تبریز امروز:
یوان آیوازوفسکی (Ivan Aivazovsky)
(1817–1900)
تابلوی نقاشی‌ای با پهنای بیش از سه متر که تنها در عرض ۱۱ روز خلق شد. آیوازوفسکی آن را در کارگاه خود در فئودوسیا نقاشی کرد (اوانس آیوازیان که در کریمه به دنیا آمد و ترجیح می‌داد همان‌جا زندگی کند، اصالتاً ارمنی بود، اما نام و نام‌خانوادگی‌اش را تغییر داد – و به یک نقاش بزرگ روس بدل شد).
در هنگام کار بر روی این اثر، هنرمند عمدتاً به حافظه و طراحی‌های اولیه‌اش تکیه داشت. طرفداران مکتب رئالیسم به دنبال ایراد گرفتن از آثار آیوازوفسکی بودند: مثلاً می‌گفتند که در وسط دریا موج‌هایی را نقاشی کرده که فقط می‌توانند در نزدیکی ساحل شکل بگیرند، و رنگ‌بندی آثارش واقع‌گرایانه نیست. اما نکته اصلی این است که با یک اثر رئالیستی روبه‌رو نیستیم، بلکه با شاهکاری از نقاشی رمانتیک طرف هستیم.
نام اصلی او اوانِس آیوازیان (Hovhannes Aivazian) بود و در شهر فئودوسیا (در شبه‌جزیره‌ی کریمه) به دنیا آمد. او اصالتاً ارمنی بود ولی بیشتر عمر هنری خود را در چارچوب فرهنگ و هنر روسیه گذراند و یکی از بزرگ‌ترین نقاشان دریا در تاریخ هنر جهان شناخته می‌شود.
او تحصیلات خود را در آکادمی هنرهای سن‌پترزبورگ گذراند و با استعدادی درخشان، خیلی زود به شهرت رسید.
آیوازوفسکی بیش از ۶٬۰۰۰ نقاشی خلق کرد، که بیشتر آنها صحنه‌هایی از دریا، کشتی‌ها، طوفان‌ها و مناظر دریایی هستند.
سال خلق: ۱۸۵۰
ابعاد: بیش از سه متر عرض
محل نگهداری: موزه روسیه در سن‌پترزبورگ
این تابلو یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین آثار آیوازوفسکی است. او این نقاشی را تنها در ۱۱ روز در کارگاهش در فئودوسیا خلق کرد.
نقاشی، بازماندگان یک کشتی‌شکسته را نشان می‌دهد که پس از طوفان سهمگین، به تخته‌پاره‌هایی چسبیده‌اند و در دل دریا درگیر نجات خود هستند.
موجی عظیم (موج نهم) در حال نزدیک شدن است، که در باور دریانوردان، بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین موج در دنباله‌ی طوفان‌هاست.
در پس‌زمینه، رنگ‌های طلوع خورشید دیده می‌شود که با نور گرمش بر امواج آشفته‌ی دریا می‌تابد و امیدی ضمنی را در دل تاریکی و ترس می‌پراکند.
این نقاشی در سبک رمانتیسم خلق شده و تأکید آن بر احساسات شدید، طبیعت قدرتمند، و درگیری انسان با نیروهای ناشناخته و عظیم طبیعت است.
منتقدان رئالیست در زمان آیوازوفسکی می‌گفتند که امواج نقاشی‌شده شبیه امواج نزدیک ساحل‌اند، نه امواج وسط دریا؛ یا رنگ‌ها غیرواقعی‌اند. اما این اثر، با هدف بازنمایی دقیق طبیعت کشیده نشده، بلکه بیان شاعرانه‌ای از عظمت و زیبایی خطرناک طبیعت است.
«موج نهم» نماد مبارزه انسان با طبیعت، امید در دل ناامیدی، و زیبایی در دل خطر است.
این تابلو به عنوان یکی از شاهکارهای جاودان نقاشی دریایی در جهان شناخته می‌شود.
