3 اسفند 1403
سیاست برزیل بار دیگر در حال اوج گرفتن به سمت دراماتیکتر شدن است. دادستان کل این کشور در ۱۸ فوریه ۲۰۲۵، پنج اتهام کیفری علیه رئیسجمهور سابق، ژایر بولسونارو، و ۳۳ نفر دیگر در دیوان عالی کشور مطرح کرد که امواج شوکآور سیاسی را به همراه داشت. این اتهامات شامل توطئه برای انجام کودتا به منظور جلوگیری از ریاستجمهوری لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا است. دیگر متهمان شامل چند مقام سابق برجسته، از جمله رئیس سابق سازمان اطلاعات، وزیر دفاع، مشاور امنیت ملی و معاون بولسونارو هستند. لولا در ژانویه ۲۰۲۳ برای سومین بار به ریاستجمهوری برزیل رسید، پس از آنکه در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۲ بولسونارو را شکست داد. بولسونارو، سیاستمدار راستگرایی که با دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، متحد بود، چهار سال قبل از آن را به عنوان رئیسجمهور خدمت کرده بود. بولسونارو و دیگر متهمان همچنین به تلاش برای مسموم کردن لولا و ترور معاون او، ژرالدو آلکمین، و قاضی دیوان عالی برزیل، الکساندر د مورائس، مشارکت در یک سازمان جنایی مسلح، و تلاش برای سرنگونی خشونتآمیز قانونمداری دموکراتیک متهم شدهاند. او هرگونه اقدام خطارا رد میکند. به عنوان استاد علوم سیاسی برزیل، معتقدم که مشکلات قانونی بولسونارو ممکن است به طور قطعی به پایان کار سیاسی او منجر شود. همچنین این احتمال وجود دارد که این رئیسجمهور سابق ۶۹ ساله به زندان محکوم شود. اما در عین حال، این اتهامات ممکن است پایگاه طرفداران بولسونارو را تحریک کند و به روایتی دامن بزند که او را به عنوان قربانی ناعادلانه دولت سابق خود نشان میدهد.
تبریز امروز:
سیاست برزیل بار دیگر در حال اوج گرفتن به سمت دراماتیکتر شدن است. دادستان کل این کشور در ۱۸ فوریه ۲۰۲۵، پنج اتهام کیفری علیه رئیسجمهور سابق، ژایر بولسونارو، و ۳۳ نفر دیگر در دیوان عالی کشور مطرح کرد که امواج شوکآور سیاسی را به همراه داشت. این اتهامات شامل توطئه برای انجام کودتا به منظور جلوگیری از ریاستجمهوری لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا است. دیگر متهمان شامل چند مقام سابق برجسته، از جمله رئیس سابق سازمان اطلاعات، وزیر دفاع، مشاور امنیت ملی و معاون بولسونارو هستند.
لولا در ژانویه ۲۰۲۳ برای سومین بار به ریاستجمهوری برزیل رسید، پس از آنکه در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۲ بولسونارو را شکست داد. بولسونارو، سیاستمدار راستگرایی که با دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، متحد بود، چهار سال قبل از آن را به عنوان رئیسجمهور خدمت کرده بود. بولسونارو و دیگر متهمان همچنین به تلاش برای مسموم کردن لولا و ترور معاون او، ژرالدو آلکمین، و قاضی دیوان عالی برزیل، الکساندر د مورائس، مشارکت در یک سازمان جنایی مسلح، و تلاش برای سرنگونی خشونتآمیز قانونمداری دموکراتیک متهم شدهاند. او هرگونه اقدام خطارا رد میکند.
به عنوان استاد علوم سیاسی برزیل، معتقدم که مشکلات قانونی بولسونارو ممکن است به طور قطعی به پایان کار سیاسی او منجر شود. همچنین این احتمال وجود دارد که این رئیسجمهور سابق ۶۹ ساله به زندان محکوم شود. اما در عین حال، این اتهامات ممکن است پایگاه طرفداران بولسونارو را تحریک کند و به روایتی دامن بزند که او را به عنوان قربانی ناعادلانه دولت سابق خود نشان میدهد.
