خبر های ویژه
23 مهر 1402
حماس چه فکری می کرد؟
یکی از رهبران سیاسی ارشد حماس در گفتگو با نیویورکر استراتژی گروه را توضیح می دهد.
موسی ابومرزوق، یکی از رهبران ارشد سیاسی گروه مبارز فلسطینی حماس، صبح شنبه با خبر حمام خون از خواب بیدار شد. فرماندهان نظامی حماس که در غزه مستقر هستند، آنقدر مصمم بودند که طرح خود را برای تهاجم پیش از سپیده دم به اسرائیل مخفی نگه دارند که جزئیات و زمان حمله را حتی از رهبران سیاسی سازمان - از جمله ابومرزوق ، که در تبعید در دوحه قطر زندگی می کند ، پنهان کرده بودند. ابومرزوق در یک مصاحبه تلفنی به ما گفت که او بدون پیش بینی چیزی به خواب رفته بود. ابومرزوق گفت: «همه رهبران حماس که نظامی نیستند، این خبر را صبح روز شنبه دریافت کردند. این ادعا قابل قبول بود: با توجه به نفوذ سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل و نظارت‌هایی که معمولاً رهبران تبعیدی حماس را احاطه کرده‌اند، عاقلانه نبود که به ابومرزوق اطلاع قبلی از حمله داده شود.
تبریز امروز:
در شرایطی که بحران در خاورمیانه به اوج رسیده است ؛ همواره سوالاتی در مورد حمله و نتایج آن مطرح می شود . نیویورکر با با ابومرزوق مصاحبه ای انجام داده است در این مصاحبه نظرات مصاحبه گر نیز اعمال شده است ، اما مسائل دیگر از سوی ابومرزوق مطرح می گردد.
موسی ابومرزوق، یکی از رهبران ارشد سیاسی گروه مبارز فلسطینی حماس، صبح شنبه با خبر حمام خون از خواب بیدار شد. فرماندهان نظامی حماس که در غزه مستقر هستند، آنقدر مصمم بودند که طرح خود را برای تهاجم پیش از سپیده دم به اسرائیل مخفی نگه دارند که جزئیات و زمان حمله را حتی از رهبران سیاسی سازمان - از جمله ابومرزوق ، که در تبعید در دوحه قطر زندگی می کند ، پنهان کرده بودند. ابومرزوق در یک مصاحبه تلفنی به ما گفت که او بدون پیش بینی چیزی به خواب رفته بود. ابومرزوق گفت: «همه رهبران حماس که نظامی نیستند، این خبر را صبح روز شنبه دریافت کردند. این ادعا قابل قبول بود: با توجه به نفوذ سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل و نظارت‌هایی که معمولاً رهبران تبعیدی حماس را احاطه کرده‌اند، عاقلانه نبود که به ابومرزوق اطلاع قبلی از حمله داده شود.
حمله حماس مرحله خطرناک جدیدی را در مناقشه اسرائیل و فلسطین ایجاد کرده است. جنگجویان حماس و دیگر شبه نظامیان بیش از 1200 اسرائیلی را که بسیاری از آنها غیرنظامی بودند، به هلاکت رساندند. و بیش از صد و پنجاه گروگان اسیر شدند. دولت اسرائیل با قطع غذا، سوخت و آب به دو میلیون نفر از ساکنان غزه مقابله به مثل کرده است. ارتش اسرائیل تسطیح کل محله ها را با حملات هوایی آغاز کرده است که تاکنون منجر به کشته شدن 1900 ( تعدادکشته ها در زمان انتشار مطلب بسیار فراتر از رقم اعلان شده است) نفر شده است و ممکن است به زودی ده ها هزار نیروی زمینی در ماموریتی برای از بین بردن حماس به عنوان یک سازمان مستقر شوند.
چرا حماس، که از سال 2007 بر غزه حکومت می‌کند، اکنون دست به این حمله زده بود، آن هم با نفع و سود ملموس کم و با چنین هزینه‌ای قابل پیش‌بینی برای غیرنظامیان فلسطینی؟ تا کنون، رهبران نظامی حماس عمدتاً مانند محمد الدیف، رهبر شاخه نظامی حماس، در بیانیه ای اعلام کرد: «این روز انقلاب بزرگ برای پایان دادن به آخرین اشغال است. در 12 اکتبر، با ابومرزوق - از حماس قدیمی صحبت کردیم. رهبر سیاسی که در خط مقدم تلاش های خود برای دستیابی به غرب - به امید درک واضح تر از تفکر استراتژیک گروه بود.
