در تاریخ ۱۷ ژوئن، سنای ایالات متحده قانون موسوم به GENIUS Act را تصویب کرد، که به‌عنوان پیروزی بزرگی برای بخش رمزارزها تلقی شد.
این لایحه با هدف تنظیم نوع خاصی از رمزارزها موسوم به استیبل‌کوین‌ها تصویب شده است.
اما نگاهی دقیق‌تر به این قانون نشان می‌دهد که ممکن است به‌راحتی زمینه‌ساز یک سقوط جهانی اقتصادی دیگر شود.
رمزارزها؛ نگاهی به آغاز
برای درک قانون GENIUS، می‌توان به روزهای اولیه رمزارزها بازگشت. این ارزها به‌عنوان پول‌های غیرمتمرکز ایجاد شدند که عرضه و در نتیجه ارزش‌شان، نه توسط مردانی با کت و شلوارهای تیره در واشنگتن یا فرانکفورت، بلکه توسط یک سیستم رایانه‌ای جهانی و پیچیده تعیین می‌شود.
نخستین رمزارز برجسته، بیت‌کوین بود؛ ایده‌ی اصلی آن شبیه‌سازی طلا بود: رمزارزی قابل استخراج که عرضه‌ای نسبتاً ثابت دارد. این مفهوم، نوید بازگشتی به دوران استاندارد طلا را می‌داد؛ زمانی که ارزش ارزها نه بر اساس قدرت اقتصادی کشورها، بلکه بر اساس قیمت طلا تعیین می‌شد.
اما امروزه، خوش‌بینانه‌ترین تعریف رمزارز این است که آن‌ها مثل قمارخانه‌اند.
افراد در رمزارز سرمایه‌گذاری می‌کنند نه به‌خاطر ثبات یا قابل اعتماد بودن آن (مثل طلا)، بلکه دقیقاً به‌خاطر نوسان‌های شدید آن؛ چراکه این نوسان‌ها می‌توانند سودهای کلانی به همراه داشته باشند.
عوامل تعیین‌کننده قیمت رمزارزها اغلب مبهم‌اند، بنابراین سرمایه‌گذاری در رمزارزها چیزی جز انداختن تاس نیست.
سود بردن در معاملات رمزارز، معمولاً به اندازه‌ی برد در بازی رولت وابسته به شانس است.
تلاش برای ایجاد اعتبار در رمزارزها
صنعت رمزارزها متوجه شد که این نوسان بالا و غیرقابل پیش‌بینی بودن مانعی برای جذب سرمایه‌گذاران محافظه‌کارتر است.
برای ایجاد ظاهری از ثبات، شرکت‌ها شروع به طراحی رمزارزهایی کردند که ارزش‌شان به یک ارز رسمی دیگر وابسته باشد؛ این رمزارزها را استیبل‌کوین می‌نامند.
برای مثال تصور کنید شرکتی به نام “T”، رمزارزی به نام “t-coin” منتشر می‌کند که به دلار آمریکا پِگ شده؛ یعنی به نسبت ۱:۱ وابسته است.
اگر من یک عدد t-coin بخرم، اطمینان دارم که می‌توانم در هر زمانی آن را به شرکت بازگردانم و دقیقاً یک دلار آمریکا دریافت کنم.
اما اگر شرکت نتواند یک دلار را به من پرداخت کند، هم رمزارز و هم خود شرکت سقوط می‌کنند، و سرمایه‌گذاران t-coin متضرر می‌شوند.
این نوع سقوط، صرفاً فرضی نیست؛
در کره جنوبی، در سال ۲۰۲۲، رمزارز Terra که به دلار آمریکا وابسته بود، سقوط فاجعه‌باری داشت که حدود نیم تریلیون دلار از ارزش بازار جهانی رمزارز را در یک شب نابود کرد.
رمزارزهای امن؟
چند سال پیش، به کازینویی در لاس‌وگاس رفتم. در ورودی، دلارهایم را به ژتون تبدیل کردم و از آن‌ها در داخل کازینو استفاده کردم. در پایان شب، اگر ژتونی باقی مانده بود، می‌توانستم آن را به همان نرخ قبلی به دلار تبدیل کنم.
استیبل‌کوین هم دقیقاً همین کار را انجام می‌دهد، اما به‌جای ژتون فیزیکی، از توکن‌های الکترونیکی استفاده می‌کند.
حالا که قانون GENIUS در سنای آمریکا تصویب شده، شرکت‌های بزرگی مانند آمازون و والمارت در حال برنامه‌ریزی برای صدور رمزارز اختصاصی خود برای مشتریان هستند.
