خبر های ویژه
12 دی 1403
3 نکته در مورد بردباری - و نابردباری - از غزالی، محقق اسلامی قرون وسطی
لیز بوکار استاد فلسفه و دین، دانشگاه نورث ایسترن- برگردان به فارسی توفیق وحیدی آذر
از کودکی به ما گفته می شود که بردباری یک فضیلت است و چیزهای خوبی نصیب بردباران خواهد شد. و بنابراین، بسیاری از ما روی پرورش بردباری کار می کنیم. این اغلب با یادگیری منتظر ماندن برای نوبت با یک اسباب بازی مورد علاقه در کودکان شروع می شود.
تبریز امروز:
از کودکی به ما گفته می شود که بردباری یک فضیلت است و چیزهای خوبی نصیب بردباران خواهد شد. و بنابراین، بسیاری از ما روی پرورش بردباری کار می کنیم.
این اغلب با یادگیری منتظر ماندن برای نوبت با یک اسباب بازی مورد علاقه در کودکان شروع می شود. در بزرگسالی، تلاش می‌شود با تحمل صف‌های طولانی در صف اتوبوس ، بدرفتاری کودکان یا سرعت کند تغییرات سیاسی صبور ماند. این کار سخت می تواند مزایای سلامت روانی داشته باشد. حتی با درآمد سرانه و بهره وری همبستگی دارد.
اما این در مورد تلاش برای تبدیل شدن به یک فرد خوب نیز هست.
برای من، به عنوان یک محقق اخلاق دینی، واضح است که بردباری اصطلاحی است که بسیاری از ما استفاده می کنیم، اما همه ما می توانیم از درک معنای آن کمی بهتر بهره ببریم.
در روایات دینی، بردباری بیش از انتظار و یا حتی بیش از تحمل سختی است. اما این «بیشتر» چیست و چگونه بردبار بودن ما را انسان‌های بهتری می‌کند؟
نوشته‌های متفکر اسلامی قرون وسطایی ابوحامد غزالی می‌تواند به ما بینش‌هایی بدهد یا به ما کمک کند تا بفهمیم چرا باید صبر و حوصله را تمرین کنیم – و همچنین زمانی که صبور نباشیم.
دانشمند مسلمان ابوحامد محمد بن محمد غزالی. از تصویر روی جلد «اعترافات غزالی»
غزالی که بود؟
غزالی که در سال 1058 در ایران به دنیا آمد، به عنوان یک فقیه، فیلسوف و متکلم مورد احترام بود. او برای دفاع از اسلام به جاهایی تا بغداد و اورشلیم سفر کرد و استدلال کرد که بین عقل و وحی تضادی وجود ندارد. به طور خاص، او به دلیل تطبیق فلسفه ارسطو، که احتمالاً آن را در ترجمه عربی خوانده بود، با الهیات اسلامی مشهور بود.
غزالی نویسنده ای پرکار بود و یکی از مهم ترین آثار او - «احیاء علوم دینی» یا «احیاء العلوم الدین» - راهنمای عملی برای داشتن یک زندگی اخلاقی مسلمان است.
این اثر در مجموع از 40 جلد تشکیل شده است که در چهار بخش هر کتاب 10 جلدی تنظیم شده است. بخش اول به شعائر اسلامی می پردازد. بخش 2، آداب و رسوم محلی; بخش 3، رذایلی که باید از آنها اجتناب کرد. و بخش 4، فضائلی که باید برای آنها تلاش کرد. بحث غزالی از صبر در جلد 32 از قسمت 4، «درباره بردباری و شکر» یا «کتاب الصبر والشکر» آمده است.
او صبر را به عنوان یک ویژگی اساسی انسانی توصیف می کند که برای دستیابی به اهداف ارزش محور بسیار مهم است، و او هشداری را برای زمانی که نیاز به بی صبری است، ارائه می دهد.
1. بردباری چیست؟
به گفته غزالی، انسان ها دارای انگیزه های رقابتی هستند: انگیزه دین یا «بعث الدین» و انگیزه میل یا «بعث الحوا».
زندگی مبارزه بین این دو انگیزه است که او آن را با استعاره نبرد توصیف می کند: «حمایت از انگیزه مذهبی از جانب فرشتگان است که سپاهیان خدا را تقویت می کنند، در حالی که حمایت از انگیزه میل از جانب شیاطین است که دشمنان خدا را تقویت می کنند.»
