سم فیلپس سردبیر حوزه امور بین‌الملل
مرحله بعدی جنگ غزه آغاز شده است. ارتش اسرائیل مراحل اولیه حمله برای تصرف شهر غزه را آغاز کرده و انتظار می‌رود ۶۰ هزار نیروی ذخیره برای این عملیات فراخوانده شوند. صدها هزار فلسطینی به سمت جنوب تخلیه خواهند شد.
رهبران جهان این حمله را محکوم کرده‌اند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، گفت این اقدام «خطر فرو بردن کل منطقه در چرخه جنگ دائمی را دارد». وزارت خارجه بلژیک نیز افزود که این حمله «منجر به مرگ، ویرانی و آوارگی گسترده‌تر خواهد شد».
این تحولات تنها چند روز پس از آن رخ می‌دهد که مقامات حماس یک پیشنهاد جدید برای آتش‌بس را پذیرفتند تا جنگ متوقف شود. اما به گفته جولی نورمن از کالج دانشگاهی لندن، این حمله هرگونه امید به پیشبرد چنین توافقی را از بین می‌برد.
نورمن، دانشیار سیاست و روابط بین‌الملل، این وضعیت را کاملاً آشنا توصیف می‌کند. او می‌گوید: حماس در طول سال گذشته به چندین پیشنهاد آتش‌بس پاسخ مثبت داده که پس از آن شکست خورده‌اند.
علاوه بر این، دو طرف همچنان در مورد معنای «پایان جنگ» اختلاف جدی دارند. مسائل اساسی بر سر خلع سلاح حماس و قصد اسرائیل برای حفظ «کنترل امنیتی» در غزه پس از جنگ باقی است.
انتظار پایان خشونت نداشته باشید
نورمن می‌نویسد: بنابراین انتظار نداشته باشید خشونت به این زودی‌ها پایان یابد. یکی از نیروهای ذخیره اسرائیلی در سفر اخیرش به منطقه به او گفت:
«سال گذشته در همین زمان تصور نمی‌کردم که ممکن است یک سال دیگر جنگ ادامه داشته باشد. اکنون تصور اینکه جنگ یک سال دیگر هم ادامه نداشته باشد دشوار است.»
تأسیس شهرک جدید در کرانه باختری
دولت اسرائیل در همین حال با ساخت یک شهرک جدید در کرانه باختری شامل حدود ۳۵۰۰ واحد مسکونی موافقت کرده است. «لئونی فلایشمن»، مدرس ارشد سیاست بین‌الملل در دانشگاه City St George’s لندن، توضیح می‌دهد چرا این طرح به‌ویژه بحث‌برانگیز است.
او می‌نویسد که ساخت این شهرک که طبق قوانین بین‌المللی غیرقانونی محسوب می‌شود، «کرانه باختری را به دو بخش جداگانه تقسیم می‌کند و ایجاد یک دولت فلسطینی یکپارچه با پایتختی در اورشلیم شرقی را غیرممکن می‌سازد».
به نظر می‌رسد این دقیقاً هدف دولت اسرائیل باشد. بزالل اسموتریچ، وزیر تندروی دارایی اسرائیل، اعلام کرد که تصویب این طرح «ایده تشکیل دولت فلسطینی را دفن می‌کند». او افزود:
«هر شهر، هر محله، هر واحد مسکونی، میخی دیگر بر تابوت این ایده خطرناک است».
سرائیلی‌ها در ۲۰ آگوست، شهرک معاله آدومیم در کرانه باختری، بین اورشلیم و دریای مرده را نادیده می‌گیرند. عاطف صفدی / EPA
ترامپ، میانجی صلح؟
در جای دیگر، ما ادعای ترامپ مبنی بر اینکه او شش مناقشه را در عرض چند ماه حل کرده بررسی کرده‌ایم. ما با شش کارشناس از همان مناطق صحبت کردیم تا بفهمیم ترامپ واقعاً چه کرده و آیا تفاوتی ایجاد کرده است.
برخی از ادعاهای ترامپ تا حدی درست هستند. برای مثال، در مورد تایلند و کامبوج، تهدید او به تعلیق مذاکرات تجاری نقطه عطفی بود که به توقف خصومت‌ها انجامید.
میانجی‌گری او بین ارمنستان و آذربایجان نیز باعث شد این دو کشور متخاصم برای نخستین بار پس از دهه‌ها بر سر مسیر احتمالی صلح به توافق برسند. اما کارشناسان اتفاق‌نظر داشتند که در مجموع، ادعای ترامپ چندان درست نیست.
