17 فروردین 1404

زندگی و زمانه حاج محمدعلی بادامچی

از کوشندگان نهضت های مشروطیت ، آزادیستان و کودتای لاهوتی

کتاب " زندگی و زمانه حاج محمدعلی بادامچی " تالیف رضا بالا بیک نژاد و با مقدمه رضا همراز وارد بازار نشر شد ، محمدعلی بادامچی بازرگان آزادی‌خواه تبریزی در عصر مشروطیت و از دوستان نزدیک شیخ محمد خیابانی بود. در واقعه به توپ بستن مجلس شورای ملی و استبداد صغیر، در تحریک مردم تبریز به مقاومت نقش به سزایی داشت. پس از بازگرداندن مشروطیت، به عضویت انجمن ایالتی آذربایجان برگزیده شد.

تبریز امروز:

حاج محمدعلی بادامچی

- برانگیختن مردم تبریز به مقاومت

در جریان به توپ بستن مجلس شورای ملی و استبداد صغیر، در برانگیختن مردم تبریز به مقاومت نقش مؤثری داشت.

۱.۲ - عضویت در انجمن ایالتی آذربایجان

پس از بازگرداندن مشروطیت، به عضویت انجمن ایالتی آذربایجان انتخاب شد 

 و تا محرم ۱۳۳۰ که نیروهای روسیه مشروطه خواهان تبریز را سرکوب کردند و او ناچار به خانه نماینده آلمان در تبریز پناه برد، در آن سِمَت بود.
پس از چند ماه تحصّن راهی تهران شد.

۱.۳ - فعالیت در تشکیلات شیخ محمد خیابانی

در سال‌های آخر جنگ جهانی اول و همزمان با افول سیطره روسیه در مناطق شمالی کشور و شروع مرحله تازه‌ای از تلاش احزاب و گروههای سیاسی، جمعی از دموکرات‌های آذربایجان در اواسط ۱۳۳۵ تشکیلات منسجمی‌ به رهبری شیخ محمد خیابانی ایجاد و فعالیت گسترده‌ای آغاز کردند. بادامچی از ابتدای کار با این عده همراه بود.
در اواسط ۱۳۳۶ بخشی از آذربایجان به تصرف نیروهای نظامی‌ عثمانی در آمد. فرماندهان قوای عثمانی چون تشکیلات خیابانی را مانعی بر سر راه خود می‌دیدند، بر آن شدند که بساط آن را برچینند.
خیابانی و بادامچی و اسماعیل نوبری در ۸ ذیقعده همان سال دست‌گیر و پس از دو ماه حبس در اورمیه به قارص تبعید شدند. اما روزگاری چیرگی نیروهای عثمانی چندان نپایید و پس از خروج آن‌ها از ایران، سران تبعیدی به تبریز بازگشتند.
تحولات سیاسی آذربایجان به قیام گروه خیابانی در برابر حکومت مرکزی انجامید (۱۸ صفر ۱۳۳۶). در جریان این قیام، بادامچی از زمره فعّالان بود و بیش‌تر یار نزدیک و صاحب نفوذ خیابانی به شمار می‌رفت تا عضو فعال تشکیلاتی.
در اجتماعات حزبی یا سخنرانی‌های عمومی ‌نشانه‌ای از حضور او دیده نشده است، ولی هرگاه مذاکره‌ای با فرستادگان حکومت کار بود یا موضوعی حسّاس پیش می‌آمد، بادامچی حضور داشت.

۱.۴ - بازداشت شدن بادامچی

در ۲۹ ذیحجه ۱۳۳۸، چند روز پس از ورود مهدی‌قلی هدایت به عنوان والی آذربایجان به تبریز، خیابانی کشته شد. بادامچی به اتفاق تنی چند از سران قیام، راهی قراجه داغ شد، ولی اندکی بعد با آرام‌تر شدن اوضاع به تبریز بازگشت.
یاران خیابانی دست؛ از فعالیت برنداشتند و به تعقیب هدف‌های خود مصمم بودند.
مخبرالسلطنه بسیاری از مشکلات حکومتی خود را ناشی از تحریکات آن‌ها می‌دانست، ازاین‌رو بادامچی برای مدت کوتاهی بازداشت شد.

بادامچی از اعضای انجمن معارف و جمعیت نشر معارف تبریز بود که حسن تقی‌زاده و محمدعلی تربیت و تنی چند از معاریف دیگر با آنان همکاری داشتند.

۱.۶ - تلاش در افشای نقش انگلیس در کودتا

مهدیقلی هدایت (مخبرالسلطنه) می‌نویسد که پس از کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹، بادامچی و عده‌ای از دوستانش نزد وی رفته و گفته‌اند که کودتا نقشه انگلیس است و نباید در برابر آن ساکت نشست 

 ولی آن‌ها موفق به جلب همکاری مخبرالسلطنه نشدند و چون از لحاظ سیاسی نیروی تعیین کننده‌ای نبودند، نتوانستند دست به عمل مؤثری بزنند.

۱.۷ - زندانی شدن در پی کودتای نافرجام

در پی کودتای نافرجام ماژور ابوالقاسم لاهوتی در بهمن ۱۳۰۰ در تبریز، گروهی از بزرگان شهر، از جمله بادامچی، دستگیر شدند و در حدود دو ماه و نیم، تا ورود مصدق السلطنه (دکتر محمد مصدق) والی جدید، زندانی بودند.

۱.۸ - انتشار مقاله در بزرگداشت خیابانی

هواداران خیابانی با اجرای مراسم سال‌گرد مرگ او و انتشار جزوه‌هایی چون شرح حال و اقدامات شیخ محمد خیابانی، که بادامچی نیز مقاله‌ای در آن داشت، در بزرگداشت یاد او می‌کوشیدند. ولی اقتدار روزافزون نظامیان حتی امکان تجدید خاطره او را از میان برد. ‌

۲ - سرانجام محمد علی بادامچی

 

بادامچی تا پایان عمر که با سال‌های آخر حکومت رضاخان مقارن بود، به نیکنامی ‌زیست و به کسب و کار، و در حد امکان ترویج امتعه داخلی، اشتغال داشت.

ارتباط با تبریز امروز

اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.

info@tabriz-emrooz.ir

اشتراک در خبرنامه

برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.

کانل تلگرام تبریز امروز

فرم تماس با تبریز امروز

کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.
طراحی وتولید توسططراح وب سایت