جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، در سخنرانی اصلی خود در VivaTech ۲۰۲۵، از Firebird به‌عنوان یکی از شرکت‌هایی نام برد که با همکاری انویدیا زیرساخت‌های هوش مصنوعی را توسعه می‌دهند. (عکس: صفحه رسمی فیسبوک مخیتار هایراپتیان، وزیر فناوری پیشرفته ارمنستان)
ارمنستان با اعلام غیرمنتظره‌ای در کنفرانس توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی در پاریس، به نظر می‌رسد در آستانه تبدیل شدن به قطب نوآوری هوش مصنوعی در اوراسیا قرار دارد. یک شرکت فناوری تازه‌تأسیس مستقر در سان‌فرانسیسکو اعلام کرد که ابتکاری ۵۰۰ میلیون دلاری را در ایروان راه‌اندازی خواهد کرد.
Firebird.ai، شرکتی که خود را یک شرکت ابری هوش مصنوعی معرفی کرده و به‌تازگی به‌صورت بی‌سر و صدا در سان‌فرانسیسکو و ایروان تأسیس شده، در این پروژه با دولت ارمنستان همکاری می‌کند. این پروژه در ۱۱ ژوئن در کنفرانس Nvidia GTC پاریس در VivaTech ۲۰۲۵، که یکی از گردهمایی‌های برجسته توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی است، رونمایی شد. غول فناوری انویدیا نیز در این پروژه مشارکت دارد. انتظار می‌رود تلکام ارمنستان و Imagine Broadband مستقر در دوبلین نقش‌های پشتیبانی‌کننده‌ای ایفا کنند.
مذاکرات به‌صورت محرمانه انجام شده و به این ابتکار اجازه داده تا به‌گفته فایربرد«از حالت مخفی» خارج شود. این پروژه به‌عنوان یک مشارکت عمومی-خصوصی ساختاربندی شده تا یک کارخانه هوش مصنوعی راه‌اندازی کند که میزبان «اولین و بزرگ‌ترین ابررایانه هوش مصنوعی قفقاز» خواهد بود و هدف آن اجرای «چشم‌اندازی برای ساخت زیرساخت‌های پیشرفته هوش مصنوعی برای تسریع نوآوری‌های فناوری» است.
طبق اعلام Firebird، این پروژه قرار است در سال ۲۰۲۶ با استفاده از هزاران واحد پردازش گرافیکی (GPU) Blackwell تولیدشده توسط انویدیا، که قادر به پشتیبانی از ظرفیت تا ۱۰۰ مگاوات هستند، آغاز شود.
در بیانیه فایربرد آمده است: «این ابتکار به رشد اکوسیستم فناوری محلی کمک خواهد کرد و زیرساخت‌های با عملکرد بالا، استعدادها و نوآوری را گرد هم می‌آورد. فایربرد قصد دارد از رشد اقتصادی حمایت کند و به کسب‌وکارها، کارآفرینان و دانشگاه‌ها کمک کند تا در لبه پیشرفته هوش مصنوعی پیشرو بمانند.»
مخیتار هایراپتیان، وزیر فناوری پیشرفته ارمنستان، با بیان اینکه این ابتکار ماه‌ها در حال آماده‌سازی بوده، پیش‌بینی کرد که این پروژه «نقشه فناوری منطقه ما را به‌طور اساسی تغییر خواهد داد.»
هایراپتیان در پستی در شبکه‌های اجتماعی اظهار داشت: «مرکز داده‌های هوش مصنوعی به پلتفرمی برای نوآوری، آموزش، علم و کارآفرینی تبدیل خواهد شد. این مرکز توسعه استارتاپ‌های محلی و بین‌المللی را تحریک خواهد کرد، ارتباط بین علم و فناوری را تضمین می‌کند و ارمنستان را به یک قطب فناوری منطقه‌ای و مکانی واقعی برای خلق هوش مصنوعی تبدیل خواهد کرد.»
دولت ارمنستان در راستای تحکیم این مشارکت، به نظر می‌رسد با موفقیت حمایت کارآفرینان فناوری از دیاسپورای قابل‌توجه ارمنی ساکن در ایالات متحده را جلب کرده است. این پروژه می‌تواند دستاوردی بزرگ برای دولت نخست‌وزیر نیکول پاشینیان در تلاش برای بازسازی اقتصاد ارمنستان به‌عنوان بخشی از برنامه «ارمنستان واقعی» باشد.
در بیانیه فایربرد به نقل از رازمیگ هوواگیمیان، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل این شرکت، آمده است: «این پروژه درباره ایجاد یک سکوی پرتاب برای نوآوری است — از ارمنستان به جهان. ما در مدل‌های نوین، رباتیک و علوم، در همکاری با دانشگاه‌های برجسته جهان سرمایه‌گذاری خواهیم کرد و ظرفیت لازم برای پرورش نسل بعدی نوآوران در ارمنستان را ایجاد خواهیم کرد.»
اطلاعات عمومی زیادی درباره فایربرد در دسترس نیست. وب‌سایت این شرکت تنها از یک صفحه تشکیل شده و هیچ متن توضیحی ندارد. طبق بیانیه فایربرد، «بنیاد آفایان برای ارمنستان» سرمایه‌گذار اصلی این شرکت است. «مدیر» این بنیاد، نوبار آفایان، بنیان‌گذار شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر Flagship Pioneering است که در راه‌اندازی شرکت بیوتکنولوژی Moderna نقش داشت. بیانیه فایربرد، آفایان را به‌عنوان «مشاور استراتژیک» و «شریک بنیان‌گذار» این شرکت توصیف می‌کند.
مشارکت انویدیا در این پروژه به نظر می‌رسد اعتبار قابل‌توجهی به آن بخشیده است. همچنین به نظر می‌رسد این ابتکار از حمایت دولت ایالات متحده برخوردار است: در پستی در شبکه‌های اجتماعی در تاریخ ۱۰ ژوئن توسط سفارت ایالات متحده در ایروان، کریستینا کوین، سفیر ایالات متحده، در کنار مدیران انویدیا در ایروان دیده می‌شود. متن همراه این پست اعلام می‌کند: «همکاری فناوری ایالات متحده و ارمنستان در حال شکوفایی است!»
منبع : 
https://eurasianet.org/armenia-achieves-ai-breakthrough-in-efforts-to-establish-innovation-hub
