تبریز امروز:
در ژوئن ۲۰۲۴، دولت استرالیا برنامه سفیر زنان در STEM را متوقف کرد. این تصمیم پس از گزارشی اتخاذ شد که خواستار رویکردی گسترده‌تر و تقاطعی به تنوع در زمینه‌های علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) بود.
طی شش سال، تحت رهبری اخترفیزیکدان لیزا هاروی-اسمیت، این برنامه به پژوهش‌ها، ابزارها و منابعی کمک کرد که با هدف شکستن موانع ساختاری محدودکننده مشارکت زنان و دختران در آموزش و مشاغل STEM طراحی شده بودند.
در آن زمان، لغو این برنامه به‌عنوان گامی به‌سوی پیشرفت فراگیرتر توجیه شد.
آیا این استدلال یک سال بعد همچنان معتبر است؟ در حالی که تلاشهای جهانی برای تنوع و شمول با کاهش بودجه مواجه شده‌اند، اکنون بیش از هر زمان دیگری مهم است که بررسی کنیم استرالیا به کدام سو می‌رود. آیا واقعاً در حال ساختن آینده‌ای عادلانه‌تر برای STEM هستیم؟
چرا تنوع در STEM مهم است؟
موانع ساختاری مدت‌هاست که مشارکت در STEM را برای زنان، افراد رنگین‌پوست، جوامع بومی، افراد دارای معلولیت و گروه‌های با وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین محدود کرده‌اند.
این موانع شامل کلیشه‌ها و تبعیض‌ها، کمبود الگوهای نقش، فقدان ترتیبات کاری انعطاف‌پذیر، و حمایت ناکافی از مرخصی والدین و مراقبت از کودکان هستند.
اگر به برابری در STEM دست یابیم، همه – از جمله گروه‌هایی که به‌صورت سیستماتیک در گذشته کنار گذاشته شده‌اند – به فرصت‌ها، منابع و شناخت برابر دسترسی خواهند داشت.
برای یک زن جوان بومی که در یک شهر منطقه‌ای مهندسی می‌خواند، این به این معناست که همان شانس درخواست برای کارآموزی در شرکت‌های برتر را خواهد داشت که همتایانش در شهرهای بزرگ دارند. او به آزمایشگاه‌های مجهز و برنامه‌های مربیگری دسترسی برابر خواهد داشت و احتمال یکسانی برای نامزدی در جوایز تحصیلی یا نقش‌های رهبری خواهد داشت.
بهبود تنوع در STEM همچنین برای ظرفیت نوآوری استرالیا حیاتی است، به‌ویژه در مواجهه با چالش‌های جهانی مانند تغییرات اقلیمی، اختلال ناشی از هوش مصنوعی و بی‌ثباتی ژئوپلیتیکی.
تیم‌های متنوع در STEM احتمال بیشتری دارند که مسائل را از زوایای مختلف بررسی کنند. آنها ارزش‌های دموکراتیک را تجسم می‌بخشند، نوآوری را تقویت میکنند و انعطاف‌پذیری را در برابر مسائل پیچیده افزایش میدهند.
با این حال، با وجود دهه‌ها برنامه‌های متمرکز بر جنسیت، پیشرفت معنادار محدود بوده است. داده‌های STEM Equity Monitor 2024 نشان میدهند که اگرچه تعداد زنان در STEM افزایش یافته است، تنها ۳۷ درصد از ثبت‌نام‌های دانشگاهی در STEM زنان هستند. در مورد مشاغل STEM در استرالیا، تنها ۱۵ درصد توسط زنان اشغال شده‌اند.
اگر سفیر نه، پس چه؟
کمبود تنوع در STEM ناشی از موانع سیستمیک مانند کلیشه‌های پایدار، کمبود الگوهای متنوع و دسترسی نابرابر به فرصت‌هاست.
گزارش مستقلی که در فوریه ۲۰۲۴ منتشر شد، توصیه کرد که به تنوع به شکلی فراگیرتر نگاه کنیم.