یک جنگی که ترامپ نمی‌تواند ادعا کند حل کرده، جنگ اوکراین است؛ موضوع دو نشست پرخطر در هفته گذشته. نخستین نشست با استقبال گسترده ترامپ از ولادیمیر پوتین در آلاسکا بود. ترامپ بعد از آن اشاره کرد که درباره واگذاری زمین از سوی اوکراین به روسیه برای پایان دادن به جنگ گفت‌وگو کرده‌اند.
چند روز بعد ترامپ در کاخ سفید با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، و برخی رهبران اروپایی متحد اوکراین دیدار کرد. به نظر می‌رسد زلنسکی پس از این نشست اضطراری احساس آرامش کرده باشد.
هیچ فشار واقعی برای واگذاری زمین به روسیه وارد نشده و ترامپ حتی ظاهراً موضع اروپا مبنی بر ضرورت تضمین‌های امنیتی برای کی‌یف را پذیرفته است. اما نتایج این نشست هنوز بسیار ناقص بود، به گفته «استفان ولف».
ولف، استاد امنیت بین‌الملل در دانشگاه بیرمنگام، می‌گوید که ترامپ «اینکه احتمال دیدار مستقیم بین پوتین و زلنسکی منتفی نشده» را به‌عنوان یک موفقیت بزرگ هفته گذشته جلوه می‌دهد. اما او تأکید می‌کند که «حفظ فرآیند صلح» فاصله زیادی تا «توافق واقعی صلح» دارد. حتی اگر چنین پیشرفتی رخ دهد، احتمالاً بسیار کند خواهد بود. روسیه اکنون ظاهراً عمداً روند را به تأخیر می‌اندازد.
گزارش شده که پوتین به ترامپ پیشنهاد داده زلنسکی برای مذاکرات به مسکو سفر کند؛ گزینه‌ای که اوکراین نمی‌توانست بپذیرد. در همین حال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، امیدها برای چنین دیداری را کمرنگ کرده و گفته باید «تدریجی» آماده شود.
تضمین‌های امنیتی
جزئیات تضمین‌های امنیتی برای اوکراین همچنان نامشخص است. زلنسکی از اینکه ترامپ تمایل آمریکا برای مشارکت در تضمین‌ها را نشان داده تمجید کرده و گفته امیدوار است «در یک هفته یا ده روز آینده به شکلی رسمی شود». اما گزینه‌ها چیست؟
یکی از پیشنهادها این است که متحدان غربی به اوکراین چیزی شبیه «حمایت بر اساس ماده ۵» ارائه دهند؛ عبارتی که جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، به کار برده است.
به گفته مارک وبر، استاد سیاست بین‌الملل، این عبارت به تعهد دفاع جمعی ناتو اشاره دارد که حمله به یک عضو را حمله به همه می‌داند. اما مسیر دستیابی به چنین تضمینی از طریق عضویت اوکراین در ناتو به‌صراحت از سوی دولت ترامپ رد شده است.
احتمالاً گزینه واقع‌بینانه‌تر این است که اروپا «خط مقدم دفاع» باشد، در حالی که آمریکا پشتیبانی اطلاعاتی، تسلیحاتی و هوایی ارائه دهد. ترامپ به‌صراحت گفته است «هیچ نیروی زمینی آمریکایی» اعزام نخواهد شد.
با این حال، بعید است تضمین امنیتی برای اوکراین به نتیجه برسد. لاوروف گفته است بحث درباره تضمین‌های امنیتی بدون مشارکت روسیه «راهی به جایی ندارد» و طرح اعزام نیروهای اروپایی به اوکراین را غیرقابل‌قبول دانسته است. در این میان، پیشروی روسیه در شرق اوکراین همچنان ادامه دارد.
زندگی در خارکیف
فرانک لدوویج، استراتژیست نظامی از دانشگاه پورتسموث، که تازه از سفری یک‌هفته‌ای به شرق اوکراین بازگشته، گزارشی از زندگی روزمره در پایتخت شرقی اوکراین، خارکیف، ارائه کرده است؛ جایی که آژیرهای حمله هوایی در تمام ساعات به صدا درمی‌آید، اما مراکز خرید شلوغ و کافه‌ها پرجنب‌وجوش‌اند.
با این حال، لدوویج یادآور می‌شود که احساس خلأیی عمیق در این «شهر شکست‌ناپذیر» به چشم می‌خورد. آمار رسمی در دست نیست، اما او تخمین می‌زند که بیش از نیمی از جمعیت ۱.۵ میلیونی پیش از جنگ خارکیف از سال ۲۰۲۲ تاکنون شهر را ترک کرده‌اند و بسیاری شاید هرگز بازنگردند.
منبع :
https://theconversation.com/israel-opens-new-front-in-gaza-war-263484
portant info.
