بر اساس گزارش های قبلی، با کاهش تقاضا برای نفت عراق در همه انواع آن، پس از آنکه کشورهای چین و هند از بزرگترین خریداران آن بودند، عراق از بزرگترین متضررین در این مسئله خواهد بود.
این در حالی است که دیگران بر این باورند که این امر بازارهای جدیدی را ایجاد می کند که سود عراق را افزایش می دهد.
به گفته «احمد صدام»، کارشناس اقتصادی، طبیعی است که تصمیم روسیه برای کاهش قیمت هر بشکه نفت صادراتی به هند و چین منجر به افزایش تقاضای نفت از روسیه به میزان 15.5 درصد در برابر کاهش میزان واردات نفت از عراق به میزان 10.5 درصد شود، همچنین تصمیم ایران به کاهش حدود 10 دلار از قیمت جهانی، رقابت شدیدی را با عراق ایجاد کرده است.
صدام در ادامه افزود که این تغییر در میزان تقاضا به معنای کنارگذاشتن دیگر بازارهای نفت نیست، به ویژه بازار نفت عراق که پس از کشور عربستان سعودی منبع دوم تامین نفت برای کشور هند به شمار می رود.
با وجود کاهش قیمت نفت، سهم واردات از روسیه تنها 19 درصد از میزان کل تقاضای هند را که حدود 5 میلیون بشکه در روز برآورد شده است شامل می شود.
کشور هند روزانه نزدیک به 950 هزار بشکه از روسیه وارد می کند و میزان واردات چین از این کشور 860 هزار بشکه در روز است و همچنین روزانه 700 هزار بشکه از ایران وارد می کند.
صدام همچنین گفت که باتوجه به این شرایط، تنها یک انتخاب در برابر عراق وجود دارد و آن تنوع بخشیدن به مقاصد صادراتی، به ویژه به دو قاره اروپا و آمریکاست. برآوردها حاکی از آن است که در پی این شرایط، صادرات نفت به ایالات متحده آمریکا به میزان 11 درصد افزایش یافته است.
به اعتقاد صدام، با وجود کاهش تقاضای آسیایی ها برای نفت عراق، وضعیت این کشور قبل و بعد از بحران اوکراین همچنان خوب است، ولی نکته مهم در این زمینه این است که با وجود کاهش قیمت توسط روسیه همچنان موانع فنی و اقتصادی وجود خواهد داشت و در راس آن مسافت طولانی و میزان زمان لازم است که تعداد بشکه های وارد شده از روسیه را تعیین می کند.
این بدان معناست که کاهش سهم عراق در صادرات نفت به چین و هند زیاد نخواهد بود.
از سوی دیگر، «دکتر مدحت کاظم القریشی»، کارشناس اقتصادی می گوید که به طور کل در ابتدا قیمت نفت به علت تحریم روسیه افزایش یافت و سپس به علت رکود اقتصادی در اروپا و جهان کاهش یافت.
در همین راستا، «دکتر عبد الرحمن المشهدانی»، استاد اقتصاد نسبت به وقوع یک بحران جدید هشدار می دهد، به همین دلیل نباید نسبت به بالا بودن قیمت کنونی نفت خوشبین بود، زیرا این قیمت ها حقیقی نیستند.
المشهدانی بر اساس محاسبات خود اعتقاد دارد که در سال 2024 بحران جدیدی رخ خواهد داد، ولی تحولات سیاسی جدید و تحریم های آمریکا علیه روسیه ممکن است به دلایل زیادی از جمله رقابت بین تولیدکنندگان باعث شود که این بحران در سال آینده رخ بدهد.
به گفته این استاد اقتصاد، وقتی که کشور روسیه به ضرر کشورهای تولید کننده نفت در حوزه خلیج فارس و عراق، نفت خود را 35 درصد ارزان تر از قیمت جهانی به چین و هند می فروشد باعث می شود که این کشورها به علت شباهت میان نفت آنها با روسیه در انواع و مشخصات آن و برای رقابت، به کاهش دادن بیشتر قیمت نفت مجبور شوند.
به اعتقاد المشهدانی، میزان آسیب ناشی از بحران نفتی آینده متفاوت خواهد بود، زیرا کشورهای حوزه خلیج فارس خود را با منابع مالی دولتی تقویت کرده اند که برای جبران کمبود اضطراری درآمدهای نفتی به آن متوسل می شوند، زیرا این کمبود موقتی است و بیش از یک سال به طول نمی انجامد.
وی در ادامه می افزاید که کشور عراق در صورتی که هر کاهشی در قیمت ها ایجاد شود به علت افزایش هزینه ها و نبود صندوق دولتی و ذخایر دولتی به جز ذخایر بانک مرکزی از بیشترین کشورهای متضرر خواهد بود.
به اعتقاد «حمزه الجواهری»، کارشناس نفت، اثرات کاهش قیمت نفت روسیه و ایران و پیامدهای آن بر اقتصاد عراق تا چند ماه ظاهر نخواهد شد و قابل توجه نخواهد بود.
الجواهری معتقد است که کشور عراق در آستانه یک بحران اقتصادی قرار ندارد، بلکه در آستانه بازدهی مالی بیشتر از گذشته در نتیجه فروش نفت است، ولی مشکل در نحوه مدیریت اموال عمومی و چگونگی استفاده از مازاد اموالی است که از عملیات صادرات نفت به دست می آید.
