب یا منعکس نمی‌کند و مشاهده مستقیم آن را غیرممکن می‌سازد

• موشک ساتورن ۵ روی سکوی پرتاب در طلوع آفتاب، مدت کوتاهی قبل از اولین پرتاب

  تصویر، موشک غول‌پیکر ساتورن 5 را نشان می‌دهد که در تاریخ ۹ نوامبر ۱۹۶۷ در پایگاه فضایی کندی ناسا در فلوریدا آماده می‌شد تا برای اولین بار به فضا پرتاب شود. این پرتاب آزمایشی که به نام «آپولو ۴» شناخته می‌شود، یک مأموریت بدون سرنشین بود که هدف آن آزمایش موشک و فضاپیمای آپولو در شرایط پرواز واقعی بود.

• خسوف در آسمان تبریز

  سایه‌ی زمین آرام بر چهره‌ی ماه می‌لغزد و زیبایی شب را دوچندان می‌کند.

• دو فضاپیما به‌صورت کاملاً هماهنگ پرواز کردند تا یک خورشیدگرفتگی مصنوعی ایجاد کنند، تصویری خیره‌کننده ثبت کنند و فناوری جدیدی را آزمایش کنند

  پروبا-۳ چیست؟این کاوشگر درست مانند یک خورشیدگرفتگی واقعی عمل می‌کند. یک فضاپیما، که از روبه‌رو تقریباً دایره‌ای شکل است، در فاصله نزدیک‌تری به خورشید قرار می‌گیرد و وظیفه‌اش مسدود کردن بخش‌های روشن خورشید است، مشابه نقشی که ماه در یک خورشیدگرفتگی واقعی ایفا می‌کند. این فضاپیما سایه‌ای بر کاوشگر دوم که مجهز به دوربینی برای عکاسی از خورشیدگرفتگی مصنوعی ایجادشده است، می‌اندازد.

• پهباد پرنده و شناگر زیردریایی

  دانشجوی رومانیایی، آندری کوپاچی، به عنوان بخشی از یک پروژه دانشجویی، یک پهپاد منحصر به فرد ساخت که هم می‌تواند در هوا پرواز کند و هم در زیر آب شنا کند. ▫️این دستگاه با چاپگر سه‌بعدی ساخته شده و مجهز به پروانه‌های چرخشی است. تنها چیزی که مورد نیاز بود، یک لپ‌تاپ و یک چاپگر بود. ارتش به این پروژه علاقه نشان داده است.

• ستاره‌شناسان شیء میان‌ستاره‌ای اسرارآمیز دیگری را کشف کرده‌اند

  در ساعات پایانی شب اول ژوئیه ۲۰۲۵، ستاره‌شناسانی که سامانه هشداردهنده‌ای برای سیارک‌ها را اداره می‌کنند، موفق شدند نگاهی اجمالی به جسمی بزرگ و درخشان بیندازند که با سرعت زیادی در حال عبور از منظومه شمسی بود. منشأ احتمالی میان‌ستاره‌ای این جسم، دانشمندان سراسر جهان را به هیجان آورد و صبح روز بعد، آژانس فضایی اروپا تأیید کرد که این جسم که ابتدا با نام A11pl3Z شناخته می‌شد و سپس به‌طور رسمی 3I/ATLAS نام‌گذاری شد، سومین شیء میان‌ستاره‌ای شناسایی‌شده در تاریخ بشر است. بر اساس اندازه‌گیری‌های کنونی، تخمین زده می‌شود که 3I/ATLAS حدود ۲۰ کیلومتر (۱۲ مایل) قطر دارد. با این‌که مسیر حرکت آن از نزدیکی زمین عبور نمی‌کند، اما می‌تواند سرنخ‌هایی درباره ماهیت اجرام میان‌ستاره‌ای قبلی و نحوه شکل‌گیری سیارات در منظومه‌هایی دیگر از منظومه شمسی ما ارائه دهد.

• نمایش آسمان این هفته ، ماه و مریخ با هم می‌درخشند

  دنبال‌کنندگان آسمان این آخر هفته دو فرصت خواهند داشت تا ماه را در آسمان پس از غروب خورشید در هم‌ترازی‌های چشمگیری ببینند. در روز شنبه، ۲۸ ژوئن، یک سه‌گانه شامل ماه، مریخ و ستاره‌ی درخشان قلب الاسد.در یک قوس منظم ظاهر می‌شوند. سپس، در روز یکشنبه، ۲۹ ژوئن، ماه و مریخ در یک مقارنه‌ی بسیار نزدیک قرار خواهند گرفت - و در برخی از نقاط جهان، مریخ برای مدت کوتاهی توسط ماه پنهان خواهد شد.

