تبریز امروز:
نویسنده: آرون موک | ۲۹ ژانویه ۲۰۲۵
پهپاد شناوری که با طراحی پیشرفته‌ای شبیه دندان‌ها ساخته شده، می‌تواند میکروپلاستیک‌های سرسخت را از آب بیرون بکشد — این نوآوری توسط پژوهشگران مؤسسه علوم و فناوری کره جنوبی (KIST) توسعه یافته است.
میکروپلاستیک‌ها قطعات ریز زباله‌های پلاستیکی هستند که معضلی جهانی برای محیط‌زیست محسوب می‌شوند؛ آنها منابع مختلفی از جمله آب لوله‌کشی، اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌های سراسر جهان را آلوده کرده‌اند. طبق گزارش سازمان "Conservation International"، سالانه تا ۱۰ میلیون تُن زبالهٔ پلاستیکی وارد اقیانوس‌ها می‌شود و این امر برای حیات دریایی، اکوسیستم‌ها و حتی سلامت انسان خطرآفرین است.
از سوی دیگر، پلاستیک‌ها به‌سختی از محیط حذف می‌شوند. آنها صدها سال طول می‌کشند تا در طبیعت تجزیه شوند، و در این فرایند به مداخلهٔ انسانی نیاز است. حتی در آن صورت نیز، فیلترهای رایج آب نمی‌توانند همهٔ میکروپلاستیک‌ها را — با اندازه‌ها و شکل‌های گوناگون — حذف کنند و اغلب نیز دچار گرفتگی می‌شوند.
این پهپاد شناور برای حل این معضل طراحی شده است. به گفتهٔ پژوهشی جدید، این فناوری توسط دکتر "سونگ جین کیم" و دکتر "میونگ-وون مون" توسعه یافته است. پهپاد از دندان‌هایی آب‌دوست (hydrophilic) استفاده می‌کند که با تکیه بر کشش سطحی آب، میکروپلاستیک‌ها را جذب می‌کنند. این میکروپلاستیک‌ها اندازه‌ای در حدود ۱ میکرومتر تا ۴ میلی‌متر دارند — یعنی حداکثر به اندازهٔ یک دانه کنجد.
این روش علاوه بر جلوگیری از گرفتگی، کارایی بازیابی بیش از ۸۰ درصد را برای پلاستیک‌هایی مانند پلی‌استایرن منبسط (استفاده‌شده در یونولیت)، پلی‌پروپیلن (ظروف بیرون‌بر) و پلی‌اتیلن (کیسه‌های پلاستیکی فروشگاهی) نشان داده است.
هستهٔ فناوری در ساختار دندانه‌دار آب‌دوست آن نهفته است — این دندان‌ها پل آبی کوچکی ایجاد می‌کنند که ذرات میکروپلاستیک را به دام می‌اندازد و در جای خود نگه می‌دارد. پهپاد با حرکت خودکار بر روی سطح آب، می‌تواند در زمان واقعی (real-time) دریاها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها را تصفیه کند — تقریباً مانند یک جاروبرقی رباتیک برای آب.
دکتر مون در پستی در وب‌سایت Tech Xplore اشاره کرده است که فناوری این پهپاد می‌تواند در سیستم‌های ثابت، مانند فیلترهای تصفیهٔ آب در مزارع آبزی‌پروری نیز به‌کار رود. فراتر از پاک‌سازی پهنه‌های وسیع آبی، این سیستم می‌تواند به یک راهکار عملی در خانه‌ها نیز تبدیل شود — راهی برای محافظت از آب آشامیدنی و کاهش وابستگی به بطری‌های پلاستیکی یک‌بارمصرف.
حذف میکروپلاستیک‌ها از منابع آبی می‌تواند مانع از ورود مواد مضر به بدن جانوران دریایی شود و از زنجیره‌های غذایی حفاظت کند. در نتیجه، احتمال آن‌که انسان‌ها غذاهای دریایی آلوده به پلاستیک مصرف کنند کاهش می‌یابد، و این موضوع سلامت عمومی را ارتقا می‌دهد، چراکه ورود مواد شیمیایی به جریان خون کاهش می‌یابد.
کاهش زباله همچنین به پاک‌سازی سواحل کمک می‌کند و از فیتوپلانکتون‌هایی محافظت می‌کند که دی‌اکسیدکربن را جذب می‌کنند — فرایندی که می‌تواند به کاهش تغییرات اقلیمی کمک کند.
پهپاد دندانه‌دار تنها یکی از فناوری‌های نوظهور برای مقابله با آلودگی پلاستیکی است. برای نمونه، در سال ۲۰۱۹، سازمان غیرانتفاعی The Ocean Cleanup سیستم حذف زباله‌ای را در یکی از رودخانه‌های آلوده بانکوک مستقر کرد که بیش از ۶.۶ میلیون پوند زباله را جمع‌آوری کرده است.
همچنین دانشمندان دانشگاه آلاباما راهی برای تجزیهٔ پلاستیک‌ها با استفاده از ترکیبات مشتق‌شده از آمونیاک یافته‌اند. در کنار این نوآوری‌ها، محصولات روزمره‌ای مانند بطری‌های آب و کیسه‌های خرید نیز اکنون گزینه‌هایی بدون پلاستیک دارند.
در حالی که مشخص نیست آیا این پهپادهای شکارچی میکروپلاستیک به مرحلهٔ تجاری‌سازی خواهند رسید یا نه، ولی آنها نشان می‌دهند که فناوری‌های نوآورانه چگونه می‌توانند در پاک‌سازی سیاره زمین نقشی حیاتی ایفا کنند.
