تبریز امروز:
مهرجویی به‌عنوان نماد سینمای موج نوی ایران، یکی از کارگردانان روشنفکر سینمای ایران به‌شمار می‌رفت . داریوش مهرجویی در 17 آذرماه سال 1318 در تهران متولد شد. در بزرگسالی به آمریکا رفت و وارد دانشگاه کالیفرنیا دپارتمان سینمای لس آنجلس (UCLA) شد. او رشته خود را به فلسفه تغییر داد و در سال 1964 از دانشگاه UCLA فارغ التحصیل شد. در سال 1965 با بازگشت به ایران، تقریباً بلافاصله حرفه فیلمسازی را آغاز کرد. او اولین کار خود را در سال 1966 با الماس 33 انجام داد.
دومین فیلم برجسته او، گاو (1969) برای او شهرت ملی و بین المللی به ارمغان آورد. گاو، یک درام نمادین جذاب، درباره یک روستایی ساده و وابستگی تقریباً افسانه ای او به گاوش است. داستان فیلم برگرفته از شخصیت برجسته ادبی ایران غلامحسین ساعدی بود. در سال 1971 فیلم به صورت قاچاق از ایران خارج شد و به جشنواره فیلم ونیز فرستاده شد و در آنجا بدون برنامه و زیرنویس به بزرگترین رویداد جشنواره آن سال تبدیل شد. این فیلم نقطه عطفی در تاریخ سینمای ایران بود. مردم با وجود اینکه تمام عناصر سنتی جذب باکس آفیس را نادیده گرفته بودند، با اشتیاق فراوان از آن استقبال کردند. مهرجویی در سال 1352 کارگردانی فیلم دایره مینا را آغاز کرد که تحسین برانگیزترین فیلم او بود. این چرخه توسط وزارت فرهنگ حمایت شد، اما با مخالفت سازمان پزشکی ایران مواجه شد و تا سال 1977 از انتشار منع شد. دایره مینا در خارج از کشور مورد تحسین جهانی قرار گرفت. این فیلم در سال 1978 در جشنواره فیلم برلین جایزه فدراسیون بین‌المللی مطبوعات را از آن خود کرد.
او در سال 1981 به پاریس سفر کرد و چند سالی در آنجا ماند. اما او با احساس دلتنگی به ایران بازگشت تا فیلم مستأجرها (1986) را فیلمبرداری کند، یک کمدی درگیری بین مستاجران آپارتمان و یک بنگاه مسکن که به دنبال بیرون راندن آنهاست. مهرجویی در هامون (1989)، با خلق پرتره روشنفکری که زندگی اش در حال فروپاشی است، تلاش کرد چرخش نسل خود را پس از انقلاب از سیاست به عرفان به تصویر بکشد. در دهه 90 نیز مهرجویی فیلم هایی را منتشر کرد که به مسائل زنان می پردازد. بانو (۱۹۹۱ که در سال ۱۹۹۸ منتشر شد) کم و بیش ویریدیانا اثر لوئیس بونوئل را به ایران آورد. سارا (1993) همین کار را برای خانه عروسک ایبسن انجام داد. پری (1995)، پیوند فرانی و زویی از سالینجر، توجه - و تهدید به شکایت - را از نویسنده منزوی به خود جلب کرد.
***
داریوش مهرجویی در سینما نشان داد که بلد است چگونه حس های انسانی ، درد و آلام و تلاش برای بقا و حیات را در جهان پر از تهدید نشان دهد اما وی در دهه نهم از زندگی خود به همراه همسر نویسنده اش در خانه گرفتار تیزی تیغ های بی رحم شدند و در 22 مهرماه 1402 رخت از جهان بستند!
