25 اسفند 1403
ائتلافی از سازمانهای زیستمحیطی از مؤسسات مالی بینالمللی، از جمله بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی، درخواست کردهاند تا مفید بودن تأمین مالی پروژههای برقآبی روی رودخانههایی که «در دوران شوروی دستنخورده باقی ماندهاند» را مجدداً بررسی کنند. این ائتلاف که شامل CEE Bankwatch و Rivers without Boundaries مستقر در قزاقستان است، در ۱۴ مارس درخواستی به مؤسسات مالی ارسال کرد و اعلام کرد که در حال حاضر ۲۰۰ پروژه برقآبی در آسیای مرکزی یا در مرحله برنامهریزی هستند یا در حال ساخت هستند که بسیاری از آنها روی رودخانههایی اجرا میشوند که قبلاً تحت تأثیر پروژههای زیرساختی قرار نگرفتهاند. این درخواست ادامه میدهد که برخی از این پروژهها «حوضههای رودخانهای منحصر به فرد» را تهدید میکنند. یک گزارش زمینهای از CEE Bankwatch تأکید کرد که خشک شدن دریای آرال ناشی از سدسازیهای گسترده در بخشهای میانی و پایینی رودخانههای آمودریا و سیردریا، دو شریان اصلی آب در آسیای مرکزی، بوده است. اما اضافه میکند که بسیاری از سرشاخههای کوهستانی این دو رودخانه همچنان توسعه نیافتهاند. نقشهای دقیق که توسط ائتلاف NGO طراحی شده است، نشان میدهد که رودخانه نارین در قرقیزستان و رودخانه پنج که تاجیکستان و افغانستان را از هم جدا میکند، در سالها و دهههای آینده شاهد توسعه سنگین برقآبی خواهند بود. در بیانیهای که توسط این ائتلاف منتشر شد، از یوگنی سیمونوف، هماهنگکننده بینالمللی Rivers without Boundaries، نقل شده است: «اغلب در آسیای مرکزی، ساخت سدها و مخازن به عنوان امری اجتنابناپذیر و نوعی اقدام اجباری برای حفظ منابع آب ارائه میشود. با این حال، تجربه جهانی به ما میگوید که چنین رویکردی از نظر اقتصادی بسیار ناکارآمد است و اغلب از نظر زیستمحیطی پیامدهای مخربی دارد.» شناختهشدهترین پروژه برقآبی که در حال حاضر در دست اجراست، سد روگون تاجیکستان است که اگر طبق مشخصات فعلی تکمیل شود، میتواند به بلندترین سد جهان تبدیل شود. در اواخر سال ۲۰۲۴، Rivers without Boundaries مطالعهای منتشر کرد که نشان میداد این سد تا زمانی که به طور کامل به بهرهبرداری برسد، به عنوان تأمینکننده برق رقابتی نخواهد بود، زیرا گزینههای تولید انرژی خورشیدی و بادی ارزانتر از آن پیشی خواهند گرفت. دولتهای آسیای مرکزی کمبود شدید برق را به عنوان دلیلی برای توجیه نه تنها توسعه برقآبی، بلکه ساخت رآکتورهای هستهای نیز ذکر کردهاند. در درخواست NGOها به مؤسسات مالی بینالمللی آمده است: «اگر همه پروژههای برنامهریزیشده برقآبی اجرایی شوند، حوضههای وسیع رودخانهای آسیای مرکزی به سختی میتوانند هر گونه زیستگاه طبیعی دستنخورده رودخانهای را حفظ کنند.»
تبریز امروز:
سد روگون تاجیکستان شناختهشدهترین پروژه برقآبی است که در حال حاضر در دست اجراست. (عکس: president.tj)
ائتلافی از سازمانهای زیستمحیطی از مؤسسات مالی بینالمللی، از جمله بانک جهانی و بانک توسعه آسیایی، درخواست کردهاند تا مفید بودن تأمین مالی پروژههای برقآبی روی رودخانههایی که «در دوران شوروی دستنخورده باقی ماندهاند» را مجدداً بررسی کنند.
این ائتلاف که شامل CEE Bankwatch و Rivers without Boundaries مستقر در قزاقستان است، در ۱۴ مارس درخواستی به مؤسسات مالی ارسال کرد و اعلام کرد که در حال حاضر ۲۰۰ پروژه برقآبی در آسیای مرکزی یا در مرحله برنامهریزی هستند یا در حال ساخت هستند که بسیاری از آنها روی رودخانههایی اجرا میشوند که قبلاً تحت تأثیر پروژههای زیرساختی قرار نگرفتهاند. این درخواست ادامه میدهد که برخی از این پروژهها «حوضههای رودخانهای منحصر به فرد» را تهدید میکنند.
یک گزارش زمینهای از CEE Bankwatch تأکید کرد که خشک شدن دریای آرال ناشی از سدسازیهای گسترده در بخشهای میانی و پایینی رودخانههای آمودریا و سیردریا، دو شریان اصلی آب در آسیای مرکزی، بوده است. اما اضافه میکند که بسیاری از سرشاخههای کوهستانی این دو رودخانه همچنان توسعه نیافتهاند.
نقشهای دقیق که توسط ائتلاف NGO طراحی شده است، نشان میدهد که رودخانه نارین در قرقیزستان و رودخانه پنج که تاجیکستان و افغانستان را از هم جدا میکند، در سالها و دهههای آینده شاهد توسعه سنگین برقآبی خواهند بود.
در بیانیهای که توسط این ائتلاف منتشر شد، از یوگنی سیمونوف، هماهنگکننده بینالمللی Rivers without Boundaries، نقل شده است: «اغلب در آسیای مرکزی، ساخت سدها و مخازن به عنوان امری اجتنابناپذیر و نوعی اقدام اجباری برای حفظ منابع آب ارائه میشود. با این حال، تجربه جهانی به ما میگوید که چنین رویکردی از نظر اقتصادی بسیار ناکارآمد است و اغلب از نظر زیستمحیطی پیامدهای مخربی دارد.»
شناختهشدهترین پروژه برقآبی که در حال حاضر در دست اجراست، سد روگون تاجیکستان است که اگر طبق مشخصات فعلی تکمیل شود، میتواند به بلندترین سد جهان تبدیل شود. در اواخر سال ۲۰۲۴، Rivers without Boundaries مطالعهای منتشر کرد که نشان میداد این سد تا زمانی که به طور کامل به بهرهبرداری برسد، به عنوان تأمینکننده برق رقابتی نخواهد بود، زیرا گزینههای تولید انرژی خورشیدی و بادی ارزانتر از آن پیشی خواهند گرفت.
دولتهای آسیای مرکزی کمبود شدید برق را به عنوان دلیلی برای توجیه نه تنها توسعه برقآبی، بلکه ساخت رآکتورهای هستهای نیز ذکر کردهاند.
در درخواست NGOها به مؤسسات مالی بینالمللی آمده است: «اگر همه پروژههای برنامهریزیشده برقآبی اجرایی شوند، حوضههای وسیع رودخانهای آسیای مرکزی به سختی میتوانند هر گونه زیستگاه طبیعی دستنخورده رودخانهای را حفظ کنند.»
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.