خبر های ویژه
13 خرداد 1402
روزی که کارل وستروف کنسول آلمان در کنسولگری تبریز مورد حمله قرارگرفت
توفیق وحیدی آذر
با تحریک کنسولگری انگلیس در تبریز عوامل انگلیسی به کنسولگری آلمان حمله کردندو کنسول آلمان در این حمله جان خود را از دست داد!............با پایان جنگ جهانی اول ، رقابت و فشارها همچنان در عرصه ی جهانی ادامه داشت ، این رقابت ها صحنه جنگ پنهان را وارد کشورهای دیگر کرده بود انگلیس ها در غیاب روسیه انقلاب زده یکه تاز میدان بودند آنها برای کنار زدن تمام رقبای ممکن فعالیت می کردند
تبریز امروز:
با پایان جنگ جهانی اول ، رقابت و فشارها همچنان در عرصه ی جهانی ادامه داشت ، این رقابت ها صحنه جنگ پنهان را وارد کشورهای دیگر کرده بود انگلیس ها در غیاب روسیه انقلاب زده یکه تاز میدان بودند آنها برای کنار زدن تمام رقبای ممکن فعالیت می کردند
***
افسر آلمانی ارنست پاراکوین در منطقه بین النهرین در خاطرات خود از وضعیت و سیاست های دولت خود می نویسد :
درست در آن زمان وستروف کنسول جدید آلمان وارد تبریز شد او قبل از عزیمت به تبریز در خانه من در کنار دجله بود، این شخصیت بسیار تحصیلکرده و بسیار پرانرژی مهمان بسیار خوش‌آیندی در شب‌های خوش ما بود.
ژنرال لودندورف
ژنرال لودندورف به طور خاص از طریق تلگرام به من دستور داد که از این مأموریت حمایت کنم. او بیش از همه باید با تبلیغات انگلیسی در ایران مبارزه می کرد. و برای تثبیت نقش دشوار خود در رابطه با موقعیت ترکان که قبلاً تبریز نیمه تاتار را فیود خود می دانستند، عمل می کرد ! من نزد کنت برنستورف سفیر آلمان رفتم تا توجه او را به مأموریت وستروف جلب کنم. اما او چیزی در مورد آن نمی دانست. پس از همه چیزهایی که من عموماً در مورد روح این بخش از خاطرات بیسمارک می دانستم این من را بسیار متعجب کرد. از این رو وقتی سفیر با بی حوصلگی فریاد زد، متحیر شدم: «به هر حال فرستاده آلمان در تبریز چه فایده ای دارد؟ این فقط به پیچیدگی های جدید با ترک ها منجر می شود!» من پاسخ دادم که غیرممکن است صرفاً منافع حیاتی خود از جمله از نظر نظامی را به خاطر امپریالیسم بی حد و حصر عثمانی قربانی کنیم. سپس کنت برنستورف با گلایه به من نگاه کرد و گفت: با سیاستی که در برلین در پیش گرفته است، دیر یا زود مجبور خواهیم شد به متحدانمان اجازه دهیم استان آذربایجان ایرانی را اشغال کنند. و آنگاه من متوجه شدم که وستروف نمی تواند روی حمایت دیپلماتیک حساب کند.
******
قتل کنسول آلمان در تبریز
پس از پایان جنگ جهانی، اوضاع در خاورمیانه بسیار متشنج بود ، دولت عثمانی مناطق تحت نفوذ و کنترل خود را در افریقا و فلسطین و بین النهرین را از دست داده بود . انگلستان، فرانسه و همچنین روسیه شوروی در تلاش بودند تا حوزه های قدرت خود را گسترش دهند. در تبریز - کنسولگری آلمان برای چندین روز توسط ایرانیانی که عنوان دمکرات-ناسیونالیست را داشتند و خواستار استرداد پناهجویان به کنسولگری بودند ، محاصره شده بود. کنسول آلمان کارل وستروف که در سال 1918از طریق بین النهرین تحت نفوذ ترک های عثمانی و آلمان وارد تبریز شده بود نیز در حمله به کنسولگری در 14خرداد ماه ، چهارم ژوئن کشته شد. جناح راست ناسیونالیست در روزنامه Jenaische Zeitung به دسیسه های کنسولگری و استعمار انگلیسی در پشت این حادثه مشکوک است و "مبارزه ی محکم" کارل وستروف را به تفصیل توصیف می کند. او را در گورستان مسیحی های تبریز به خاک سپردند و تا به امروز در آنجا آرمیده است.
یک مبارزه قهرمانانه.
رویترز در 4 ژوئن 1920 از تبریز گزارش می دهد که کنسولگری آلمان در آنجا توسط هواداران دموکراسی ایرانی محاصره شده و استرداد بلشویک‌های مختلف ایرانی مستقر در آنجا درخواست شده بوده است. در مورد سیر دراماتیک این مبارزه، تلگرافهای زیر به انجمن آلمان و پارس رسید:
.jpg)
" تهران، سوم خرداد. حوادث تبریز به فاجعه می انجامد"
دولت در تبریز در تلاش است تا با استفاده از زور، کسانی را که به کنسولگری آلمان فرار کرده اند، بیرون بکشد و آنها را تسلیم کند . کنسول ووستروف نمی تواند تسلیم شود، زیرا در ایران هر نماینده خارجی طبق عرف و سنت موظف است از پناهندگان در خطر جان خود و بر اساس شخصیت و آبروی خود محافظت کند. مبارزه برای کنسولگری آلمان در تبریز با استفاده از بمب و مسلسل با تلخی تمام می شود. تلگرافی به زبان فرانسه که از کنسول وستروف به تهران تهران رسیده است می گوید که توسل به ترس در قلب شهروند آلمانی جوابی نمی دهد، تنها راه دستیابی به پناهندگان عبور از روی جسد اوست، او فقط دستورات دولت آلمان را اطاعت می کند . تلگراف پایان می یابد. عبارت: "من همسر و فرزندانم را به دولت آلمان می سپارم ."
