خبر های ویژه
23 دی 1403
فاصله ما با فقه علوی
مسیح مهاجری
نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين عليه‌السلام از چند جهت مهجور و غريب است. غربت اين کتاب، که بعد از قرآن کريم بي‌نظير است، فقط مورد استفاده قرار نگرفتن در مديريت جامعه و بکار نبستن حکمت‌هاي آن در زندگي روزمره ما مدعيان پيروي از حضرت علي عليه‌السلام نيست، اين کتاب با جامعيتي که دارد مي‌تواند منبع مهمي براي استخراج احکام فقهي باشد ولي چنين استفاده‌اي از آن نمي‌شود
تبریز امروز:
⬅️ نهج‌البلاغه اميرالمؤمنين عليه‌السلام از چند جهت مهجور و غريب است. غربت اين کتاب، که بعد از قرآن کريم بي‌نظير است، فقط مورد استفاده قرار نگرفتن در مديريت جامعه و بکار نبستن حکمت‌هاي آن در زندگي روزمره ما مدعيان پيروي از حضرت علي عليه‌السلام نيست، اين کتاب با جامعيتي که دارد مي‌تواند منبع مهمي براي استخراج احکام فقهي باشد ولي چنين استفاده‌اي از آن نمي‌شود.
در سال‌هاي اوج‌گيري تلاش‌ها براي به پيروزي رساندن انقلاب اسلامي، بسياري از سخنوران انقلابي و پيشگامان نهضت اسلامي خطبه‌ها، نامه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار نهج‌البلاغه را بُن‌مايه سخنراني‌ها و اعلاميه‌هاي خود عليه رژيم استبدادي پهلوي و اربابان استعمارگر خارجي شاه ايران قرار مي‌دادند و از نظام انقلابي و اسلامي مورد نظر خود براي جايگزيني رژيم شاهنشاهي چهره‌اي عدالتخواه بر مبناي نهج‌البلاغه ترسيم مي‌کردند. براين اساس، انتظار اين بود که مديريت در نظام جمهوري اسلامي بر مبناي نهج‌البلاغه باشد آنهم نه فقط در بخش سياست بلکه فقاهت، اخلاق، اجتماعيات و تعامل با مردم.
گمان نشود نهج‌البلاغه فقط مجموعه‌اي از توصيه‌هاي حکومتي بر پايه سياست و اموري از قبيل مديريت و دفاعيات است. اين سخن از هرکس باشد نشان‌دهنده عدم شناخت او از نهج‌البلاغه است. مهم‌ترين محور مطالب نهج‌البلاغه در تمام بخش‌هاي چهارگانه نامه‌ها، خطبه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار، توجه عميق و بنياني به حقوق مردم است. فقه هم چيزي غير از حقوق مردم نيست.
علاوه بر نهج‌البلاغه، سيره عملي اميرالمؤمنين عليه‌السلام نيز مشحون از درس‌هاي فراوان در جهت رعايت حقوق مردم است. اينکه اميرالمؤمنين عليه‌السلام به هنگام شنيدن سخن کسي که مسائل شخصي خود را مطرح مي‌کند از شمع بيت‌المال استفاده نمي‌نمايد به اين معناست که حقوق مردم را محور حکمراني و خلافت مي‌داند. اينکه نيمه‌شب‌ها انبان نان و خرما به دوش مي‌کشد و در خرابه‌ها به دلجوئي از فقرا مي‌پردازد به اين معناست که مردم را اصل و حکمراني را وسيله‌اي براي خدمت به آنان مي‌داند و همانطور که خود آن حضرت فرمود لنگه کفش کهنه وصله‌پينه شده را بر حکومتي که به داد مظلوم نرسد و حق ضعيف را از ستمگر نگيرد ترجيح مي‌دهد.
نهج‌البلاغه‌اي که مي‌گويد مردم يا برادر ديني تو هستند و يا همانند تو در مخلوق خدا بودن و لذا بايد در خدمت اين هر دو مجموعه باشي، آشکارا درصدد پايه‌ريزي احکام فقهي مرتبط با حقوق مردم است. آنجا که صاحب نهج‌البلاغه عليرغم در دست داشتن سند وصايت و خلافت پيامبر که حکم صريح حکمراني بر مسلمين بود، در خانه مي‌نشيند تا مردم به سراغش بيايند و با اثبات مقبوليت مردمي زمام امور را در دست بگيرد، با صريح‌ترين بيان به همگان مي‌فهماند حکم فقهي دين خدا اينست که تا مردم نخواهند حکمراني مشروعيت ندارد و همواره اراده مردم بايد بر اراده حاکمان حکمفرما باشد. اينکه حضرت علي عليه‌السلام با رساترين فرياد در همين نهج‌البلاغه اعلام مي‌کند اگر در دورترين نقطه قلمرو حکومتي اسلام، فردي با شکم گرسنه سر به بالين بگذارد جا دارد حکمرانان به خاطر اين ننگ بزرگ دق کنند و بميرند، حکم فقهي پول‌پاشي‌هاي بي‌حساب و کتاب براي ساختن اماکن مذهبي و زيارتگاه‌هاي اشرافي در زماني که در مجاورت همان اماکن عده‌اي از مسلمانان با فقر و گرسنگي دست و پنجه نرم مي‌کنند را به زبان مي‌آورد...
اگر به نهج‌البلاغه با اين نگاه بنگريم، سرتاسر فقه است و اخلاق و تأمين حقوق عامه مردم. چه زيانکاريم ما که نه در حکمراني و نه در حوزه‌هاي علميه از نهج‌البلاغه براي استخراج احکام فقهي استفاده نمي‌کنيم. آيا در مناسبت ميلاد مظهر عدل الهي درصدد کم کردن فاصله خود با فقه علوي برخواهيم آمد؟
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
فرم تماس با تبریز امروز
کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع
است.
طراحی وتولید
توسططراح وب سایت