19 اردیبهشت 1399
بر روی جعبه کمک های ارسالی ترکیه، برگردان ترکی شعر مولانا " اوموتسیزلیگین آردیندا نئجه اوموت لر وار - قارانلیقین آردیندا نئجه گونشلر وار" - "بعد نومیدی بسی امیدهاست. از پس ظلمت بسی خورشیدهاست" نقش بسته است ......................................................... نمی توان منکر عملکرد قابل قبول نظام پزشکی ترکیه به واسطه تقویت آن طی 17 سال دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه، شد. زیرا علی رغم ابتلای بیش از ١٣٠ هزار نفر به این ویروس در ترکیه، تلفات آن از اکثر کشورهای پرجمعیت و توسعه یافته اروپایی بسیار کمتر بوده است. در کنار سیستم درمانی این کشور، پاسخ سریع بخش های تولیدی مربوط به منسوجات که توانست لوازم بهداشتی مورد نیاز در مبارزه با بیماری کرونا نظیر ماسک، لباس های محافظ و .... را به صورت انبوه تولید نماید، حائز اهمیت محسوب می شود. درواقع، این کارخانه های ترکیه بودند که به اردوغان امکان توسل به اقدام دیپلماتیک با ارسال محموله های کمک های درمانی را فراهم آوردند.
تبریز امروز:
دومین محموله از کمک های درمانی ترکیه به ایالات متحده آمریکا جهت مبارزه با ویروس کرونا توسط یک فروند هواپیمای متعلق به ارتش این کشور به واشنگتن ارسال گردید. این کمک ها هرچند ناچیز هستند؛ اما برای کشوری مثل آمریکا که بدترین کارنامه مبارزه با کرونا را در میان کشورهای جهان به ثبت رسانده است، غنیمتی محسوب می شوند. بر روی جعبه های حاوی ماسک های جراحی، پرچم های دو کشور ترکیه و ایالات متحده همراه با پیامی امیدبخش از شاعر و اندیشمند پرآوازه ایرانی، مولانا جلال الدین رومی با این مضمون :
'Ümitsizliğin ardında nice ümitler var, karanlığın ardında nice güneşler var' .
«بعد نومیدی بسی امیدهاست. از پس ظلمت بسی خورشیدهاست.[1]» نقش بسته است.
ارسال این محموله های بهداشتی ترکیه که از ایتالیا در ماه مارس شروع گردید، طیف مختلفی از کشورهای اروپایی، آسیایی و آفریقایی را شامل گردیده و با افزوده شدن ایالات متحده به این لیست، شمار مقاصدی که دولت ترکیه تاکنون بدانها کمک های پزشکی ارسال کرده است به عدد 55 رسیده است.
دولت اردوغان با این اقدام نمادین در حوزه دیپلماسی عمومی، از یک سو، به ملتش این پیام را می فرستد؛ «ترکیه در مواجهه با بحران کرونا موفق عمل کرده است.» در حالی که ملل مرفه با مشکلات عدیده ای مواجه گردیده اند. از سوی دیگر، با بهره گیری از نقش افکار عمومی در سیاست و دیپلماسی امروز، به دنبال تقویت روابط خارجی ترکیه با کاستن از تنش های دوجانبه است. در این راستا، «اوزگور اونلوحیصارجیکلی»[2] مدیر دفتر آنکارای بنیاد آلمانی مارشال معتقد است: «این ابتکاری در حوزه دیپلماسی عمومی ترکیه است که به منظور بهبود چهره ترکیه در جهان بویژه نزد کشورهای غربی به کار گرفته شده است. درست در زمانی که پرستیژ بین المللی ترکیه پایین است».