او به ما گفت که از موفقیت این حمله غافلگیر شده است: جنگجویان حماس حدود 22 سوراخ را از طریق دیوار امنیتی اطراف غزه ایجاد کرده بودند و به بیش از بیست شهر و روستای اسرائیل نفوذ کرده بودند. او گفت که رهبران حماس انتظار داشتند که یگان‌های نظامی اسرائیل مستقر در اطراف غزه «قوی‌ترین لشکرها و آموزش‌دیده‌ترین لشکرها» با «اطلاعات و استحکامات فراوان» و همچنین کمک از «افسران اطلاعاتی که اطلاعات زیادی درباره حرکات ما دارند» باشند.» او گفت در عوض جنگنده های اسرائیلی با سردرگمی عقب نشینی کرده اند. او گفت: ما هرگز چنین انتظاری نداشتیم.
حرف های غافلگیری ابومرزوق با ارزیابی های عذاب آور رهبران نظامی اسرائیل مطابقت داشت. اما اظهارات او در مورد شکست‌های اسرائیل نیز آشکارا تاکتیکی بود و قصد داشت فلسطینیان را در سراسر کرانه باختری و غزه جمع کند. او همچنین ادعا کرد - این بار برخلاف همه شواهد - که جنگجویان حماس غیرنظامیان را اعدام نکرده و یا جنایاتی مرتکب نشده اند. به گفته او، ممکن است چنین خشونتی توسط ستیزه جویان فلسطینی و غیرنظامیانی که از طریق دیواره های امنیتی جنگجویان حماس را تعقیب کرده بودند، انجام شده باشد.
ابومرزوق تاکید کرد که اگرچه از جزئیات نهایی بی‌اطلاع بود، اما او و دیگر رهبران سیاسی حماس راهبرد کلی حمله، از جمله مقیاس و جاه‌طلبی آن را مجاز دانسته‌اند. او گفت: «سربازان کسانی هستند که برنامه‌ریزی می‌کنند، اجرا می‌کنند، و غیره، اما آنها از سیاست‌های کلی که توسط دفتر سیاسی ما ارائه می‌شود، تبعیت می‌کنند. ما از تاریخ غافلگیر شدیم اما نه از اقدامات! او در مورد زمان بندی مه آلودتر بود. او در مقطعی گفت که شاخه نظامی حماس، گردان‌های قسام، ساعاتی قبل از شکستن دیوار امنیتی تصمیم به تهاجم گرفته است. با این حال، در لحظات دیگری از مصاحبه، او به «برنامه‌ای اشاره کرد که سال‌ها آماده شده بود». او توضیح داد که این حمله "چیزی نبود که قسام بتواند پنج سال پیش انجام دهد." آنها برای انجام همه این کارها آموزش دیده بودند و آماده بودند. این یک چیز خودجوش نبود.»
در حالی که ما صحبت می کردیم، حملات هوایی اسرائیل در حال افزایش بود و نیروها در مرز غزه در حال تجمع بودند و ابومرزوق به نظر می رسید که مشتاق آغاز مذاکرات بر سر آزادی گروگان ها است. وی اعلام کرد که حماس آماده است تا هر زن، کودک یا سالخورده ای را که اسیر شده باشد، علاوه بر شهروندان سایر کشورها، در صورتی که اسرائیل عملیات نظامی خود را متوقف کند، آزاد کند. او به ما گفت: «مردم بی گناهی که زندانی شدند، ما آنها را نگه نمی داریم. (اینکه آیا رهبران نظامی حماس موافق هستند یا نه، باید دید.) او اشاره کرد که حماس ممکن است ، به دنبال مبادله تعدادی از سربازان اسرائیلی با فلسطینی‌هایی است که در زندان‌های اسرائیل نگهداری می‌شوند، اما اضافه کرد: «برای صحبت در مورد مبادله خیلی زود است».
سخنگوی شاخه نظامی حماس گفته بود که اگر اسرائیل خانه‌های غزه را بدون هشدار قبلی برای فرار به سرنشینان بمباران کند، این گروه ویدئویی از اعدام گروگان‌های غیرنظامی پخش خواهد کرد. ابومرزوق این تهدید را پس گرفت. او به ما گفت: «این یک اشتباه است، ما نمی توانیم گروگان ها را اعدام کنیم. او گفت که چهار اسیر قبلاً کشته شده‌اند - سربازان اسرائیلی که در گذرگاه مرزی اریز اسیر شده‌اند - اما آنها در حمله هوایی اسرائیل کشته شده‌اند، نه توسط جنگنده‌های حماس. او گفت: «اجازه دهید اوضاع آرام شود و بمباران متوقف شود تا بتوانیم زندانیان را از جناح های مختلف متمایز کنیم. آنها تعداد بسیار زیادی هستند.» ابومرزوق ادامه داد: اجازه دهید جنگ را متوقف کنیم و همه چیز در این مورد قابل بحث است.
