24 فروردین 1401
ناپدید شدن یخچال های طبیعی به معنای آب کمتر قابل پیش بینی برای آبیاری است.........رودخانه های آسیای مرکزی از سرچشمه گرفته تا دلتاها در حال خشک شدن هستند. دو مقاله جدید توسط دانشمندان چینی، که به دو حوضه رودخانهای اصلی منطقه نگاه میکنند، تأیید میکنند که تغییرات آب و هوایی با پیامدهای اقتصادی عمیقی در آسیای مرکزی از خود اثر بر جای میگذارد. این که این بررسی توسط دولت چین تامین مالی می شود، بر منافع فراوان پکن در منطقه تاکید دارد. برخی از رودخانهها از مرز چین عبور میکنند و به تنشها بر سر مصرف آب دامن میزنند. خشکسالی در سطح منطقه در تابستان گذشته قیمت مواد غذایی را افزایش داد و قرقیزستان را وادار کرد تا آب بیشتری را برای خود نگه دارد - در حالی که چین نیروگاه های برق آبی در پایین دست می سازد. و درگیریهای مکرر بر سر آب در دره فرغانه، تهدیدی برای منجر شدن به درگیری گستردهتر بین تاجیکستان و قرقیزستان، در مرز سین کیانگ است. محققان چینی سالانه ده ها مقاله در مورد الگوهای هیدرولوژیکی در این منطقه وسیع از دریای خزر تا چین مرکزی منتشر می کنند.
تبریز امروز:
بیش از 80 درصد از یخچال های طبیعی در تین شان کوچک شده یا ناپدید شده اند.
رودخانه های آسیای مرکزی از سرچشمه گرفته تا دلتاها در حال خشک شدن هستند. دو مقاله جدید توسط دانشمندان چینی، که به دو حوضه رودخانهای اصلی منطقه نگاه میکنند، تأیید میکنند که تغییرات آب و هوایی با پیامدهای اقتصادی عمیقی در آسیای مرکزی از خود اثر بر جای میگذارد.
این که این بررسی توسط دولت چین تامین مالی می شود، بر منافع فراوان پکن در منطقه تاکید دارد. برخی از رودخانهها از مرز چین عبور میکنند و به تنشها بر سر مصرف آب دامن میزنند. خشکسالی در سطح منطقه در تابستان گذشته قیمت مواد غذایی را افزایش داد و قرقیزستان را وادار کرد تا آب بیشتری را برای خود نگه دارد - در حالی که چین نیروگاه های برق آبی در پایین دست می سازد. و درگیریهای مکرر بر سر آب در دره فرغانه، تهدیدی برای منجر شدن به درگیری گستردهتر بین تاجیکستان و قرقیزستان، در مرز سین کیانگ است. محققان چینی سالانه ده ها مقاله در مورد الگوهای هیدرولوژیکی در این منطقه وسیع از دریای خزر تا چین مرکزی منتشر می کنند.
اول، یخچال های طبیعی. در اوایل قرن بیستم، قبل از موج کنونی تغییر اقلیم ناشی از فعالیت های انسان، زمانی که طبیعت در چیزی شبیه به تعادل عمل میکرد، یخچالهای کوههای تین شان یک الگوی قابل پیشبینی ارائه کردند: در زمستان، بارش برف به ذخیره یخ اضافه میکرد. در تابستان، بخشی از آن یخ آب میشد و رودخانهها را تغذیه میکرد، مخازن را دوباره پر میکرد و آب آبیاری کشاورزان را در هزار مایل دورتر تأمین میکرد.
هونگیو وانگ و همکارانش در مقالهای در ماه مارس برای مجله واتر، میگویند: تغییرات در رواناب یخچالهای طبیعی ناشی از افزایش توازن منفی جرم طی چهل سال گذشته در کوههای تین شان به وقوع پیوسته است .
در حالی که برای چند دهه مزارع پایین دست و سدهای برق آبی در تابستان از جریان آب اضافی برخوردار بودند (یعنی بالاتر از میانگین تاریخی)، سطح رودخانه ها اکنون پایین تر و کمتر قابل پیش بینی است.
بیشتر یخچال های طبیعی در تین شان در حال کوچک شدن و ناپدید شدن هستند. در برخی موارد، مقدار آبی که یخچال ها در تابستان تخلیه می کنند به اوج خود رسیده و شروع به کاهش کرده است.
