خبر های ویژه
29 آذر 1404
انفجارهای کیهانی درخشان و آبی رنگ مرموز، توسط سیاهچالههایی که ستارهها را از هم میدرند، ایجاد میشوند
راب لی -برگردان به فارسی مهندس کاوه وحیدی آذر
درخشانترین جرم کیهانی از این نوع که تاکنون شناسایی شده، ممکن است به اخترشناسان در حل معمای انفجارهای قدرتمند و درخشان آبی رنگ کیهانی کمک کرده باشد. در قلب این کشف، سیگنالی از یک «رویداد گذرای نوری آبی سریعِ درخشان» (LFBOT) با نام AT 2024wpp قرار دارد که اولین بار در سال ۲۰۲۴ مشاهده شد. این سیگنال به تیمی از دانشمندان نشان داد که LFBOTها نتیجهی «رویدادهای برهمکنش کشندی» (TDE) افراطی هستند؛ جایی که یک سیاهچاله با جرمی تا ۱۰۰ برابر خورشید، یک ستارهی همراه را در عرض تنها چند روز کاملاً از هم متلاشی میکند.
تبریز امروز:
دانشمندان میگویند: انفجارهای کیهانی درخشان و آبی رنگ مرموز، توسط سیاهچالههایی که ستارهها را از هم میدرند، ایجاد میشوند. "این قطعاً فقط یک ستارهی منفجرشده نیست."
"مقدار انرژی تابششده از این انفجارها آنقدر زیاد است که نمیتوان آن را با انفجار یک ستاره در حال رمب هستهای — یا هر نوع انفجار ستارهای عادی دیگر — تأمین کرد."
(تصویر اصلی) این تصویر ترکیبی، دادههای پرتو ایکس، فرابنفش، نور مرئی و فروسرخ نزدیک از «رویداد گذرای نوری آبی سریعِ درخشان» (LFBOT) با نام AT 2024wpp را نشان میدهد. این رویداد گذرا، نقطهی درخشان در لبهی بالایی سمت راست کهکشان میزبانش است که ۱.۱ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد. (تصویر درجشده) یک تصویر نگارشی از یک «رویداد برهمکنش کشندی».
درخشانترین جرم کیهانی از این نوع که تاکنون شناسایی شده، ممکن است به اخترشناسان در حل معمای انفجارهای قدرتمند و درخشان آبی رنگ کیهانی کمک کرده باشد.
در قلب این کشف، سیگنالی از یک «رویداد گذرای نوری آبی سریعِ درخشان» (LFBOT) با نام AT 2024wpp قرار دارد که اولین بار در سال ۲۰۲۴ مشاهده شد. این سیگنال به تیمی از دانشمندان نشان داد که LFBOTها نتیجهی «رویدادهای برهمکنش کشندی» (TDE) افراطی هستند؛ جایی که یک سیاهچاله با جرمی تا ۱۰۰ برابر خورشید، یک ستارهی همراه را در عرض تنها چند روز کاملاً از هم متلاشی میکند.
تا امروز تنها کمی بیش از یک دوجین LFBOT کشف شده و علت آنها برای حدود یک دهه اخترشناسان را سردرگم کرده بود. اکنون با کنار گذاشتن احتمالات قبلی — که شامل انواع عجیب ستارههای منفجرشده (ابرنواخترها) و بلعیده شدن گاز بینستارهای توسط سیاهچالهها میشد — این رویدادهای برهمکنش کشندی هستند که به عنوان عامل اصلی مطرح شدهاند.
LFBOTها به این دلیل چنین نامی گرفتهاند که فوقالعاده درخشان هستند، از فاصلهای تا میلیاردها سال نوری قابل مشاهدهاند، نور پرانرژیای میتابانند که از انتهای آبی طیف نور مرئی تا طولموجهای فرابنفش و پرتو ایکس را در بر میگیرد و تنها چند روز دوام میآورند. اگرچه اولین LFBOT در سال ۲۰۱۴ مشاهده شد، اما تا چهار سال بعد، اخترشناسان نتوانستند یکی از آنها را با جزئیات کافی برای تحلیل درست ثبت کنند.
این رویداد سال ۲۰۱۸، AT 2018cow نام گرفت و به لقب "گاو" معروف شد. LFBOTهای بعدی نیز لقبهای حیوانی گرفتند: کوالا (ZTF18abvkwla)، شیطان تاسمانی (AT 2022tsd) و سهره (AT 2023fhn). AT 2024wpp هنوز لقب خود را ندارد، اما "زنبور" احتمال خوبی است.
یک رویداد برهمکنش کشندی معمولی نیست
هنگامی که محققان AT 2024wpp را بررسی کردند، دریافتند که حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از یک ابرنواختر معمولی انرژی تابش کرده است که ظاهراً ستارههای منفجرشده را به عنوان علت احتمالی رد میکند. در واقع، برای تولید این مقدار انرژی، یک ستارهی منفجرشده باید حدود ۱۰٪ از جرم خود را طبق رابطه انرژی/جرم اینشتین E=mc^2 و در طول تنها چند هفته، بلافاصله به انرژی تبدیل کند.
مشاهدات تیم با استفاده از رصدخانه جمینی جنوبی، وجود نور مازاد فروسرخ نزدیک از منبع AT 2024wpp را نشان داد؛ پدیدهای که پیش از این تنها در اطراف AT 2018cow دیده شده بود و با ابرنواخترهای معمولی مرتبط نیست.
ناتالی لبارون، عضو تیم از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، در بیانیهای گفت: «مقدار عظیم انرژی تابششده از این انفجارها آنقدر زیاد است که نمیتوان آن را با انفجار یک ستاره در حال رمب هستهای — یا هر نوع انفجار ستارهای عادی دیگر — تأمین کرد. پیام اصلی AT 2024wpp این است که مدلی که ما با آن شروع کردیم اشتباه است. این قطعاً فقط یک ستارهی منفجرشده نیست.»
رویدادهای برهمکنش کشندی در سراسر کیهان رویدادهای نسبتاً رایجی هستند و زمانی رخ میدهند که ستارهها به سیاهچالههای حریص بیش از حد نزدیک میشوند و "اسپاگتیوار" کشیده میشوند و نواری از ماده ستارهای ایجاد میکنند که مانند رشتههای لینگوئینی دور چنگال، دور سیاهچاله مقصر میپیچد. با این حال، همه رویدادهای برهمکنش کشندی یک LFBOT ایجاد نمیکنند، بنابراین سوال اینجاست: چه چیز خاصی در مورد این رویدادهای برهمکنش کشندی خاص وجود دارد؟
ارتباط با تبریز امروز
اخبار ، گزارشات ، عکسها و فیلم های خود را برای ما ارسال دارید . برای ارسال میتوانید از طریق آدرس تلگرامی یا ایمیل استفاده کنید.
اشتراک در خبرنامه
برای اطلاع از آخرین خبرهای تبریز امروز در کانال تلگرام ما عضو شوید.
فرم تماس با تبریز امروز
کلیه حقوق این سایت متعلق به پایگاه خبری تبریز امروز بوده و استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع
است.
طراحی وتولید
توسططراح وب سایت