این در حالی است که معاون کنسول دکتر. فون دروسل هنوز به تبریز نرسیده، ظاهراً او در مسیر تفلیس و تبریز است. نیروهای انگلیسی در تبریز ؛ در قزوین (180 کیلومتری شمال غربی) مستقر شده اند. بانک انگلیسی تبریز را ترک می کند. بحران کابینه در تهران پیش بینی می شود.
" تبریز، سوم خرداد"
دیگر تردیدی وجود ندارد که درگیری با کنسولگری آلمان با زور اسلحه انجام خواهد شد. صدای شلیک مسلسل و انفجار بمب در چهره نو (منطقه تبریز که کنسولگری آلمان در آن واقع است) از ظهر به گوش می رسد. کنسول آلمان وستروف با اصرار آهنین از خود دفاع می کند و جان خود را برای محافظت از کسانی که به او سپرده شده اند به خطر می اندازد و به نظر می رسد مهاجمان مانند سال گذشته دوباره دست از تلاش های خود بردارند. گفته می شود که وستروف بعد از ظهر هنگام دفاع از کنسولگری مجروح شده است.
تصویر تزئینی است
گفته می شود در شرایط آن روزها ملی گرایان ترک و بلشویک ها، انگلیسی ها را در استان آذربایجان شکست داده بودند. بلشویک‌ها و ترک‌های ملی گرا با انگلیسی‌ها می‌جنگند و انگلیسی ها به دموکرات‌های طرفدار انگلیسی ، پول می‌دهند. این مبارزه اکنون در اطراف تبریز متمرکز شده است، جایی که کنسولگری آلمان تنها مکان بی طرف در جنگ داخلی اعلان شده بود. کنسولگری تبدیل به پناهگاهی برای آزار و اذیت شدگانی شد که اکنون مورد حمله مزدوران انگلیس قرار گرفته بودند. کنسول کارل وستروف برای مصونیت کنسولگری با جان خود مبارزه کرد و و بعد از جراحت درگذشت -
آلمانی ها او را مردی شجاع نامیده اند که برای انجام وظیفه تا نهایت جان خود مبارزه می کند .
زندگی کارل وستروف در یک نگاه
تاریخ تولد 1878/12/27 شهر ریگا
تاریخ فوت 3 ژوئن 1920 شهر تبریز
.والدین: کاپیتان هانس دبلیو وستروف ؛ آنا وانسفلدت
فرزندان: والتر 30 ژوئن 1906 و کورت 4 ژانویه 1910
محل تحصیل :، موسسه آموزشی دانشگاه Falk-Realgymnasium در برلین
دبیرستان: کلیسای موراویا در نیسکی/لوزاتیا
آموزش برای زبان های شرقی در برلین: فرانسه، ترکی، فارسی
کارل وستروف در دوره کاری خود در منطقه در سرزمین های عثمانی قسطنطنیه ، بغداد، موصل ایران از 15 فوریه 1915 آغاز بکار کرد
***
در سال های بعد کنسولگری انگلیس - محل کنسولگری آلمان را بدست می آورد و تا سال ها و تا زمان انقلاب اسلامی و سقوط حکومت پهلوی از محل کنسولگری آلمان به عنوان بریتیش کانسیل استفاده می شود.
ساختمان و باغ بنکداریان که به عنوان بنای بانک شاهی مشهور بود با عبور دادن خیابان از وسط محوطه باغ بزرگ آن تخریب می شود.
در سال های پس از انقلاب مدرسه سمیه در محل مستقر می شود و بنابه دلایلی مبهم محل را تخلیه می کند . در روزهای پایان سال 1401 شمسی ، خیابانی که پیش از این محل بانک قدیمی تبریز را تخریب و باغ و استخر بنای عمارت را نابوده کرده بود ، با برنامه ریزی قبلی محوطه کنسولگری سابق آلمان را در مسیر خیابان قرار می دهد و ساختمان کنسولگری بدون محوطه مناسب باقی می ماند و حتی بخشی از بنا که ورودی بریتیش کانسیل بود ؛ کلا تخریب و نابود می گردد و اثر ثبت شده ملی مورد تعرض قرار میگیرد.
اکنون این بنای و ثروت شهر تبریز در معرض حفاری های غیر مجاز ، آتش سوزی و ....قرار دارد.
توفیق وحیدی آذر
منابع : ویلهلم لیتن: ماه عسل ایرانی. برلین 1925، ص 422-429.
- روزنامه ینا 11 ژوئن 1920
- خاطرات ارنست پاراکوین در جنگ جهانی اول
- اسناد وزارت خارجه آلمان
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
فرم تماس با تبریز امروز
کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع
است.
طراحی وتولید
توسططراح وب سایت