خبر های ویژه
17 مهر 1404
جایزه نوبل برای کشف «نگهبانان امنیتی» سیستم ایمنی بدن
تریسی هاسل مدیر مؤسسه ایمنی‌شناسی و التهاب لیدیا بکر، دانشگاه منچستر - برگردان به فارسی دکتر نعناع تراب فام
سه دانشمند برای کشف چگونگی جلوگیری بدن از حمله سیستم ایمنی به خودش، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی سال ۲۰۲۵ شدند. شیمون ساکاگوچی از دانشگاه اوزاکا در ژاپن، مری ای. برانکو از مؤسسه زیست‌شناسی سامانه‌ای، و فرد رمزدل از شرکت سونُما بیوتراپیوتیکس در ایالات متحده، سلول‌های ویژه‌ای را شناسایی کردند که مانند «نگهبانان امنیتی» عمل کرده و سیستم ایمنی ما را در حالت تعادل نگه می‌دارند. این کشف‌ها برای درک چگونگی درمان و پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی (autoimmune) نقشی تعیین‌کننده داشته‌اند. سه برنده این جایزه مبلغ ۱۱ میلیون کرون سوئدی (حدود ۸۷۰ هزار پوند) را به‌صورت مشترک دریافت خواهند کرد. ....یک سیستم ایمنی کارآمد برای بقا حیاتی است: این سیستم در هنگام رشد، بافت‌ها را شکل می‌دهد، سلول‌های پیر و باقی‌مانده‌ها را پاکسازی می‌کند و عوامل خطرناکی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برد تا بدن سالم بماند. اما سیستم ایمنی با چالشی حساس روبه‌روست: او باید هر روز با هزاران میکروب مهاجم مختلف مقابله کند — بسیاری از آنها به طرز شگفت‌انگیزی شبیه سلول‌های خود ما هستند — و در عین حال هرگز نباید بافت‌های بدن خود را دشمن فرض کند. پس سیستم ایمنی از کجا می‌فهمد چه چیزی را باید هدف بگیرد و چه چیزی را نباید؟
تبریز امروز:
سه دانشمند برای کشف چگونگی جلوگیری بدن از حمله سیستم ایمنی به خودش، برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی سال ۲۰۲۵ شدند.
شیمون ساکاگوچی از دانشگاه اوزاکا در ژاپن، مری ای. برانکو از مؤسسه زیست‌شناسی سامانه‌ای، و فرد رمزدل از شرکت سونُما بیوتراپیوتیکس در ایالات متحده، سلول‌های ویژه‌ای را شناسایی کردند که مانند «نگهبانان امنیتی» عمل کرده و سیستم ایمنی ما را در حالت تعادل نگه می‌دارند.
این کشف‌ها برای درک چگونگی درمان و پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی (autoimmune) نقشی تعیین‌کننده داشته‌اند. سه برنده این جایزه مبلغ ۱۱ میلیون کرون سوئدی (حدود ۸۷۰ هزار پوند) را به‌صورت مشترک دریافت خواهند کرد.
چالش ظریف سیستم ایمنی
یک سیستم ایمنی کارآمد برای بقا حیاتی است: این سیستم در هنگام رشد، بافت‌ها را شکل می‌دهد، سلول‌های پیر و باقی‌مانده‌ها را پاکسازی می‌کند و عوامل خطرناکی مانند ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین می‌برد تا بدن سالم بماند.
اما سیستم ایمنی با چالشی حساس روبه‌روست: او باید هر روز با هزاران میکروب مهاجم مختلف مقابله کند — بسیاری از آنها به طرز شگفت‌انگیزی شبیه سلول‌های خود ما هستند — و در عین حال هرگز نباید بافت‌های بدن خود را دشمن فرض کند.
پس سیستم ایمنی از کجا می‌فهمد چه چیزی را باید هدف بگیرد و چه چیزی را نباید؟
کشف سلول‌های T تنظیمی
این پرسش دهه‌ها ذهن ایمنی‌شناسان را مشغول کرده بود، اما کار پیشگامانه برندگان امسال نوبل، منجر به کشف نوع خاصی از سلول‌های ایمنی شد — سلول‌هایی به نام سلول‌های T تنظیمی (Regulatory T cells) — که از حمله سیستم ایمنی به بدن جلوگیری کرده و آن را در حالت طبیعی نگه می‌دارند.
