خبر های ویژه
26 خرداد 1399
باغ سنگی شاداباد مشایخ تحت بار زمانه است .ریشه های مردمان در گورستان پینه شالوار را باید حفظ کرد + ویدئو
چگونه یک ثروت ععظیم کهن رو به فنا می رود
قریه شاداباد مشایخ گورستانی بود باستانی ، بزرگ با سنگ قبرهای درشت و میل های عظیم پا برجا ! گورستان در کنار قریه ، در دامنه ی تپه ای بلند قرار گرفته است، در سه گوشه آن مقابری وجود دارد که صندوق یا تخته سنگ های درشتی بر روی آنها نهاده شده است . این تخته سنگ ها همه از نوع سنگ خارا ی سیاه یا سنگ کبود هستند و در قسمت بالا سر آنها , یا سنگ نبشته ای بلند و یا میلی با سری مقرنس مخروطی و یا میلی با سری مقرنس مخروطی و یا میل سنگی تراش نخورده طبیعی با سری به شکل عمامه جای داده اند. معمولا در پای هر میل اسم و تاریخ فوت صاحب قبر به طور برجسته به خط کوفی یا ثلث کنده شده است . نوشته کتیبه قبرها نیز همین شیوه را دارد . از مندرجات کتیبه های قبور معلوم می شود که عده ای از مشایخ و عرفا و امرای قرون هغت و هشت و نه هجری تبریز در این گورستلن به خاک سپرده شده اند .....سادگی مرگ در اغلب گورها دیده می شود ، چیدمانی ساده از سنگ ها و شاید حفره ای در بالای سنگ برای آب دادن برای پرندگان و .... این پایان حیات زمینی همه گان است. اما سنگ های شکسته قبرها ، حفاری های زمین ، نمادهای دزدان احمقی که تخته سنگ را برای یافتن جواهر شکسته اند در همه جا دیده می شود و یا انکه افکارمردان مریضی است که برای زدودن ریشه ها این باور غلط را رواج داده اند و گرنه کدام سنگ را می توان با گنجینه اندود . واین پایان ماجرا نیست .حال گورهای قدیمی باز می شوند و داخل آنها مردگان جدید دفن می شوند و ثروت تاریخی مردم در اوج حس بی مسئولیتی به یغما و تباهی می روند .... گورستان قدیمی با سنگ های فرو غلتیده اش نیازمند یک احیا است . چیدمان سنگ ها در شرایط بهتر و نزدیک به واقعیت ، بازسازی و یا شاید چسبانیدن سنگ های شکسته ، شناسنامه دار نمودن قبرها ، آماده کردن محیط و طراحی آن برای بازدید از کارهای ساده ولی مهمی هستند که گورستان قدیمی پینه شالوار همان گورستان شادباد مشایخ در کنار احداث گورستان جدید نیازمند آن هستند .
تبریز امروز:
عبدالعلی کارنگ در کتاب آثار باستانی آذربایجان شرقی اشاره ای به گورستان پینه شالوار در شادبادمشایخ دارد؛ شادباد مشایخ قریه ای است که در شش کیلومتری جنوب شرقی تبریز و دو کیلومتری جنوب ائل گلی واقع شده است ، این قریه گورستانی دارد باستانی ، بزرگ با سنگ قبرهای درشت و میل های عظیم پا برجا !
گورستان در کنار قریه ، در دامنه ی تپه ای بلند قرار گرفته است ، در سه گوشه آن مقابری وجود دارد که صندوق یا تخته سنگ های درشتی بر روی آنها نهاده شده است . این تخته سنگ ها همه از نوع سنگ خارا ی سیاه یا سنگ کبود هستند و در قسمت بالا سر آنها , یا سنگ نبشته ای بلند و یا میلی با سری مقرنس مخروطی و یا میلی با سری مقرنس مخروطی و یا میل سنگی تراش نخورده طبیعی با سری به شکل عمامه جای داده اند. معمولا در پای هر میل اسم و تاریخ فوت صاحب قبر به طور برجسته به خط کوفی یا ثلث کنده شده است . نوشته کتیبه قبرها نیز همین شیوه را دارد . از مندرجات کتیبه های قبور معلوم می شود که عده ای از مشایخ و عرفا و امرای قرون هغت و هشت و نه هجری تبریز در این گورستلن به خاک سپرده شده اند .
بابا احمد که شرح حال او در روضات الجنان و جنات الجنان به تفضیل آمده است ؛ نوشته سن قبر او چنین است :
" الله الله ؛ الملک لله ؛ هذا قبر شیخ المشایخ بابا احمد بن محمد بن بابا احمد ، در تاریخ اربع و ثمانین وسیعمائه."
