تبریز امروز:
بسم‌الله الرحمن الرحيم
اظهارنظرهاي مختلف درباره فعال شدن مکانيسم ماشه و عوارض آن نبايد متوليان سياست خارجي کشورمان را در برزخ بي‌تصميمي گرفتار کند. آنها بايد از هم‌اکنون فعالانه درصدد تبديل کردن اين تهديد به يک فرصت باشند و کشور را از گردنه‌اي صعب‌العبور که در پيش است به سلامت عبور دهند.
مکانيسم ماشه، آخرين حلقه از برجام است که در صورت عدم پاي‌بندي ايران به ميزان غني‌سازي پيش‌بيني شده در اين توافق‌نامه، راه را براي اجرائي شدن دوباره قطعنامه‌هاي ششگانه سازمان ملل عليه ايران هموار مي‌کند. اين قطعنامه‌ها قبل از برجام و در دولت‌هاي نهم و دهم در اثر کوتاهي‌هاي آن دولت‌ها به تصويب شوراي امنيت سازمان ملل رسيدند و برجام آنها را بلااثر کرد ولي به عنوان آخرين حلقه برجام مقرر شد در صورتي که ايران به تعهدات برجامي خود عمل نکند اين قطعنامه‌ها قابل اجرا شوند. تصميم‌گيري درباره اجرائي شدن يا نشدن شش قطعنامه مورد نظر در اين مرحله با توجه به خروج آمريکا از برجام، در اختيار سه کشور اروپائي عضو برجام يعني انگليس، فرانسه و آلمان است. به عبارت روشن‌تر اکنون اين سه کشور اروپائي هستند که مي‌توانند مکانيسم ماشه را عليه ايران فعال کنند يا از فعال کردن آن خودداري نمايند.
تفاوت نظرهاي ابراز شده درباره آثار و عوارض مکانيسم ماشه بسيار زياد است. عده‌اي مي‌گويند مکانيسم ماشه مانند يک تفنگ بي‌فشنگ است و نبايد به آن اعتنا کرد. در مقابل، افرادي مي‌گويند اين يک توپخانه پرزور است که اگر فعال شود مشکلات زيادي براي کشورمان به وجود مي‌آورد و به همين دليل نبايد صبر کرد تا مکانيسم ماشه فعال شود و بايد هرچه زودتر براي جلوگيري از فعال شدنش اقدامات ديپلماسي لازم را به عمل آورد. آنها معتقدند پرزور بودن اين توپخانه، ناشي از پشتوانه مصوبه شوراي امنيت سازمان ملل است که ايران را به ذيل فصل هفتم منشور ملل مي‌برد و مجوز اقدامات نظامي و اقتصادي گسترده‌اي را عليه کشورمان صادر مي‌کند. نکته منفي ديگري که در اين مکانيسم وجود دارد اينست که چين و روسيه هم امکان مقابله با تصميم سازمان ملل براي فعال کردن مکانيسم ماشه را ندارند. مهم‌تر اينکه در تصويب قطعنامه‌هاي ششگانه سازمان ملل، رأي چين و روسيه نيز مثبت بوده و اصولاً اين دو کشور هرگز براي چيزي غير از تأمين منافع خود حاضر نيستند وارد مقابله با قدرت‌هاي رقيب شوند.
ملاحظه اين دو نظريه نشان مي‌دهد نظريه تشبيه مکانيسم ماشه به تفنگ بي‌فشنگ، فاقد استدلال و پشتوانه واقعي است و چيزي مانند «کاغذپاره» دانستن قطعنامه ششگانه ضدايراني سازمان ملل توسط رئيس دولت‌هاي نهم و دهم است که منشأ تمام عوارض منفي بعدي تاکنون شده است. بنابراين، ماجراي مکانيسم ماشه را بايد جدي گرفت و با پشتکار و تلاش براي منصرف کردن سه کشور اروپائي از فعال کردن آن وارد عمل شد. اين کار، از يکطرف با دشواري مواجه است زيرا آمريکا و اسرائيل براي تشويق سه کشور اروپائي عضو برجام به فعال کردن مکانيسم ماشه تلاش مي‌کنند و از طرف ديگر قابل دسترسي به نظر مي‌رسد زيرا اروپا اکنون درگير جنگ اوکراين است و براي ورود به درگيري بزرگ ديگري که طرف آن ايران باشد آمادگي لازم را ندارد. ايران مي‌تواند از اين فرصت استفاده کند و با سه کشور اروپائي عضو برجام براي جلوگيري از فعال شدن مکانيسم ماشه به توافق برسد.
براي موفق شدن ايران در حل مشکلي که کليد آن را سه کشور اروپائي در اختيار دارند، دو عامل مهم مي‌توانند مؤثر باشند. عامل اول، بي‌اعتنائي متوليان سياست خارجي به صاحبان نظريه‌اي که مکانيسم ماشه را تفنگ بي‌فشنگ مي‌دانند و عامل دوم، تقويت ديپلماسي و بهره بردن از نقطه نظرهاي صاحبان تجربه در سياست خارجي است. ترديدي نيست که با اين روش مي‌توان مکانيسم ماشه را خنثي کرد.