به‌جای تمرکز صرف بر زنان در STEM، پیشنهاد شد که جنبه‌های مختلف هویت یک فرد – مانند جنسیت، نژاد یا پیشینه – در نظر گرفته شود و چگونگی تأثیر ترکیبی آنها بر تجربه‌شان بررسی گردد.
این بدان معناست که برخی افراد ممکن است با چالش‌های بیشتری مواجه شوند. برای مثال، یک زن مهاجر رنگین‌پوست در STEM ممکن است به دلیل تقاطع هویت‌های مختلفش، با موانع بیشتری نسبت به یک زن سفیدپوست در همان حوزه مواجه شود.
پس… اکنون کجا هستیم؟
اگرچه اتخاذ این دیدگاه قابل تحسین است، تغییرات عملی که در طول سال گذشته رخ داده‌اند، سؤالات مهمی را درباره اینکه آیا استرالیا واقعاً به سمت چشم‌اندازی فراگیرتر در STEM حرکت میکند، مطرح میکنند.
در اوت ۲۰۲۴، دولت افزایش بودجه ۳۸ میلیون دلاری برای برنامه‌های STEM را اعلام کرد که با توصیه‌های گزارش مستقل هم‌راستا بود. دو برنامه قدیمی بسته شدند، در حالی که هفت ابتکار دیگر بودجه اضافی دریافت کردند.
با این حال، بسیاری از برنامه‌های تأمین‌شده همچنان شکاف‌های بزرگی را باقی می‌گذارند.
برای مثال، یکی از معدود ابتکارات هدف‌گذاری‌شده برای دانش‌آموزان در سن مدرسه، یعنی انجمن ملی علوم جوانان، عمدتاً به سال‌های ۱۱ و ۱۲ محدود است. اما ما می‌دانیم که عدم علاقه دختران به STEM از همان سال‌های ابتدایی مدرسه آغاز می‌شود.
به‌طور مشابه، در حالی که ابتکار Superstars of STEM همچنان سرمایه‌گذاری دریافت میکند، تمرکز آن بر «الهام‌بخشی» به دانش‌آموزان از طریق الگوهای نقش باقی مانده است.
الهام به‌تنهایی کافی نیست. ما به رویکردی پایدار و سیستمیک نیاز داریم که نگرش‌ها را تغییر دهد و ساختارهایی برای حمایت و حفظ دانش‌آموزان متنوع در طول مسیر STEM آنها ایجاد کند.
ابزار کلیدی ممکن است کم‌سرمایه‌گذاری شده باشد
از میان تمام ابتکارات اعلام‌شده، STEM Equity Monitor کمترین سهم بودجه را دریافت کرده است، با وجود اینکه ابزار کلیدی برای ردیابی پیشرفت استرالیا در زمینه تنوع در STEM است.
گزارش ۲۰۲۴ همچنان به برخی داده‌هایی وابسته است که آخرین بار در سال ۲۰۲۲ به‌روزرسانی شده‌اند، که نشان‌دهنده کمبود تعهد به حفظ یک پایش مداوم و سالانه از نتایج برابری است. علاوه بر این، این مانیتور تحلیل تقاطعی ارائه نمی‌دهد، که توانایی آن را برای اطلاع‌رسانی به اقدامات هدفمند و مبتنی بر شواهد محدود میکند.
در اصل، تغییر استراتژی استرالیا در زمینه تنوع در STEM به سمت رویکردی تقاطعی و سیستمیک همچنان منطقی است. با این حال، گام‌های عملی که تاکنون برداشته شده‌اند، به نظر نمی‌رسد با این چشم‌انداز هم‌راستا باشند. تصمیمات بودجه‌ای، بسته شدن برنامه‌ها و سرمایه‌گذاری محدود در ابزارهای داده و پاسخگویی نشان‌دهنده شکافی بین نیت و اجرا است.
بدون برنامه‌های عملی روشن، طراحی فراگیر – که تضمین میکند ابتکارات STEM به‌طور واقعی به افراد از همه پیشینه‌ها خدمت کنند – و نظارت قوی، خطر این وجود دارد که جهت‌گیری جدید نمادین باشد تا تحول‌آفرین.