غیرنظامیان غزه فرصت کمی برای ابراز اعتراض به بهای گزافی که اکنون برای درگیری های حماس می پردازند، دارند. کنترل شدید این سازمان بر غزه جای کمی برای مخالفت یا انتقاد باقی می گذارد. اما، در یک تماس تلفنی از غزه، مخیمار ابوسادا، یک دانشمند علوم سیاسی مستقر در شهر غزه، گفت که تفاوت در نگرش بین رهبران حماس و سایر فلسطینی ها واضح است: «مردم فلسطین در غزه چیزهای زیادی برای از دست دادن دارند. بیشتر فلسطینی ها نمی خواهند بمیرند و نمی خواهند به این شکل زشت و زیر آوار بمیرند. اما سازمان مانند حماس معتقد است که مردن برای یک هدف عادلانه بسیار بهتر از زندگی در این زندگی بی معنی است.
خانواده ابومرزوق در شهر رفح غزه زندگی می کنند و یکی از برادران او به نام یوسف این هفته در یک حمله هوایی کشته شد. ابومرزوق صحبت ها در مورد از دست دادن شخصی خود را منحرف کرد و تاکید کرد که غزه چنین قربانی هایی را پذیرفته است: "فلسطینی ها حاضرند بهای بیشتری را برای آزادی خود بپردازند."
ابومرزوق، هفتاد و دو ساله، سه سال پس از دولت اسرائیل به دنیا آمد. او که توسط والدین بیسواد پناهنده ای که به رفح گریخته بودند بزرگ شد، اهل کتاب و مذهبی بود و در جوانی به اخوان المسلمین پیوست . او در سال 1982 به ایالات متحده نقل مکان کرد و در آنجا مدرک دکترا در مهندسی گرفت. پس از ظهور حماس، شاخه نظامی اخوان، در سال 1987، ابومرزوق یکی از رهبران آن شد و مرتباً بین ایالات متحده و خاورمیانه پرواز می کرد. در سال 1995، وی پس از ورود به فرودگاه جان اف کندی بیش از یک سال، در سلول انفرادی، در مرکز اصلاح و تربیت متروپولیتن، در منهتن نگهداری شد. پس از یک نبرد طولانی در دادگاه، او با استرداد به اسرائیل مبارزه کرد و در آنجا با اتهام حمایت از تروریسم مواجه شد. در سال 1997، وزارت خارجه ایالات متحده ترتیب اخراج او به اردن را داد. (در اواخر همان سال، ایالات متحده حماس را به عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرد.)
پس از حملات آخر هفته گذشته، تعدادی از تحلیلگران، از جمله برخی از نزدیکان به حماس، اظهار داشتند که این گروه عمداً نیروهای امنیتی اسرائیل را به یک احساس امنیت کاذب سوق داده است. در چند سال گذشته، حماس به طور فزاینده ای مایل به تعدیل شدیدترین مواضع خود و انجام معاملات با اسرائیل به منظور بهبود زندگی ساکنان غزه بود. در سال 2017، ابومرزوق به ترویج یک سند سیاستی حماس کمک کرد که از یهودستیزی تهاجمی منشور اصلی این سازمان که خواستار نابودی دولت یهود شده بود، اجتناب می کرد. حماس اخیراً از تلاش دیگر شبه نظامیان یا غیرنظامیان در غزه برای حمله به نیروهای اسرائیلی در آن سوی مرز جلوگیری کرده است و عملاً وارد یک توافق امنیتی آرام با اسرائیل شده است، حتی در حالی که تشکیلات خودگردان فلسطین را به دلیل همکاری آشکارتر خود محکوم کرده است. در جریان تشدید خشونت‌های اخیر که شامل جناح تندرو فلسطینی جهاد اسلامی می‌شود، مبارزان حماس آشکارا کنار ایستادند و نیروهای اسرائیلی فرماندهان نظامی متحد ظاهری آنها را از بین بردند.