• ماه نو در نزدیکی خورشید و مشتری

  در روز چهارشنبه، ۴ تیر ۱۴۰۴، ساعت ۱۵:۰۲ به وقت تبریز (۱۰:۳۲ به وقت جهانی)، ماه به‌طور رسمی به فاز ماه نو می‌رسد. در این فاز، ماه در بخش غربی صورت فلکی جوزا قرار دارد و حدود ۴ درجه در شمال خورشید واقع شده است. در زمان ماه نو، ماه بین زمین و خورشید قرار می‌گیرد. از آنجا که نور خورشید تنها به سمت دور ماه می‌تابد و ماه در همان منطقه آسمان خورشید قرار دارد، برای حدود یک روز از هیچ نقطه‌ای روی زمین قابل مشاهده نیست. پس از فاز ماه نو، نور شب آسمانی زمین به‌صورت هلال در آسمان غروب غربی دوباره ظاهر خواهد شد.

• ستاره دوتایی دوتایی لیرا در آسمان آجی چای

  صورت فلکی لیرا در اواخر عصر خرداد ماه در آسمان شرقی به‌خوبی قابل مشاهده است. چشمان تیزبین ممکن است متوجه شوند که ستاره با روشنایی متوسط اپسیلون لیرا، که در فاصله یک انگشت به سمت چپ پایین (یا یک درجه به سمت شرق آسمانی) ستاره بسیار درخشان وگا قرار دارد، در واقع یک جفت ستاره نزدیک به هم است — یک ستاره دوتایی. با استفاده از دوربین دوچشمی (دایره نارنجی) یا یک تلسکوپ خانگی، به‌راحتی می‌توان این دو ستاره را مشاهده کرد. بررسی اپسیلون با بزرگ‌نمایی بالا نشان می‌دهد که هر یک از این ستاره‌ها خود نیز یک ستاره دوتایی است — به همین دلیل به آن لقب «دوتایی دوتایی» داده‌اند. هر جفت ستاره یک سیستم دوتایی واقعی است که همراهان آن هر ۶۰۰ و ۱۲۰۰ سال یک‌بار به دور یکدیگر می‌چرخند.

• رویاهای اولیه از مریخ: دیدار با ستاره‌شناس قرن نوزدهم که با داستان‌های علمی-تخیلی سیاره سرخ را تصور کرد

  زندگی در عصر کنونی با اکتشافات رباتیک جاه‌طلبانه مریخ و احتمال مأموریت انسانی به سیاره سرخ در آینده، تصور زمانی که مریخ دنیایی مرموز و دور از دسترس بود دشوار است. با این حال، پیش از اختراع موشک، ستاره‌شناسانی که می‌خواستند مریخ را فراتر از آنچه از طریق تلسکوپ‌هایشان می‌دیدند کاوش کنند، مجبور بودند از تخیل خود استفاده کنند.

• هلال جوان ماه و همنشینی با مشتری 6 خردادماه پس از غروب خورشید در آسمان تبریز

  اگر افق شمال غربی بدون ابر و موانع باشد، هلال باریک ماه در فاصله‌ای کمتر از "عرض یک مشت" (حدود ۱۰ درجه) سمت پایین‌راست سیاره درخشان مشتری قابل مشاهده خواهد بود

• نقشه گرافیکی آسمان شب تبریز در 5 خردادماه موقعیت خورشید و ماه را در مرحله ماه نو نشان می‌دهد.

  ماه به‌طور رسمی در ساعت ۰۵:۳۲ بامداد سه‌شنبه، ۶ خرداد ۱۴۰۴ به وقت ایران (۰۳:۰۲ به وقت گرینویچ) به مرحله ماه نو خواهد رسید. در این زمان، ماه در صورت فلکی ثور (گاو) و ۴ درجه شمال خورشید قرار دارد. در مرحله ماه نو، ماه دقیقاً بین زمین و خورشید قرار می‌گیرد. از آنجا که نور خورشید فقط به سمت پنهان ماه می‌تابد و ماه در همان بخش آسمان خورشید است، برای حدود یک روز به‌طور کامل از دید ناظران در تبریز و تمام نقاط زمین ناپدید می‌شود.

• همنشینی ماه، زهره و زحل در آسمان صبحگاهی تبریزدر روزجمعه دوم خردادماه

  پس از ۲۴ ساعت حرکت مداری به سمت شرق، در صبح روز جمعه ۲ خرداد ماه، هلال کهنه ماه دقیقاً بین دو سیاره زهره و زحل قرار خواهد گرفت. این منظره زیبا در افق شرقی قبل از طلوع آفتاب قابل مشاهده خواهد بود و فرصت مناسبی برای عکاسی نجومی به ویژه با ترکیب مناظر شهری یا طبیعی تبریز ایجاد می‌کند........اگر جمعه صبح هوا ابری بود، می‌توانید صبح روز شنبه ۳ خرداد نیز این سه جرم را با آرایش متفاوتی مشاهده کنید که در آن زمان ماه در سمت چپ زهره قرار گرفته است.

• خوشه ستاره‌ای گیسوان برنیس در آسمان شب 26 اردیبهشت بر فراز تبریز خواهد بود

  صورت فلکی گیسوی برنیس یکی از صورت‌های فلکی کوچک اما جذاب آسمان است که به دلیل داستان تاریخی و اسطوره‌ای‌اش شهرت دارد. نام این صورت فلکی به برنیس دوم، ملکه مصر باستان، اشاره دارد که گفته می‌شود موهای خود را به‌عنوان نذر به خدایان اهدا کرد تا همسرش، بطلمیوس سوم، از جنگ سالم بازگردد.