اما ایده داشتن رمزارز مختص به هر شرکت، پرسش‌های مهمی ایجاد می‌کند:
-
آیا می‌توانم از توکن آمازون در والمارت استفاده کنم؟
-
آیا ارزش توکن آمازون در والمارت همان خواهد بود؟
-
اگر هر شرکت بزرگی رمزارز خاص خود را داشته باشد، برای هر خرید کدام توکن را باید انتخاب کنم؟
از آنجایی که قانون GENIUS قرار است استیبل‌کوین‌ها را قانون‌مند کند، مردم ممکن است تصور کنند که همه استیبل‌کوین‌ها امن هستند؛ اما این تصور کاملاً نادرست است.
سؤالات جدی درباره اینکه شرکت‌ها چگونه از رمزارزهای خود برای منافع تجاری‌شان سوءاستفاده خواهند کرد، بی‌پاسخ مانده است.
بحران مالی جهانی بعدی؟
در سفرم به کازینو، مطمئن بودم که در پایان شب می‌توانم ژتون‌هایم را به دلار بازگردانم.
اما تصور کنید ژتون‌ها را به خانه برده باشم و شب بعد که برمی‌گردم، ببینم کازینو بسته شده، یا دیگر پولی برای بازخرید ژتون‌ها ندارد.
جهان بارها بحران‌های ارزی مشابهی را تجربه کرده، فقط این بار به‌جای شرکت، یک کشور رمزارز یا ارز وابسته منتشر کرده است.
نمونه کلاسیک آن آرژانتین است.
بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۲، بانک مرکزی آرژانتین وعده داد که هر پزوی آرژانتین را با نرخ ۱ به ۱ به دلار آمریکا تبدیل خواهد کرد. اما این سیاست تجاری کشور را با اقتصادهای غیردلاری مختل کرد.
نتیجه؟ یک بحران اقتصادی گسترده که با لغو این نرخ مصنوعی بدتر هم شد.
حالا تصور کنید که در آمریکا، یک شرکت بسیار بزرگ ۱۰۰ میلیارد استیبل‌کوین وابسته به دلار آمریکا منتشر کند.
در ابتدا، این شرکت موفق است و دارای دارایی‌هایی کافی مانند اوراق خزانه‌داری برای تضمین ارزش رمزارزهاست.
اما بعد، اوضاع مالی شرکت بد می‌شود.
در این شرایط چه رخ می‌دهد؟
-
سرمایه‌گذاران متوجه می‌شوند که رمزارزهای منتشرشده بیشتر از ارزش واقعی دارایی‌های شرکت است.
-
آن‌ها رمزارزها را بازمی‌گردانند و دلار می‌خواهند.
-
شرکت مجبور به فروش اوراق خزانه می‌شود تا آرامش به بازار بازگرداند.
-
فروش دسته‌جمعی اوراق، قیمت آن‌ها را پایین می‌آورد.
-
نرخ بهره در آمریکا ناگهان بالا می‌رود.
-
این جهش ناگهانی نرخ بهره می‌تواند مستقیماً باعث یک بحران مالی جهانی شود، چرا که بانک‌ها و دولت‌های سراسر جهان با بحران نقدینگی روبرو خواهند شد.
آیا مقررات‌گذاری تضمین ایمنی است؟
واضح است که همه این‌ها ممکن است اتفاق نیفتد.
طبق قانون جدید، شرکت‌هایی که استیبل‌کوین صادر می‌کنند، قانون‌مند خواهند شد و نهادهای ناظر باید اطمینان حاصل کنند که ذخایر کافی برای پرداخت تعهدات خود دارند.
اما نباید فراموش کرد که نهادهای ناظر مالی آمریکا بی‌خطا نیستند.
فقط چند سال پیش، آن‌ها متوجه نشدند که بانک Silicon Valley بیش از حد دارایی‌هایی دارد که در صورت افزایش نرخ بهره آسیب‌پذیرند. این بی‌توجهی باعث ورشکستگی بانک در سال ۲۰۲۳ شد.
بنابراین تصور اینکه چندین شرکت بتوانند به‌شکل غیرمسئولانه بیش از حد استیبل‌کوین منتشر کنند، دور از ذهن نیست.
اگر چنین شود، عواقب آن می‌تواند بسیار سهمگین باشد – نه‌فقط برای آمریکا، بلکه برای کل اقتصاد جهانی.