عدم انتقال قدرت به شیوه سنتی
رفتار بولسونارو قبل، حین و پس از دومین کمپین ریاستجمهوریاش برای هر رئیسجمهوری که به دنبال دوره دیگری است، غیرعادی بود. او زمانی که هنوز در قدرت بود، ادعا کرد که سیستم رأیگیری الکترونیکی برزیل امن نیست و پیشبینی کرد که ممکن است در انتخابات ۲۰۲۲ تقلب رخ دهد. اگرچه او هرگز شواهدی برای اثبات این ادعا ارائه نکرد، اما آن را در رسانههای اجتماعی تبلیغ کرد و باعث ایجاد شک و تردید در میان برخی از رأیدهندگان شد.
بولسونارو هرگز به طور رسمی شکست انتخاباتی خود در اکتبر ۲۰۲۲ را نپذیرفت و به طور ضمنی ادعا کرد که انتخابات از او دزدیده شده است. در سال ۲۰۲۳، دادگاه عالی انتخابات برزیل حکم داد که او از قدرت خود سوء استفاده کرده و او را برای هشت سال آینده از نامزدی در هر انتخابات سیاسی محروم کرد.
به جای حضور در مراسم تحلیف لولا در ۱ ژانویه ۲۰۲۳، جایی که انتظار میرفت در مراسم سنتی انتقال کمربند ریاستجمهوری از رئیسجمهور فعلی به رئیسجمهور جدید شرکت کند، بولسونارو در ۳۰ دسامبر ۲۰۲۲ به اورلاندو، فلوریدا پرواز کرد و به مدت سه ماه در کیسیمی، فلوریدا اقامت گزید.
این بدان معنا بود که بولسونارو در برزیل نبود زمانی که هزاران نفر از طرفدارانش در ۸ ژانویه ۲۰۲۳ به سه ساختمان دولتی در برازیلیا حمله کرده و آنها را تخریب کردند. این حادثه به طرز چشمگیری شبیه به حمله طرفداران ترامپ به ساختمان کنگره ایالات متحده در ۶ ژانویه ۲۰۲۱ بود.
اتهامات جدید بولسونارو را به مشارکت در توطئهای برای بیاعتبار کردن انتخابات متهم میکند. این کیفرخواست همچنین ادعا میکند که پس از اعلام نتایج، بولسونارو و دیگر متهمان اعتراضات را تشویق کرده و از نیروهای مسلح خواستند تا مداخله کنند، حالت محاصره اعلام کرده و از انتقال مسالمتآمیز قدرت از بولسونارو به لولا جلوگیری کنند.
احتمال زندان
شواهد این کیفرخواست تا حدی بر اساس شهادت یکی از متهمان، سرهنگ دوم ارتش و مشاور سابق ریاستجمهوری، مائورو سید، است که در ازای کاهش مجازات همکاری کرده است. دادستان کل همچنین بولسونارو و همدستانش را به ارتباط با بازرگانانی متهم کرده که هزینه اتوبوسهایی را پرداخت کردهاند تا طرفداران بولسونارو را به برازیلیا برسانند تا در حملات ۸ ژانویه شرکت کنند. این حملات خسارتی بالغ بر ۲۰ میلیون رئال برزیل (معادل ۳.۵ میلیون دلار آمریکا) به همراه داشت. کیفرخواست همچنین ادعا میکند که توطئه کودتا به این دلیل شکست خورد که فرماندهان ارتش و نیروی هوایی برزیل از حمایت از این توطئه خودداری کردند، اگرچه فرمانده نیروی دریایی از آن حمایت کرد، که توضیح میدهد چرا او نیز به عنوان متهم نام برده شده است.
اگر دیوان عالی برزیل این اتهامات را بپذیرد، که به نظر محتمل میرسد، نبرد قانونی آغاز خواهد شد. اگر بولسونارو محکوم شود، ممکن است به زندان برود.
تیم دفاعی بولسونارو از سوی دیگر ادعا میکند که این اتهامات "ناشیانه" و غیرقابل قبول هستند. وکلای او ابراز اطمینان کردهاند که میتوانند پرونده را ببرند.
مسیر باریک
بولسونارو و طرفدارانش مدتهاست که دیوان عالی برزیل را مورد انتقاد قرار دادهاند و استدلال میکنند که این نهاد از اختیارات قانونی خود فراتر رفته و به یک "دیکتاتوری قضایی" تبدیل شده است. آنها همچنین خواستار عفو کلیه کسانی شدهاند که در حملات ۸ ژانویه شرکت کرده یا به انجام آن کمک کردهاند، از جمله بولسونارو.
تا به امروز، دیوان عالی برزیل ۳۷۱ نفر را به دلیل مشارکت در این حملات محکوم کرده است. محکومان به مجازاتهای زندان بین ۳ تا ۱۷ سال محکوم شدهاند.