• ماه کامل 22 اردیبهشت در آسمان قاری کورپوسی تبریز دیده می شود

  در شامگاه دوشنبه، ماه به وضعیت کامل خود می‌رسد و در آسمان شب تبریز با درخششی تماشایی خواهد درخشید. این رخداد در ساعت ۲۱:۲۶ به وقت ایران (برابر با ۱۲:۵۶ به‌وقت شرق آمریکا یا ۱۶:۵۶ GMT) اتفاق می‌افتد. ماه در این شب در نزدیکی صورت‌فلکی ترازو (Libra) یا عقرب (Scorpius) می‌درخشد. برای ماه کامل اردیبهشت نام‌های گوناگونی مانند «ماه گل‌ها»، «ماه شیر» و «ماه کاشت» بکار برده می شد می‌شود.

• جمعه 19 اردیبهشت ماه ماه درخشان به اسپایکا نزدیک می‌شود

  در تبریز، که در منطقه زمانی ایران (IRST) قرار دارد و ۳ ساعت و ۳۰ دقیقه از GMT جلوتر است، این رویداد در تاریخ 19 اردیبهشت ماه قابل‌مشاهده خواهد بود. با توجه به اینکه تاریکی آسمان در تبریز در این زمان از سال معمولاً از حدود ساعت ۲۰:۰۰ به وقت محلی آغاز می‌شود، می‌توانید ماه و اسپایکا را از این زمان به بعد در آسمان شب مشاهده کنید. اسپایکا در پایین سمت چپ ماه درخشان دیده خواهد شد و با گذشت زمان، به دلیل حرکت مداری ماه و چرخش آسمان، موقعیت نسبی آن‌ها تغییر خواهد کرد. هرچند اختفای اسپایکا توسط ماه (که در ساعت ۰۶:۳۰ GMT رخ می‌دهد، یعنی ۱۰:۰۰ صبح به وقت تبریز) در تبریز قابل‌مشاهده نخواهد بود، زیرا در آن زمان روز شده و ماه و اسپایکا دیگر در آسمان دیده نمی‌شوند.

• ماه در کنار قلب شیر تصویر نجومی تبریز در دوشنبه 14 اردیبهشت است

  در شامگاه دوشنبه، 14 اردیبهشت ، هنگامی که آسمان رو به تاریکی می‌رود، درخشان‌ترین ستاره‌ی صورت فلکی اسد (شیر) یعنی رگولوس (Regulus)، درست در سمت راست ماه در حال تربیع (بیش از نیمه، در حالت محدب) دیده خواهد شد. رگولوس، یک ستاره‌ی سفید و داغ از رده‌ی طیفی B است که تنها در فاصله‌ی ۷۹ سال نوری از خورشید ما قرار دارد و نقطه‌ی قلب شیر در آسمان را مشخص می‌کند. برای رصدگران آسمان در مناطق غربی‌تر یا در ساعات دیرتر شب، حرکت شرقی ماه در مدارش باعث می‌شود ماه به تدریج از رگولوس فاصله بگیرد. با این حال، در ساعات آغازین شب، این دو جرم آسمانی در کنار هم منظره‌ای تماشایی خواهند ساخت. .........بارش شهابی سالانه‌ی اتا-دلو زمانی رخ می‌دهد که مدار زمین از میان ابری از ذرات عبور می‌کند که در اثر عبورهای مکرر دنباله‌دار هالی در مدار خودش به دور خورشید، به جا مانده‌اند. این بارش شهابی که از ۱۹ آوریل تا ۲۸ مه ادامه دارد، در شب دوشنبه تا بامداد سه‌شنبه، ۶ مه در قاره‌های آمریکا به اوج خود می‌رسد. ماه نسبتاً درخشان شب، تا زمانی که حدود ساعت ۳ بامداد به وقت محلی غروب کند، مانع دیدن شهاب‌های کم‌نورتر خواهد شد. گرچه برخی از شهاب‌ها ممکن است از شب دوشنبه دیده شوند، اما بیشتر آن‌ها پس از طلوع نقطه‌ی تشعشعی این بارش در صورت فلکی دلو در سمت جنوب‌شرقی آسمان، یعنی حوالی ساعت ۳ بامداد، قابل مشاهده خواهند بود. در زمان اوج بارش، معمولاً چند ده شهاب در ساعت دیده می‌شود که ممکن است برخی از آن‌ها از نوع شهاب‌های آتش‌گوی باشند. با توجه به موقعیت جنوبی نقطه‌ی تشعشعی این بارش، اتا-دلو برای رصدگران نواحی نزدیک به استوا مناسب‌تر است. برای مشاهده‌ی بارش شهابی اتا-دلو در تبریز، بهترین زمان در ساعات پیش از طلوع آفتاب، به‌ویژه بین ساعت ۳ تا ۵ بامداد روز سه‌شنبه، ۶ مه ۲۰۲۵ است. در این بازه، نقطه‌ی تشعشعی این بارش در صورت فلکی دلو در افق جنوب‌شرقی آسمان قرار دارد و به‌تدریج ارتفاع می‌گیرد.