مقبره های بابا حاجی ؛ بابا خواجه ؛ سعد الدین شادبادی؛ شیخ محمد نیز در این گورستان واقع هستند ؛ از مشهورترین افراد سلطان اویس دومین پادشاه ایکانی یا آل جلایر است که در سال 5 هجری در بغداد به تخت نشست . چندی بعد قصد آذربایجان کرد با اخی جوق ازبک جنگید و تبریز را به تصرف خود در اورد . در تبریز مقر فرماندهی خود را بنا نهاد . نوزده سال حکم راند ، خوشی و ناخوشی های بسیار دید عراق و آذربایجان به فرمانش گوش می دادند
کاخ های بسیار ساخت و مجالس فراوان براه انداخت . هنرمندان و شاعران بسیار را نواخت ، سلمان ساوجی ، شرف رامی ، محمد عصار ، عبید زاکانی او را مدح گفتند. از او نیز این شعر بیادگار مانده است.
دارو مده طبیب که داریم درد عشق
ما به نمی شویم و تو بدنام می شوی
دزدان در سال های اخیر سن قبر " سلطان اویس " را شکستند . این سنگ با بهره مندی متخصصین مجددا چسبیده شد اما مجموعه سنگ های مقبره به محوطه مسجد صاحب الامر انتقال یافت. بر روی سنگ قبر او نوشته شده است که " نقسی الفدا لقبر انت ساکن انتقل السلطان الاعظم المغفور و الخاقان الملهم المسرور ، الراجی عفو الله االغفور ، معز دین الله المنصور ، شیخ اویس بهادرخان ، علیه رحمه الرحمن و الرضوان ؛ من دارلعمل الی فردوس الجنان فی ثالث جمادی الاول سنه ست و سبعین و سیعمئه"
در جلو مدخل مقبره سلطان " مجسمه سنگی شیری نهاده شده که یکی از شیرهای سنگی زیبای منطقه محسوب می گردید که با آن سنگینی و گرانی ناپدید شد..
***
چند دقیقه بعد از ائل گلی و گذشتن از زیر اتوبان در خروجی روستای شادباد مشایخ و مجاور یک شهرک ویلایی، گورستان قدیمی در سکوت راز آلود خود قرار دارد، از سمت شرق کاروان عمر قبرهای جدید را باز می کند و در غرب ،گورستان دیرین متتظر گذر عمر است
گل سنگ ، را زوال دهنده سنگ ها می گویند ، آنان در اوج زوال بخشی به سنگ ها رنگ های خود را برای آراستن گورستان بکار برده اند. پرندگان آواز می خوانند هرچند غروب است و ابرها تیرگی راز آالوده را بیشتر سیاه کرده اند.
.JPG)
سادگی مرگ در اغلب گورها دیده می شود ، چیدمانی ساده از سنگ ها و شاید حفره ای در بالای سنگ برای پر کردن آب برای پرندگان و .... این پایان حیات زمینی همه گان است. اما سنگ های شکسته قبر ها ، حفاری های زمین ، نمادهای دزدان احمقی که تخته سنگ را برای یافتن جواهر شکسته اند در همه جا دیده می شود . واین پایان ماجرا نیست .حال گورهای قدیمی باز می شوند و داخل آنها مردگان جدید دفن می شوند و ثروت تاریخی مردم در اوج حس بی مسئولیتی به یغما و تباهی می روند .
.JPG)
***
گورستان قدیمی با سنگ های فرو غلتیده اش نیازمند یک احیا است . چیدمان سنگ ها در شرایط بهتر و نزدیک به واقعیت ، بازسازی و یا شاید چسبانیدن سنگ های شکسته ، شناسنامه دار نمودن قبرها ، آماده کردن محیط و طراحی آن برای بازدید از کارهای ساده ولی مهمی هستند که گورستان قدیمی پینه شالوار همان گورستان شادباد مشایخ نیازمند آن هستند و گرنه در ساده ترین هجمه گورهای جدید نیز گورستان باستانی را نابود خواهند کرد.
***
.JPG)
شاعری غریب ؛ غربت را جایی می داند که نمی تواند قبر پدر بزرگش را پیدا کند .گورستان قدیمی یک ثروت گرانبهاست، که می توان ثروت بیشتری را برای جامعه کسب نماید، احترام به دیرینیانی که آنها را نمی شناسیم و ندیده ایم .نمایش دادن رفتار گذشتگان این سرزمین است و نشان دادن توانمندی های حال مدیرانی است که می توانند تغییر و آبادانی را ایجاد کنند .
.JPG)
پس نباید گذاشت تا یکی دیگر از نمادهای ریشه در خاک مان توسط سارقین و جفای زمانه از بین بروند......
توفیق وحیدی آذر
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
فرم تماس با تبریز امروز
کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع
است.
طراحی وتولید
توسططراح وب سایت