درواقع، روابط ترکیه با غرب، در سال های اخیر به واسطه بحران های مکرر رو به سردی گرائیده است. لذا، اکنون که اقتصاد آسیب پذیر ترکیه با بیماری کرونا دست به گریبان می باشد، ترکیه بیش از پیش، به کمک های مالی دوستان و متحدین سابقش احساس نیاز می کند. بویژه در ارتباط با آمریکا، اردوغان با تاثیرگذاری بر شخص دونالد ترامپ، در تلاش است تا مانع هر گونه تحریم آمریکا علیه این کشور به بهانه راه اندازی سامانه دفاعی اس-400 در آینده نزدیک گردد و همکاری بانک های مرکزی دو کشور در موضوع مبادله دلار را تقویت نمایند. نامه ای که آقای اردوغان بلافاصله متعاقب ارسال کمک های بهداشتی نمادین به همتای آمریکایی اش نوشت؛ بر اهمیت همکاری های اقتصادی دوجانبه تأکید دارد و موید این ادعا می باشد. در همین راستا، «برهان الدین دوران»[3] مدیر موسسه تحقیقاتی «ستا»[4]ی ترکیه، ضمن تأکید بر اهمیت همکاری های بین المللی در مبارزه با ویروس کرونا، ترکیه را از کشورهای پیشرو در این زمینه قلمداد کرده است. آن هم در شرایطی که بسیاری از نهادهای بین المللی از جمله اتحادیه اروپایی و سازمان ملل متحد، نتوانسته اند، انتظارات اعضایشان را برآورده نمایند. در این میان، قدردانی برخی از نهادهای بین المللی از کمک های بشردوستانه ترکیه قابل توجه می باشد. که از این ها می توان به تقدیر دبیر کل سازمان امنیتی ناتو و همچنین مسئولین سازمان بهداشت جهانی اشاره کرد.
تلاش های دولت ترکیه جهت ترسیم چهره ای نیکوکارانه از ترک ها نزد جهانیان در اثنای مبارزه ملت ها با ویروس کرونا، تا حدود زیادی موفق بوده است. چراکه واکنش کلی عموم مردم در کشورهای فلاکت زده ایتالیا و اسپانیا به محموله های ارسالی ترکیه مثبت بوده است. «بارچین یینانچ»[5]، خبرنگار روزنامه حریت ترکیه، بر این باور است که این کشور توانسته، بعد از چین دومین کشوری باشد که به فریاد ایتالیایی ها می رسد و از این فرصت طلایی بهره برداری کرده و تصویر ترک ها نزد مردم ایتالیا را تقویت نموده است. تصویری که به علت حمله ترکیه به شمال سوریه در پاییز سال گذشته، منفی شده بود. با این حال، به زعم وی اگر دولت وقت ترکیه از ارسال این کمک ها به کشورهای اروپایی، بازگشت به انسجام سال های نه چندان دور میان ترکیه و اتحادیه اروپایی را هدف قرار داده باشد، بعید است بدان دست بیابد. همچنین، «ایلکه تویگور»[6] تحلیلگر موسسه سلطنتی «الکانو»[7] در مادرید، خاطرنشان کرده است که اقدام ترکیه برای کشورهایی که به دنبال رسیدن کمکی از اعضای پیمان ناتو بوده اند، روحیه بخش بوده است و اسپانیایی ها آن را به مثابه یک ژست مهم تلقی می کنند.
شایان توجه است که این کمک ها، صرفاً به کشورهای متحد گسیل نشده اند، بلکه شامل برخی از کشورهایی که رابطه محدودی با ترکیه دارند، نیز شده است که از مهمترین آن ها می توان رژیم صهیونیستی را نام برد. البته شایان ذکر است، ارسال کمک ها به سرزمین های اشغالی به شرط انتقال بخشی از آنها به مردم فلسطین صورت گرفت که در نوع خود قابل توجه می باشد. درواقع، همانطور که «ابراهیم کالین»[8] سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه تصدیق نموده است، هدف ترکیه ارسال این پیام به جهان بود که «بحران کرونا یک وضعیت فوق العاده هست و نباید در این شرایط، تفاوتی میان دوست و دشمن قائل شد.» البته، اگر این ادعای ترکیه مبنی بر دریافت تقاضا از 100 کشور دنیا مبنی بر ارسال کمک های درمانی و بهداشتی، درست باشد؛ تاکنون تنها 55 مورد از این درخواست ها اجابت شده، لذا عملاً گزینشی از میان کشورهای متقاضی صورت گرفته است. با این حال، اکثریت تحلیلگران، بر این باورند، دیپلماسی کرونایی ترکیه به رغم حائز اهمیت بودن و بهبود تصویر ترک ها در جهان، نمی تواند مشکلات سیاسی و جدی دولت ترکیه با همسایگان و متحدینش را حل نماید. چراکه برخی از این کشورها، سیاست های جدید این کشور در مناطق پیرامونی اش را بی ثبات کننده می بینند.