در همین حال، حماس از طریق واسطه‌ها با اسرائیل به توافقاتی دست یافته است که صدها میلیون دلار کمک‌های بلاعوض قطری را برای خانواده‌های فقیر به ارمغان آورد، برق بیشتری را برای ساکنان فراهم کرد، حقوق ماهیگیری را در سواحل غزه گسترش داد و تعداد مجوزها را برای ساکنان غزه برای کار در اسرائیل تا سال 2020 افزایش داد. حماس متعهد به شرکت در انتخابات ملی فلسطین شد. این طرح نه به خاطر حماس، بلکه به دلیل تشکیلات خودگردان فلسطینی که از سوی غرب حمایت می‌شود، از بین رفت، که رهبران آن امتناع اسرائیل از برگزاری انتخابات در بیت‌المقدس شرقی را محکوم کردند.
آیا این حرکات آشکار سازش، همگی بخشی از یک نیرنگ برای خرید زمان بوده است، در حالی که حماس یک حمله وحشیانه را تدارک دیده است؟ ابومرزوق اصرار داشت که این تلاش ها برای مذاکره و همزیستی واقعی بوده است. او اسرائیل و قدرت های غربی را به دلیل خنثی کردن اقدامات حماس سرزنش کرد. او به ما گفت: «ما همه راه‌ها نه همه آنها را برای به دست آوردن برخی از حقوق خود دنبال کردیم. ما درِ آشتی را زدیم و اجازه ورود ندادند، درِ انتخابات را زدیم و از آن محروم شدیم. ما در یک سند سیاسی برای تمام دنیا اعلان کردیم - گفتیم: «ما صلح می‌خواهیم، اما بخشی از حقوقمان را به ما بدهید» - اما آنها به ما اجازه ورود ندادند.» وی افزود: ما همه مسیرها را امتحان کردیم. ما یک راه سیاسی پیدا نکردیم که ما را از این باتلاق بیرون بیاورد و از اشغال رهایی بخشد.»
شواهدی در تأیید روایت ابومرزوق وجود دارد. در سال‌های اخیر، حماس مایل به همزیستی با دولت یهود به نظر می‌رسید. اما همانطور که ابومرزوق به ما اذعان کرد، حماس نیز هرگز از خواسته های اصلی خود مانند استقلال کامل فلسطین و حق همه آوارگان فلسطینی برای بازگشت به وطن خود دست نکشید. این گروه نیز سلاح های خود را رها نکرد. او به ما گفت: «اما ما کسی را گمراه نکردیم. ما هرگز این شعارها را پنهان نکردیم.»
ما ابومرزوق را در مورد استراتژی و زمان بندی تحت فشار قرار دادیم. حماس با ریختن خون بیگناهان چه چیزی می تواند به دست آورد؟ و با توجه به ماهیت چندین دهه نارضایتی گروه او، چرا اکنون؟ پاسخ او، بارها و بارها این بود که انبوهی از شکست را بخواند. وی گفت: «ما از همه کشورهای جهان خواستیم که به ما کمک کنند، از ما محافظت کنند و جلوی افراط گرایی شهرک نشینان و شهرک نشینان را بگیرند.» اما وضعیت بدتر شد.»
وی خاطرنشان کرد که دولت اسرائیل به طور فزاینده‌ای راست‌گرا شده بود و برخی از وزرا حضور گسترده یهودیان را در مسجد الاقصی اورشلیم - یکی از مقدس‌ترین مکان‌ها هم در اسلام و هم در یهودیت و نماد هویت ملی فلسطین - تشویق می‌کردند. دولت اسرائیل همچنین سطوح جدیدی از حمایت و به رسمیت شناختن شهرک های یهودی را در سراسر کرانه باختری گسترش داده بود. ماندگاری فزاینده این شهرک‌ها، تمایل فلسطینی‌ها برای ایجاد یک کشور همجوار در سراسر آن سرزمین را به یک خیال غیرممکن تبدیل کرده بود. خشونت شهرک نشینان علیه فلسطینی ها در حال افزایش بود و درگیری با نیروهای امنیتی اسرائیل در کرانه باختری منجر به کشته شدن بیش از دویست فلسطینی در سال جاری شد. در همین حال، مقامات اسرائیلی محدودیت‌های شدیدتری را بر زندانیان فلسطینی اعمال کردند. ابومرزوق گفت: ما با آمریکایی‌ها، اروپایی‌ها و همه مردم برای احقاق حقوق مردم فلسطین بدون هیچ سودی صحبت کردیم. «از سال 1948 تا به امروز هیچ چیزی در مورد ایده دو دولت به دست نیامده است. ما مردمی تحت اشغال هستیم.»
