ثمینه باغچه‌بان در سال ۱۹۲۷- ۴ فروردین 1306 در تبریز، به دنیا آمد. او دوره کارشناسی خود را در دانشسرای عالی تهران گذراند و با دریافت بورس فولبرایت برای ادامه تحصیل به ایالات متحده رفت. در سال ۱۹۵۳ موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد از کالج اسمیت شد و بعدها بورس تحصیلی ویژه دانشجویان خاورمیانه به نام او در مدرسه کلارک برای ناشنوایان در نورث‌همپتون ماساچوست تأسیس گردید.
خانم باغچه‌بان بیش از شش دهه از زندگی خود را به آموزش، تربیت معلم، توسعه «روش باغچه‌بان» برای آموزش زبان فارسی به ایرانیان و غیرایرانیان، تألیف کتاب‌های درسی دبستانی که در سراسر ایران مورد استفاده قرار گرفت، و نگارش کتاب‌های کودکانه برای کودکان شنوا و ناشنوا اختصاص داده است.
پدر او، زنده‌یاد جبار باغچه‌بان، نخستین کودکستان مدرن ایران را در سال ۱۹۲۵ در تبریز بنیان گذاشت. وی همچنین بنیان‌گذار آموزش ناشنوایان در ایران بود و الفبای دستی آوایی را ابداع کرد که در نوع خود در جهان بی‌نظیر است. ثمینه باغچه‌بان که در آغاز توسط پدر و استاد خود آموزش دیده بود، میراث او را زنده نگاه داشت و آن را گسترش داد. او «سازمان ملی رفاه ناشنوایان ایران» را با حمایت وزارت بهداری و رفاه اجتماعی بنیان گذاشت. این سازمان چندین مدرسه ویژه ناشنوایان و همچنین مراکز اجتماعی برای آنان تأسیس کرد و به تربیت معلمان، مترجمان و مددکاران اجتماعی پرداخت. فارغ‌التحصیلان این مدارس بعدها فرهنگ لغت زبان اشاره فارسی را تدوین کردند.
انتشارات ثمینه باغچه‌بان شامل کتاب‌های درسی متعدد، مقالات علمی و نوشته‌هایی در مجلات ایرانی است. او همچنین چندین کتاب را از انگلیسی به فارسی ترجمه کرده است. ثمینه باغچه بان در 26 شهریور چشم از جهان بست!
*******