از آنجایی که اندازهگیری دائمی هر یک از هزاران میدان یخی غیرممکن است، وانگ و همکارانش از تصاویر ماهوارهای با وضوح بالا و اندازهگیریهای دبی رودخانه برای آزمایش مدلهای رایانهای استفاده میکنند. آنها با تکیه بر تحقیقات قبلی و تایید آن، تغییرات را در سراسر تین شان اندازه گیری می کنند.
آنها ثابت کردهاند که در حالی که بیشتر (80 درصد) یخچالهای طبیعی در تین شان در حال از دست دادن جرم هستند، یخچالهای موجود در رشته کوه آلا تو بالای بیشکک و بخشهایی از زونگاری آلاتائو در شرق قزاقستان (20 درصد از کل) به نظر میرسند. پس از از دست دادن سریع در اوایل این قرن پایدار باشد یا حتی در حال رشد باشد.
وانگ و همکارانش همچنین خاطرنشان کردند که بارندگی افزایش یافته است. در زمستان، این به شکل گیری یخچال های طبیعی کمک می کند. اما به طور کلی دماهای گرمتر و تابستان های طولانی تر، هر گونه دستاوردی را برای توده یخچال ها در 40 سال گذشته از بین برده است. ارتباط بیشتری بین کوچک شدن اندازه یخچال طبیعی و دمای گرمتر تا بین اندازه یخچال در حال رشد و بارش وجود دارد . بیشتر بارندگی های اضافی در ماه های گرم تابستان (ژوئیه و آگوست) به صورت باران می بارد، زمانی که آب شدن یخ ها را سرعت می بخشد.
مقاله دوم به تقاضا و کمبود آب در دلتای آمودریا میپردازد، جایی که رودخانه زمانی جنوب دریای آرال را حفظ میکرد.
نقشه مصرف آب آسیای مرکزی Zoi
ژنگ وانگ و همکارانش در مقالهای در مجله بینالمللی تحقیقات محیطی و بهداشت عمومی با عنوان «تحلیل شکاف تقاضا-عرضه آب و» گزارش دادند که شاخص کمبود در حوضه رودخانه آمودریا پایین، آسیای مرکزی و جریان آب آمودریا در مناطق خوارزم و کاراکالپاکستان ازبکستان بین دهه 1970 و 2010 60 درصد کاهش یافت. .
تقاضا در این دوره به طور متوسط 72 درصد از عرضه پیشی گرفت. اخیراً، هم تقاضا و هم عرضه کاهش یافته است - اما فقط با برخی ریاضیات جالب: نویسندگان دریای آرال و تالاب های مجاور را مرده می نویسند. با کنار گذاشتن نیازهای آرال - چون اساسا دیگر اینجا وجود ندارد - نویسندگان گزارش می دهند که کمبود به طرز چشمگیری کاهش یافته است، حتی در شرایطی که کشاورزی همچنان به آب بیشتری نیاز دارد. به این ترتیب، در شاخص کمبود آب، وضعیت "از وحشتناک به جدی تغییر کرده است."
با این حال، آنها در مورد این مشکل صریح هستند: "هدر رفتن آب زیادی در فرآیند تولید کشاورزی وجود دارد" و کشاورزان باید روشهای آبیاری کارآمدتری را اتخاذ کنند. تنها حدود 7 درصد در خوارزم و قراقالپکستان از فناوری های صرفه جویی در مصرف آب استفاده کرده اند.
از آنجایی که آب بسیار کمی در آمودریا به این منطقه می رسد، منابع آب اکنون به آنچه از آسمان می ریزد بستگی دارد. خوشبختانه برای ساکنان، تغییرات اقلیمی بارندگی بیشتری را به منطقه میآورد – اگرچه هنوز برای برآوردن نیازهای مزارع پنبه، گندم و برنج فاصله زیادی دارد. و تغییر آب و هوا چیز دیگری است
کوتاه شدن فصل رشد
نکته پایانی: «منابع آب عامل محدودکننده اولیه برای توسعه اقتصادی-اجتماعی منطقه مورد مطالعه، همراه با «محیط اکولوژیکی شکننده منطقه خشک» است.
برگردان :کاوه وحیدی آذر
دیوید تریلینگ سردبیر Eurasianet است.
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.