28 تیر 1399
در ابتدای هر سال چوپانان لیقوان گله های خود را پشت کوه عینالی تبریز می رسانند، منطقه ای که ونیار تبریز را نیز پوشش می دهد .سبزیجات و گیاهانی که طعمی تیز و تند دارند خوراک دام ها ی چوپانان می شوند ! گوسفندان و بزها از کوهستان تغذیه می کنند ؛ اما همزمان خاک نیز تقویت می گردد و زمین برای رستن سال بعد آماده می گردد. یک چرخه کامل که مدت های مدیدی است در منطقه ادامه دارد، شاید قدمت آن به بیش از یک قرن برسد. اما شهر گاه بتدریج و گاه به تندی مراتع و زمین های کشاورزی در نوردیده است . گاه چاره ای نبوده است و گاه خطا و چشم پوشی از آن در این ماجرا وارد شده اند. ساخت شهرک های صنعتی غیرمجاز از این جمله خطاهای چشم پوشی شده هستند ؛ ماشین های پخش و توزیع نخاله های ساختمانی نیز نقش برتری در نابودی طبیعت داشته اند.... ....چوپان ها سال هاست بی آب و غذای خانه ، شب ها و روزها را در کوه ها می گذرانند ، نه امکان استحمام روزانه دارند و نه ظروف مناسب برای غذا و نه سایه بانی بر سر ! تنها زندگی با گوسفندان و بزها و مراقبت از آن ها و درد و فشار گرگ های آدم نما که گاه شبیخون به گله می زنند و چند تایی از احشام را می ربایند ...زندگی آنان را شکل می دهد. اما صنعت وحیات لبنیات منطقه در گرو زحمات این انسان های بی ادعا است که شب و روزی برای استراحت ندارند و هر روز زوال کار خود را با تمام وجود لمس می کنند.
تبریز امروز:
وقتی صحبت از پنیر تبریز باشد ، این کلمه بیشتر در پنیر لیقوان معنی می یابد ؛ زمانی مردان اسب و شتر سوار با شلوار و جلیقه هایی از پشم شتر ، شیر و پنیر و دیگر محصولات لبنی را از لیقوان به داخل شهر می آوردند . از آن ماجرا سی چهل سال بیشتر نمی گذرد . اما دیگر دیدن مردان زحمتکش و قدرتمند لیقوانی با شلوار و جلیقه پشمی شتری که در گرمای تابستان و سرمای زمستان آنان را محافظت بنماید ، کمتر ممکن شده است .
اما هنوز پنیر لیقوان به عنوان یک پنیر با طعمی متفاوت و برتر شناخته می شود. ریشه طعم این پنیر براساس اصول مدیریتی نوین همانا در مدیریت ، منابع انسانی دست اندرکار و مواد اولیه و متد و روش کار ماجرا می باشد .... طعم علوفه و سبزیجات منطقه عنصری مهم و متفاوت در طعم محصول لبنی منطقه دارد.
در ابتدای هر سال چوپانان لیقوان گله های خود را پشت کوه عینالی تبریز می رسانند، منطقه ای که ونیار تبریز را نیز پوشش می دهد .سبزیجات و گیاهانی که طعمی تیز و تند دارند خوراک دام ها ی چوپانان می شوند ! گوسفندان و بزها از کوهستان تغذیه می کنند ؛ اما همزمان خاک نیز تقویت می گردد و زمین برای رستن سال بعد آماده می گردد.
یک چرخه کامل که مدت های مدیدی است در منطقه ادامه دارد، شاید قدمت آن به بیش از یک قرن برسد. اما شهر گاه بتدریج و گاه به تندی مراتع و زمین های کشاورزی در نوردیده است . گاه چاره ای نبوده است و گاه خطا و چشم پوشی از آن در این ماجرا وارد شده اند.
ساخت شهرک های صنعتی غیرمجاز از این جمله خطاهای چشم پوشی شده هستند ؛ ماشین های پخش و توزیع نخاله های ساختمانی نیز نقش برتری در نابودی طبیعت داشته اند.
پسر عموهای وکالتی از چوپانان لیقوان که سال هاست با در دست داشتن حق بهره مندی از مرتع مسافتی طولانی را برای چرای دام های خود طی کرده اند، از کوچک شدن عملی مراتع خود در همه جا بسیار گلایه مند هستند ، آنها حتی در برخورد با جنگل کاری منطقه نیز متحمل از دست دادن مراتع سنتی خود شده اند.
اما ایده ی آنها هم شاید قابل شنیدن و تفکر باشد ، آنها می خواهند دام هایشان در داخل منطقه درخت کاری شده هم چرا کنند و این کار را برای تقویت خاک و حذف علوفه خشک که احتمال آتش سوزی در پای درختان را دارد ، موثر قلمداد می کنند ....اما بالاخره بزها گاه و بیگاه به تنه درختان هم دندانی خواهند زد، که چوپان مسئولیت ممانعت از ان را نیز عهده می گردد.
***
چوپان ها سال هاست بی آب و غذای خانه ، شب ها و روزها را در کوه ها می گذرانند ، نه امکان استحمام روزانه دارند و نه ظروف مناسب برای غذا و نه سایه بانی بر سر ! تنها زندگی با گوسفندان و بزها و مراقبت از آن ها و درد و فشار گرگ های آدم نما که گاه شبیخون به گله می زنند و چند تایی از احشام را می ربایند ...زندگی آنان را شکل می دهد.
اما صنعت وحیات لبنیات منطقه در گرو زحمات این انسان های بی ادعا است که شب و روزی برای استراحت ندارند و هر روز زوال کار خود را با تمام وجود لمس می کنند.
توفیق وحیدی آذر
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.