با این حال، برخلاف ایالات متحده، در برزیل اجماع گستردهای وجود دارد که این حملات غیرقانونی و غیرقابل قبول بودند. این اجماع شامل بسیاری از قانونگذاران راستگرا و میانهرو در کنگره برزیل و همچنین در دولتهای ایالتی و محلی است.
بنابراین، اگرچه نمونه بازگشت دونالد ترامپ به ریاستجمهوری و عفو شرکتکنندگان در حمله ۶ ژانویه به ساختمان کنگره ایالات متحده، الهامبخش طرفداران بولسونارو است، اما مسیر او برای دستیابی به نتیجهای مشابه باریکتر از ترامپ است.
در همین حال، شرکت رسانهای ترامپ، که مالک Truth Social و Rumble است، مورائس، قاضی متهم به توطئه ترور توسط بولسونارو، را به دلیل دستور تعلیق حسابهای رسانههای اجتماعی و نقض حقوق متمم اول قانون اساسی ایالات متحده مورد شکایت قرار داده است. این پرونده در ۱۹ فوریه در دادگاه فدرال تمپا، فلوریدا ثبت شد.
رقابت برای جانشینی
هرگونه محاکمه بولسونارو و دیگر متهمان به توطئه کودتا ممکن است به یک نبرد سیاسی منجر شود. جناح راست برزیل در حال حاضر بین طرفداران بولسوناریسم خطسخت — ایدئولوژیای که محافظهکاری اجتماعی، اقتصاد کمتنظیم، نظامیگری و قوه مجریه قوی را ترویج میکند — و محافظهکاری عملگرایانهتر که در چارچوب قواعد متعارف سیاسی عمل میکند و عمدتاً بر حمایتطلبی و مدیریت غنایم قدرت متمرکز است، تقسیم شده است.
اگر بولسونارو و همدستانش در دیوان عالی محاکمه شوند، ممکن است این خطسختگرایان بسیج و تحریک شوند. آنها این محاکمه را به عنوان آزار و اذیت قهرمان سیاسی خود توسط نظام سیاسی حاکم خواهند دید. و رقابتی برای یافتن جانشین بولسونارو، به احتمال زیاد بین پسرش ادواردو و همسر سابق رئیسجمهور، میشل، آغاز خواهد شد.
جانشین ادعای رهبری مخالفت با لولا را خواهد داشت، که واجد شرایط برای نامزدی در چهارمین دوره ریاستجمهوری است و ادعا میکند که میخواهد در انتخابات ۲۰۲۶ شرکت کند — زمانی که نزدیک به ۸۱ سالگی خود خواهد بود.
شرایط پرریسک
مطمئناً برخی از سیاستمداران برزیلی وجود دارند که معتدلتر از بولسونارو هستند و مایلند در انتخابات بعدی مقابل لولا بایستند. آنها بار کمتری را به این رقابت ریاستجمهوری وارد میکنند. نامزدی آنها ممکن است بازگشتی به ثبات نسبی سیاسی که برزیل تقریباً برای دو دهه قبل از سال ۲۰۱۳ تجربه کرده بود، ارائه دهد، زمانی که خط اصلی تقسیم در سیاست برزیل بین ائتلافهایی به رهبری حزب سوسیال دموکرات میانهرو و حزب کارگر چپگرا بود.
واضح است که نمیتوان از پیامدهای بالقوه بررسی و قضاوت دیوان عالی در این پرونده چشمپوشی کرد. محاکمه، در صورت وقوع، از تلویزیون پخش خواهد شد و همچنین بعد ژئوپلیتیکی خواهد داشت، زیرا توسط طرفداران پوپولیسم راستگرای افراطی در سایر کشورهای قاره آمریکا و فراتر از آن به دقت دنبال خواهد شد. شرایط پرریسک است.
در این میان، من تردیدی ندارم که طرفداران بولسونارو سعی خواهند کرد از مشکلات قانونی او برای بسیج جنبش سیاسیاش استفاده کنند. قضاوت دیوان عالی برزیل، در صورت تصمیم به بررسی این پرونده، ممکن است به پایان کار سیاسی بولسونارو منجر شود. با این حال، بدون توجه به آنچه اتفاق میافتد، معتقدم که بولسوناریسم همچنان به عنوان یک نیروی سیاسی در برزیل و عاملی در انتخابات ۲۰۲۶ زنده و پابرجا خواهد بود.
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.