می توان حملات اخیر را بخشی از نبرد داخلی خود فلسطینیان دانست. اقدامات حماس فشار را که از قبل بر تشکیلات خودگردان فلسطینی که تحت کنترل رقبای سکولار حماس است، فشرده خواهد کرد. با ایجاد توافقنامه صلح اسلو، این اقتدار زمانی به عنوان پیشروی یک کشور فلسطینی تلقی می شد. همانطور که این امکان از بین رفته است، دلیل وجودی مرجع نیز از بین رفته است. نیروهای امنیتی این کشور به طور فزاینده ای با غیرنظامیان فلسطینی مقابله می کنند که به خشونت علیه سربازان یا شهرک نشینان اسرائیلی روی می آورند و عملاً به اجرای اشغال کرانه باختری کمک می کنند. حماس، با زخمی کردن اسرائیل و رنج بردن از انتقام آن، احتمالاً خشم تازه‌ای را در کرانه باختری نسبت به اشغالگران و تشکیلات خودگردان فلسطین برانگیخته است و در عین حال، وضعیت حماس را به عنوان صدای مقاومت فلسطینیان مجدداً تأیید می‌کند.
ابومرزوق به ما گفت که تشکیلات خودگردان فلسطین قبلاً مرده است. او گفت: «این تشکیلات وجود ندارد. او گفت که سیاست‌های سخت‌گیرانه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، عملاً «به موجودیت سیاسی این قدرت پایان داده است». ابومرزوق گفت که انگیزه واقعی حمله حماس احساس ناامیدی و شکست بود. حماس - بسیار ضعیف‌تر از اسرائیل، مخالفت غرب، رها شده توسط حاکمان عرب، و سرخورده از تشکیلات خودگردان فلسطین - تصمیم گرفته بود به تنهایی بایستد.
ما از ابومرزوق پرسیدیم که آیا این حمله خونین به غیر از انجام اقدامات تلافی جویانه ویرانگر اسرائیل، دستاوردی داشته است؟ وی تاکید کرد: این اولین بار است که فلسطینی ها از مرزها عبور می کنند و در سرزمین تاریخی خود می جنگند. اسرائیل خارج از مرزهایش با ما جنگ می‌کرد، ما را می‌کشت و زندانی می‌کردیم. حالا برعکس است اکنون نسل‌های آینده اسرائیل می‌دانند که نمی‌توانند به اشغال فلسطینی‌ها ادامه دهند و نمی‌توانند برای همیشه به جنگ‌های خود ادامه دهند.» وی افزود: این بزرگترین دستاورد است.
ابومرزوق اذعان داشت که درگیری جدید نمی تواند مانع از ادامه روابط کشورهای عربی با اسرائیل، قوی ترین قدرت منطقه شود و فلسطینی ها را حتی بیشتر منزوی کند. او اعتراف کرد که در بهترین حالت، این امر صرفاً تحرکات اخیر عربستان سعودی در این راستا را به تاخیر می اندازد. او که به طور فزاینده‌ای آشفته به نظر می‌رسید، با سؤالات خودش به سمت ما فشار آورد. اگر مجبور شویم در قفس زندگی کنیم چه کار می کنیم؟ اگر ارتکاب این حمله برای حماس انتحاری بود، چرا نتانیاهو و رئیس جمهور جو بایدن جشن نگرفتند؟ باید به او یادآوری شود که جنگجویان حماس و دیگر شبه نظامیان بیش از هزار اسرائیلی را سلاخی کرده اند.
بیش از بیست و پنج سال پیش، مری آن ویور، نویسنده نیویورکر، با ابومرزوق در مرکز اصلاح و تربیت متروپولیتن ملاقات کرد. او به مرزوق گفت: «اگر تاریخ را بخوانی، می‌دانی که خشونت فقط خشونت می‌آورد: تحمیل اراده‌ات از طریق عضله، از طریق زور، راه‌حل نیست.» او افزود: «شما باید مصالحه کنید. تو هر وقت رفتی برای درک یکدیگر اگر به تنهایی از عضله استفاده کنید، شاید برنده موقتی باشید، اما در دراز مدت یک بازنده هستید.» ♦
آدام راسگون یکی از اعضای تحریریه نیویورکر است.
دیوید دی. کرک پاتریک، نویسنده کارکنان نیویورکر است.
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
فرم تماس با تبریز امروز
کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع
است.
طراحی وتولید
توسططراح وب سایت