رویدادهای سیاسی این روزها در بریتانیا وارد دوران حساسی شده و پیش‌بینی تحولات بسیار دشوار است. کاخ وست‌مینستر که مجلس عوام و اعیان را در خود جای داده، به نماد دموکراسی در این کشور تبدیل شده است. از نظر تاریخی، مردم این کشور به داشتن سابقه طولانی در این زمینه افتخار می‌کنند. نمایندگان مجلس عوام در پارلمان و نیز در حوزه انتخابی خود حضور فعالی دارند. حال تصور کنید با این همه سابقه و افتخار، نخست‌وزیر این کشور درخواست تعطیلی این نهاد را کند. بوریس جانسون در مدت تعطیلات تابستان نمایندگان مجلس، طرحی را برنامه ریزی کرد که در آن برای جلوگیری از اعمال نظر مخالفان علیه برگزیت به تعطیلی چند هفته‌ایی پارلمان منجر می‌شد. این درخواست با موافقت ملکه الیزابت دوم همراه شد.
در حالی‌که به نظر می‌رسید بوریس جانسون در اجرای این طرح و کنار زدن مخالفانش موفق عمل کرده است، اما روز سه‌شنبه نمایندگان از احزاب مخالف او را غافلگیر کردند.
روز سه‌شنبه در اولین روز کاری نمایندگان به صندلی‌های سبز رنگ خود در مجلس عوام برگشتند تا آنچه در توان دارند را در مقابل یکدیگر به نمایش بگذارند. اگر چه بیشتر نمایندگان مخالف با بوریس جانسون در طی چند هفته گذشته جلسه‌های متعددی را برای دیدار با هم برگزار کرده بودند. در آن جلسه‌ها که به دعوت جرمی کوربین رهبر حزب کارگر برگزار شد، 116 نماینده مجلس با یکدیگر متحد شدند تا جلوی اقدامات برگزیت بدون توافق او را بگیرند.
جرمی کوربین حتی از اعضای حزب محافظه کار که مخالف اقدامات نخست‌وزیر بودند هم دعوت کرده بود تا به جمع آنها اضافه شوند. اگر چه آنها به دلایلی حزبی راه مخالفت با بوریس جانسون را از طرق دیگری دنبال کردند.
در اولین ساعات کاری ، مجلس عوام، با شمار زیادی از نمایندگان کارش را شروع کرد. طبق رویه معمول رهبران احزاب دیگر، در مورد امور مهم داخلی و خارجی کشور از نخست‌وزیر پرسش می‌کردند. در همین حال بوریس جانسون در حال پاسخ به یکی از سوالات بود که با اقدام غیر منتظره فیلیپ لیی، دیگر نماینده حزب محافظه‌کار روبرو شد. فیلیپ لی، پس از ورود به صحن مجلس بر خلاف عادت همیشگی نه تنها در کنار هم حزبی‌هایش ننشست، بلکه به ردیف اعضای حزب لیبرال دموکرات رفت و در کنار آنها قرار گرفت.
با این حرکت او از ادامه کار و حضورش در حزبی دیگری خبر داد و این لحظه بارها در رسانه‌ها تکرار و پخش شد. چرا که خروج او از حزب محافظه‌کار، اکثریت عددی را از بوریس جانسون و حزب محافظه کار در مقابل دیگر احزاب سلب کرد.
با احتساب خروج فلیپ لی، احزاب مخالف جمعا 320 رای را در مقابل 319 رای حزب محافظه‌کار کسب کردند. شاید این همان لحظه‌ای بود که نخست‌وزیر جدید اصلا انتظارش را نداشت. به خصوص که در ساعات پایانی روز اول کاری، نمایندگان مخالف، قصد داشتند لایحه جدیدی را به رای بگذارند. لایحه جدید، راه هرگونه خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا را بر نخست‌وزیر و کابینه‌ش می‌بندد.
گفتگوی‌های نمایندگان با بوریس جانسون و دیگر اعضای کابینه‌اش در حالی ادامه داشت که هر لحظه بر تعداد معترضین خیابانی که مقابل کاخ وست‌مینستر تجمع کرده بودند، افزوده می‌شد. بسیاری از آنها از ساعات اولیه روز آنجا آمده بودند که با پایان ساعت کاری، جمعیت قابل توجهی به آنها اضافه شد.
در نهایت در ساعات پایانی روز، لایحه منع برگزیت بدون توافق به رای گیری گذاشته شد.
رئیس مجلس عوام، نتایج آراء را 328 رای موافق در مقابل 301 رای مخالف اعلام کرد و لایحه کنترل بر برگزیت بدون توافق به تصویب رسید.
شاید این دومین شوک غیر‌قابل انتظار برای بوریس جانسون و اعضای حزبش بود که با اختلاف نه یک رای کمتر از طرف فلیپ لی، بلکه با اختلاف 27 رای کمتر در مقابل اپوزیسیون شکست می‌خورد. به این ترتیب تعدادی از هم حزبی‌های جانسون هم به لایحه رای مثبت داده بودند و این هشداری به او بود تا متوجه شود در میان هم حزبی‌هایش هم مخالفین جدی دارد. پس از اعلام اسامی مشخص شد که 21 نفر از اعضای حزب محافظه‌کار به لایحه نظر مثبت داشته‌اند.
اما اتفاقات ناگهانی این روز عجیب به همین جا هم ختم نشد و بلافاصله پس از اعلام نتایج ، بوریس جانسون از جای خود برخاست و اعلام کرد که قصد برگزاری یک رفراندوم دیگر را دارد. در مقابل رهبر حزب لیبرال دموکرات، جو سوینسون صریحا با این اقدام او به مقابله و مخالفت برخاست و اعلام کرد در شرایط فعلی مردم و اوضاع کشور تاب برگزاری یک همه‌پرسی را نخواهد داشت و موضوعی که اولویت دارد به سرانجام رسیدن برگزیت است.
با پایان گرفتن اولین روز کاری پارلمان پس از تعطیلات تابستانی، نمایندگان از همه احزاب و مردم معترض در حالی رهسپار خانه شدند که می‌دانند این مبارزه هنوز پایان نیافته است. اخباری از حزب محافظه‌کار به گوش می‌رسد که نخست‌وزیر، قصد دارد 21 نفری که علیه او رای دادند را از حزب اخراج کند.
در مقابل نمایندگان احزاب مخالف باید در جلسه بعدی برای تصویب جزییات این لایحه آماده شوند. اما دستاورد همه این تلاش‌ها کنترل و محدودیتی است که روی طرح برگزیت بدون توافق به دست مخالفان رسید. شاید هم بتوان گفت که قدمت دموکراسی در بریتانیا به کمک مخالفین آمد تا در تعطیلات اجباری بعدی دست خالی نباشند.
پگاه بنی‌هاشمی - ایندپندنت
