5 اردیبهشت 1402
اصل 89 قانون اساسي نظام جمهوري اسلامي با صراحت ميگويد: «نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ميتوانند از مواردي که لازم ميدانند هيأت وزيران يا هر يک از وزراء را استيضاح کنند. استيضاح وقتي قابل طرح در مجلس است که با امضاي حداقل 10 نفر از نمايندگان به مجلس تقديم شود.» به موجب اين اصل، استيضاح، حق نمايندگان مجلس است و هيچ عاملي نبايد مانع انجام آن شود. استيضاح، برخلاف آنچه عدهاي تصور ميکنند، به نفع وزرا و دولت است، زيرا فرصتي به وجود ميآورد تا استيضاح شونده درباره عملکرد خود سخن بگويد، کارنامه خود را تشريح کند و شرايط کشور را تا آنجا که به حوزه کاري او مربوط ميشود براي نمايندگان مجلس و افکار عمومي توضيح بدهد. در نهايت، نمايندگان مجلس با شنيدن دفاعيات استيضاح شونده، درباره ادامه کار او نظر ميدهند و با آراء خود تصميم ميگيرند او بماند يا جاي خود را به فرد ديگري بدهد.
تبریز امروز:
بسمالله الرحمن الرحيم
⬅️ اصل 89 قانون اساسي نظام جمهوري اسلامي با صراحت ميگويد: «نمايندگان مجلس شوراي اسلامي ميتوانند از مواردي که لازم ميدانند هيأت وزيران يا هر يک از وزراء را استيضاح کنند. استيضاح وقتي قابل طرح در مجلس است که با امضاي حداقل 10 نفر از نمايندگان به مجلس تقديم شود.»
به موجب اين اصل، استيضاح، حق نمايندگان مجلس است و هيچ عاملي نبايد مانع انجام آن شود. استيضاح، برخلاف آنچه عدهاي تصور ميکنند، به نفع وزرا و دولت است، زيرا فرصتي به وجود ميآورد تا استيضاح شونده درباره عملکرد خود سخن بگويد، کارنامه خود را تشريح کند و شرايط کشور را تا آنجا که به حوزه کاري او مربوط ميشود براي نمايندگان مجلس و افکار عمومي توضيح بدهد. در نهايت، نمايندگان مجلس با شنيدن دفاعيات استيضاح شونده، درباره ادامه کار او نظر ميدهند و با آراء خود تصميم ميگيرند او بماند يا جاي خود را به فرد ديگري بدهد.
اين را هم ميدانيم که گاهي استيضاحها با اغراض سياسي صورت ميگيرند و به حربهاي براي باج گرفتن از فرد استيضاح شونده تبديل ميشوند. اين، درست است که ساحت مجلس بايد از اغراضي از قبيل استفاده ابزاري از استيضاح پاک باشد ولي حتي در چنين مواردي نيز استيضاح فلسفه خود را از دست نميدهد، زيرا در آن صورت هم استيضاح شونده فرصت مناسبي براي روشن ساختن افکار عمومي درباره فساد پنهاني که اقدام کنندگان براي چنين استيضاحي دچار آن هستند و همينطور عوامل پشت پرده آن به دست ميآورد و از اين طريق ميتواند گامي در جهت مبارزه با فساد بردارد. آگاه ساختن افکار عمومي از وجود جريانهاي فرصت طلب و سوءاستفادهگر ميتواند به پاکسازي مجلس و بدنه دستگاههاي حکمراني کمک کند. اين واقعيتها نشان ميدهند آنچه در اين ميان بايد مورد توجه و تأکيد قرار گيرد، پرهيز از تعطيل ساختن استيضاح و سلب اين حق قانوني از نمايندگان مجلس است. استيضاح به عنوان يکي از ابزارهاي قانوني نظارت بر مجريان و وادار ساختن عوامل اجرائي به درست عمل کردن، بايد بدون مواجه شدن با کوچکترين مانعي همواره جريان داشته باشد. فلسفه وجودي استيضاح، رفع نقص از دستگاههاي اجرائي و پالايش دائمي آنها به منظور تقويت کارکردها به نفع کشور و مردم است.
سخنان اخير دو تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي درباره استيضاح بعضي از وزرا نشان ميدهد ناکارآمدي نمايندگان در زمينه استيضاح وزرا به مثابه يک فاجعه اکنون مجلس را تهديد ميکند. نماينده بابلسر در مجلس گفت: «متأسفانه عليرغم پيگيريهائي که براي استيضاح وزير اقتصاد انجام داديم با مواردي که واقعاً شايسته نيست ذکر کنم، بسياري از نمايندگان منصرف شدند. امروز مردم ما در مشکلات عديده اقتصادي در حوزه معيشت بسر ميبرند و با گراني قابل توجهي مواجه هستند، در چنين شرايطي اقدام مناسبي ازسوي مجلس مشاهده نميشود. معتقدم عمده مشکلات اقتصادي کشور به دليل وجود مديران ناکارآمدي است که در وزارت اقتصاد از صدر تا ذيل حضور دارند» (روزنامه جمهوري اسلامي 1402/1/31 ستون جهت اطلاع). نماينده شيراز هم درباره استيضاح وزير اقتصاد گفت: «من استيضاح وزير اقتصاد را امضا کردم اما بچههاي وزارتخانه تعهداتي را پذيرفتند به همين خاطر امضايم را پس گرفتم» (روزنامه جمهوري اسلامي 1402/1/31 ستون جهت اطلاع).
درباره استيضاح وزير صمت نيز ميدانيم که در يکي از روزهاي هفته آخر فروردين طرح استيضاح او با 40 امضا به هيأت رئيسه تسليم و اعلام وصول شد ولي فرداي آن روز اعلام شد نمايندگان امضاهاي خود را پس گرفتهاند بطوري که کمتر از 10 نفر باقي ماندند و استيضاح منتفي شده است! روشن است که در اين مورد هم پس گرفتن امضا به «لابي» بچههاي وزارتخانه! مربوط ميشود. متأسفانه به نظر ميرسد ممانعت از استيضاح به يک رويه تبديل شده و اين ابزار قانوني بطور کامل از کار افتاده است. درباره وزير صمت البته بعضي نمايندگان مجلس گفتهاند استيضاح به قوت خود باقي است هرچند تا زماني که اين وعده عملي نشود نميتوان آن را باور کرد.
اگر کساني تصور ميکنند با از کار انداختن ابزار استيضاح، به دولت کمک ميکنند، بايد بدانند سخت در اشتباه هستند. تعطيل نمودن قانون در هر حال به زيان کشور و حتي خود دولت است. دولت، با استفاده از فرصت استيضاح ميتواند افکار عمومي را در جريان عملکرد خود قرار دهد و در صورتي که فرد استيضاح شونده نتواند مجدداً رأي اعتماد کسب کند، تلاش دولت بايد اين باشد که فرد قويتر و تازه نفسي را جايگزين او نمايد تا بتواند قصورها را جبران کند. تعطيل نمودن استيضاح در هيچ شرايطي به نفع کشور نيست و مجلس شوراي اسلامي بايد لکه سياه عجز از استيضاح را از دامان خود پاک کند.
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.