برای سال‌ها، دانشمندان فکر می‌کردند که غده تیموس (thymus) در قفسه سینه تنها مسئول ایجاد «تحمل ایمنی» است. تصور بر این بود که سلول‌های T که به شدت با پروتئین‌های بدن واکنش نشان می‌دهند، در مراحل اولیه زندگی در تیموس حذف می‌شوند، و فقط سلول‌هایی با واکنش‌پذیری ضعیف‌تر به جریان خون وارد شده و وظیفه گشت‌زنی در بدن را بر عهده دارند.
اما در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، ساکاگوچی نشان داد که یک رده ویژه از سلول‌های T وجود دارد که نقش حیاتی در سرکوب واکنش‌های ایمنی و جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به بافت‌های بدن ایفا می‌کند.
در نخستین آزمایش خود، ساکاگوچی غده تیموس را از موش‌های تازه متولدشده برداشت و سپس به آنها سلول‌های T از موش‌های مشابه تزریق کرد. او انتظار داشت که سیستم ایمنی موش‌ها ضعیف‌تر شود و تعداد سلول‌های T کاهش یابد.
اما نتیجه غیرمنتظره بود: او مشاهده کرد که نوعی سلول T وجود دارد که از بروز بیماری‌های خودایمنی جلوگیری می‌کند.
در ادامه، او بیش از یک دهه وقت صرف کرد تا بفهمد آیا انواع مختلفی از سلول‌های T وجود دارد که نقش‌های متفاوتی در واکنش ایمنی دارند یا خیر.
در سال ۱۹۹۵، ساکاگوچی مقاله‌ای منتشر کرد که در آن یک رده جدید از سلول‌های T را توصیف کرد که آنها را «سلول‌های T تنظیمی» نامید. او نشان داد که سلول‌های T حامل یک پروتئین ویژه روی سطح خود هستند که می‌توانند سلول‌های T مضر را از بین ببرند.
اثبات و گسترش یافته‌ها
در ابتدا بسیاری از دانشمندان نسبت به وجود سلول‌های T تنظیمی تردید داشتند، اما پژوهش‌های برانکو و رمزدل در دهه‌های ۱۹۹۰ و اوایل ۲۰۰۰ نشان داد این سلول‌ها واقعاً وجود دارند و چگونه عمل می‌کنند.
برانکو و رمزدل کشف کردند که سلول‌های T تنظیمی با ترشح پروتئین‌های تضعیف‌کننده ایمنی یا ارسال سیگنال‌های ضدالتهابی مستقیم، مانع از حمله سلول‌های ایمنی به بدن می‌شوند.
آنها همچنین پروتئینی به نام FoxP3 را شناسایی کردند که شاخص اصلی این سلول‌هاست. این کشف به دانشمندان اجازه داد تا سلول‌های تنظیمی را شناسایی، تفکیک و به‌صورت دقیق مطالعه کنند.
پیامدهای گسترده در علم ایمنی
کشف سلول‌های T تنظیمی (یا به اختصار T-regs) دیدگاه ایمنی‌شناسی را دگرگون کرد. اکنون می‌دانیم که ایمنی و التهاب فرآیندهایی فعال و تنظیم‌شونده هستند، نه صرفاً واکنش‌های خودکار.
این یافته‌ها افق‌های تازه‌ای برای کنترل بیماری‌های التهابی گشودند — چه ناشی از عفونت، چه آلرژی، چه آلودگی‌های محیطی، یا خودایمنی.
کار برندگان امسال نوبل همچنین راه‌های جدیدی برای جلوگیری از پس‌زدن پیوندها و بهبود واکنش‌های ایمنی در درمان سرطان و واکسن‌ها ارائه کرده است.
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
فرم تماس با تبریز امروز
کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع
است.
طراحی وتولید
توسططراح وب سایت