برخی از تحلیلگران، هدف و مخاطب اصلی ارسال محموله های درمانی ریاست جمهوری ترکیه را مردم این کشور می دانند تا خارجیان. چراکه بسیاری از شبکه های تلویزیونی ترک، بویژه آن هایی که طرفدار و متمایل به حزب حاکم هستند، مکرراً با پخش تصاویر و اخبار مربوط به محموله های مذکور، این روایت که ترکیه در مبارزه با کرونا موفق تر از اروپا بوده است را برجسته می کنند. همچنین مقایسه آمارهای مبتلایان و فوتی های ناشی از ویروس کرونا، میزان تجهیزات و تعداد تخت های مراقبت ویژه و کادر درمان ترکیه با این کشورها، مد نظر کانال های تلویزیونی مزبور می باشد. حتی «فخرالدین کوجا»[9] وزیر بهداشت ترکیه، صراحتاً به عدم توجه و رسیدگی لازم نسبت به افراد کهنسال در کشورهای اروپایی از جمله انگلستان اشاره نموده و با برجسته کردن تفاوت ترکیه با آن کشورها در سرعت و کیفیت ارائه خدمات بیمارستانی، اقدامات کامل تر و جامع تر ترکیه در این زمینه را موجب مباهات مردم این کشور دانست.
هرچند که نمی توان منکر عملکرد قابل قبول نظام پزشکی ترکیه به واسطه تقویت آن طی 17 سال دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه، شد. زیرا علی رغم ابتلای بیش از ١٣٠ هزار نفر به این ویروس در ترکیه، تلفات آن از اکثر کشورهای پرجمعیت و توسعه یافته اروپایی بسیار کمتر بوده است. در کنار سیستم درمانی این کشور، پاسخ سریع بخش های تولیدی مربوط به منسوجات که توانست لوازم بهداشتی مورد نیاز در مبارزه با بیماری کرونا نظیر ماسک، لباس های محافظ و .... را به صورت انبوه تولید نماید، حائز اهمیت محسوب می شود. درواقع، این کارخانه های ترکیه بودند که به اردوغان امکان توسل به اقدام دیپلماتیک با ارسال محموله های کمک های درمانی را فراهم آوردند.
در این چارچوب، «عایشه زاراکول»[10] تحلیلگر روابط بین المللی از دانشگاه کمبریج عنوان می کند: «هویت ملی ترک ها، بر محور تمایل به اخذ و دریافت احترام از جهان غرب شکل گرفته است. و این ایده که سیستم درمانی و بخش تولید ترکیه در موضوع کرونا، یک قدم جلوتر از غرب بوده است، برای ترک ها بسیار مهم است.» در همین راستا، نظرسنجی ای که توسط موسسه داخلی متروپل در ماه آوریل انجام شده است، از افزایش محبوبیت اردوغان نزد افکار عمومی ترکیه خبر می دهد. اما «جان سلچوکی»[11] مدیر شرکت تحقیقات اقتصادی استانبول نسبت به وجود تهدیدات آتی هشدار می دهد. وی متذکر می شود؛ در حالی که صحبت از فخر ملی در نتیجه ارسال کمک های بهداشتی به ملل مختلف و کارنامه موفق تر در مبارزه با کروناست، هنوز بحران کرونا تداوم دارد و بزرگترین مشکل برای دولت اردوغان، چالش اقتصادی در ماه های آتی خواهد بود و عملکرد واقعی دولت را بایستی پس از فروکش کردن این سرخوشی گذرا مورد ارزیابی قرار داد.
منابع و مأخذ:
1- https://www.ft.com/content/8602c2da-f1d0-4a78-b848-4c8bf8b9e311
3- https://www.setav.org/en/its-time-to-come-together-for-coronavirus-diplomacy/
6- https://www.mei.edu/publications/can-corona-diplomacy-cure-turkeys-foreign-policy-isolation
[1] - Ümitsizliğin ardından nice ümitler var. Karanlığın ardından nice güneşler var.
[2] - özgür ünlühisarcikli
[3] - Burhanettin Duran
[4] - SETA
[5] - BARÇIN YİNANÇ
[6] - llke Toygur
[7] - ELCANO
[8] - İbrahim Kalın
[9] - Fahrettin Koca
[10] - Ayşe Zarakol
[11] - Can Selçuki
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.