توفیق وحیدی آذر

عینالی دا، کیچیک بایگوش

تاریخ انتشار : ۱۱:۴۲ ۱۵-۰۴-۱۴۰۴

پای تک درخت گز کنار نهرآب روان نشسته بودم و به دند خیره شده بود، ساعتی آنجا بودم ! توهم نظارت بر خودم را داشتم، آیا روباه بود یا خرگوش ؟ گاه می گفتم نکند گرگ باشد ! بلند شدم راه افتادم ! بایگوش روی یک تپه ی کوچک ؛ بالای سنگ کنار یک بوته نشسته بود و به من نگاه می کرد ! گویا می دانست که مدت هاست دنبالش هستم ! این بار پرواز نکرد و ایستاد و به من خیره باقی ماند! نزدیکش شدم ، پرواز نکرد و فرصت برای عکس گرفتن داد ! بارها از او عکس گرفتم ، بمن خیره شد، حرکتی به خودش داد، فهمیدم می خواهد برود ! به پرواز درآمد درست به بالای سرم رسید و چرخی زد و برگشت و رفت !

تبریز امروز:

 

پای تک درخت گز کنار نهرآب روان نشسته بودم و به دند خیره شده بود، ساعتی آنجا بودم ! توهم نظارت بر خودم را داشتم، آیا روباه بود یا خرگوش ؟ گاه می گفتم نکند گرگ باشد ! بلند شدم راه افتادم !

بایگوش روی یک تپه ی کوچک ؛ بالای سنگ کنار یک بوته نشسته بود و به من نگاه می کرد ! گویا می دانست که مدت هاست دنبالش هستم ! این بار پرواز نکرد و ایستاد و به من خیره باقی ماند! نزدیکش شدم ، پرواز نکرد و فرصت برای عکس گرفتن داد ! بارها از او عکس گرفتم ، بمن خیره شد، حرکتی به خودش داد، فهمیدم می خواهد برود ! به پرواز درآمد درست به بالای سرم رسید و چرخی زد و  برگشت و رفت !

کیچیک بایگوش در گستره جغرافیایی وسیعی در ایران و منطقه زندگی می کند ، او پرنده ای با چشمان درشت و زیبا و با همان غرور خاص خودش است !  

***

جغد کوچک، پرنده‌ای شب‌زی و رمزآلود از خانواده جغدان است که با نام علمی Athene noctua شناخته می‌شود. این گونه در کوهستان عینالی، واقع در شمال تبریز، حضوری پایدار دارد و اغلب در شکاف صخره‌ها، درختان کهن، یا ویرانه‌های سنگی لانه می‌سازد. ظاهر کوچک اما جسورانه‌اش با چشمان زرد درخشان و نگاه نافذ، به‌ویژه در طلوع یا غروب آفتاب قابل مشاهده است. جغد کوچک نقش مهمی در کنترل جمعیت جوندگان و حشرات دارد و حضور آن نشان‌دهنده تعادل زیستی در این زیست‌بوم کوهستانی است. سکوت شبانگاهی عینالی با صدای خاص و کوتاه این پرنده شکسته می‌شود، و نشانه‌ای از حیات پنهان شبانه در دل این کوهستان تاریخی و طبیعی است.

 نام ترکی آذربایجانی جغد کوچک (Athene noctua) معمولاً به شکل زیر گفته می‌شود:

"Balaca Bayquş" یا در برخی گویش‌ها "Balaca Bağquş"

همچنین در زبان ترکی استانبولی به آن می‌گویند:

"Kukumav"

در گفتار محلی کوهستان عینالی، ممکن است نام‌هایی چون "بایقوش" یا "قاراباش بایقوش" نیز برای اشاره به گونه‌های جغد به‌کار رود.

 


نظرات کاربران


@