میزان بردباری ما چیزی است که تعیین می کند چه کسی برنده نبرد است. غزالی می‌گوید: «اگر مردی ثابت قدم بماند تا انگیزه دینی پیروز شود... سپاهیان خدا پیروز می‌شوند و او به سپاه صابران می‌پیوندد. اما اگر سست و بی صبر شود تا اشتها بر او غلبه کند، به پیروان شیاطین می پیوندد.» به عبارت دیگر، از نظر غزالی، بردباری عامل تعیین کننده ای است که آیا ما از تمام پتانسیل انسانی خود برای زندگی اخلاقی استفاده می کنیم یا خیر.
2. بردباری ، ارزش ها و اهداف
از نظر غزالی برای مسلمان خوب بودن نیز بردباری لازم است. اما درک او از چگونگی کارکرد صبر بر یک نظریه اخلاق استوار است و می تواند خارج از جهان بینی صریحاً اسلامی او به کار رود.
همه چیز با تعهد به ارزش های اصلی شروع می شود. برای مسلمانی مانند غزالی، این ارزش‌ها از سنت و جامعه اسلامی یا «امت» آگاه است و شامل مواردی مانند عدالت و رحمت است. این مقادیر خاص ممکن است به طور جهانی قابل اجرا باشند. یا ممکن است مجموعه دیگری از ارزش ها را نیز داشته باشید که برای شما مهم هستند. شاید تعهد به عدالت اجتماعی، یا دوست خوب بودن، یا دروغ نگفتن.
زندگی به گونه‌ای که با این ارزش‌های اصلی سازگار باشد، چیزی است که زندگی اخلاقی به آن می‌پردازد. و صبر، به گفته غزالی، این است که چگونه ما دائماً مطمئن می شویم که اقداماتمان در خدمت این هدف است.
این بدان معناست که بردباری فقط تحمل درد ناشی از عصبانیت یک کودک نوپا نیست. تحمل آن درد با هدفی است. کاربرد موفقیت آمیز صبر نه با میزان درد و رنجی که ما تحمل می کنیم، اندازه گیری می شود، با پیشرفت ما به سمت یک هدف خاص، مانند تربیت کودکی سالم و شاد که در نهایت بتواند احساسات خود را تنظیم کند.
در درک غزالی از بردباری ، همه ما به آن نیاز داریم تا زمانی که همه چیز بر وفق مراد ما نیست، به اصول و ایده های اصلی خود متعهد بمانیم.
3. هنگامی که به بی صبری و نابردباری نیاز است
یکی از انتقادات به ایده بردباری این است که می تواند منجر به انفعال شود یا برای خاموش کردن شکایات موجه استفاده شود. به عنوان مثال، جولیوس فلمینگ، محقق مطالعات آفریقایی، در کتاب خود «بردباری سیاه» به اهمیت «امتناع رادیکال از بردباری کردن» در شرایط نژادپرستی سیستمیک استدلال می‌کند. مسلماً انواعی از بی عدالتی ها و رنج ها در دنیا وجود دارد که نباید با آرامش آنها را تحمل کنیم.
غزالی علیرغم تعهدش به اهمیت بردباری در زندگی اخلاقی، جای بی تابی را نیز باز می کند. می نویسد: «حرام است از صبر بر ضرر (یعنی) حرام; مثلاً دست بریدن یا شاهد بریدن دست پسر و ساکت ماندن.»
اینها نمونه هایی از آسیب به خود یا عزیزان است. اما آیا می توان ضرورت بی صبری را به آسیب های اجتماعی مانند نژادپرستی سیستماتیک یا فقر نیز تعمیم داد؟ و همانطور که محققین علوم قرآنی احمد اسماعیل و احمد صلاح الدین استدلال کرده اند، بردباری واقعی گاهی مستلزم عمل است.
غزالی می نویسد: «به خاطر اینکه صبر نیمی از ایمان است، تصور نکنید که همه آن ستودنی است. آنچه مورد نظر است انواع خاصی از بردباری است.»
به طور خلاصه، همه بردباری ها خوب نیست. تنها بردباری که در خدمت اهداف درست باشد، کلید زندگی اخلاقی است. این سؤال که کدام اهداف درست هستند سؤالی است که همه ما باید برای خود پاسخ دهیم.
منبع: The Conversation
برگردان به فارسی توفیق وحیدی آذر
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
فرم تماس با تبریز امروز
کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع
است.
طراحی وتولید
توسططراح وب سایت