تبریز امروز:
⬅️ در يکصد و سه سالگي، پيشتاز درک مقتضيات زمان بود و مي‌گفت بايد با تمام دنيا تعامل داشته باشيم و قهر کردن با دولت‌ها شيوه پسنديده‌اي نيست.
کهنسال‌ترين فقيه و مرجع زمان ما بود ولي تا آخر عمر، لحظه‌اي از خواندن و نوشتن بازنماند. علاوه بر کتاب و روزنامه و مجله و ساير نشريات مکتوب، مقالات، گزارش‌ها و اخبار علمي، فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي فضاي مجازي را هم مي‌خواند. با تکيه بر همين اطلاعات وسيع به‌روزشده بود که از مشکلات اقتصادي جامعه خبر داشت و نگران تنگدستي مردم بود و از مشکلات معيشتي آنان رنج مي‌برد. فقط رنج بردن نبود، از آنچه به دستش مي‌رسيد براي کمک به مستمندان استفاده مي‌کرد و دستگيري مردم ضعيف را در اولويت دستور کار خود قرار داده بود. سيل‌زدگان، زلزله‌زدگان و آسيب‌ديدگان از سوء‌مديريت‌ها را در وجوه شرعيه سهيم مي‌دانست و مرجعيت را براي حمايت از مردم و هدايت کارگزاران مي‌خواست نه براي خود مرجعيت.
حضرت آيت‌الله حاج شيخ لطف‌الله صافي گلپايگاني علاوه بر آگاهي به مقتضيات زمان و ياور محرومان بودن، به ضوابط اجتماعي نيز بشدت پاي‌بندي عملي نشان مي‌داد. در رأس ضوابط اجتماعي، رعايت بي‌چون و چراي قانون قرار دارد که او تخلف از آن را شرعاً و اخلاقاً قابل پذيرش نمي‌دانست. از بدرفتاري با قانون رنج مي‌برد و همگان را به خودداري از آن توصيه مي‌نمود و خود حتي يکبار حاضر نشد قانون را به هيچ بهانه‌اي دور بزند و هيچ توجيهي را نيز در اين زمينه پذيرفتني نمي‌دانست.
اعتقاد به ضرورت وجود حکمراني ديني مشروط به رعايت ميثاق ملي را به عنوان يک اصل خدشه‌ناپذير عميقاً باور داشت و حکمراني همراه با بي‌مبالاتي قانوني را آفت حکمراني مي‌دانست. با همين باور بود که با نهضت امام خميني همراهي کرد، در مجلس خبرگان قانون اساسي فعال بود و سالياني نيز دبير شوراي نگهبان قانون اساسي بود.
اعتقاد راسخ به استقلال حوزه‌هاي علميه ديني داشتن، بخش انفکاک‌ناپذير تفکر اين مرجع کهنسال بود. او با دشواري‌هائي که آيت‌الله مؤسس حاج شيخ عبدالکريم حائري و مرجع اعظم آيت‌الله بروجردي براي حفاظت از حوزه علميه قم و دور نگهداشتن آن از گزند رضاخان قُلدر و فرزند مستبد او محمدرضاشاه و مطامع استعماري آن زمان، آشنا بود و خطر وابستگي حوزه را تهديد بزرگي مي‌دانست. اين نگراني را همواره و به مناسبت‌هاي مختلف به زبان مي‌آورد و تا آنجا که در توان داشت براي حفاظت از استقلال حوزه مي‌کوشيد. اين ويژگي ممتاز را در وجود اين مرجع روشن‌ضمير بايد قدر دانست که سياسي بودن حوزويان را با ضرورت مستقل ماندن حوزه قابل جمع مي‌دانست.
در پارسائي به معناي واقعي و جامع، آيت‌الله صافي سرآمد هم‌عصران خود بود. ساده‌زيستي، فقط بخشي از پارسائي است. ممتازترين و زيباترين بخش پارسائي شيخ‌المراجع ما اين بود که همچون اسلاف خود، به دفتر و دستک و شعبه براي انجام امور مرجعيت اعتقادي نداشت. يکبار که از اينهمه تشريفات دست و پاگير بعضي حضرات نزد ايشان ابراز ناخشنودي کردم، گفتند من، در شهرها دفتري ندارم، تمام مساجد سراسر کشور دفاتر من و تمام ائمه جماعات نمايندگان من هستند.
اهتمام به حفاظت از هويت ديني و مذهبي، از اولويت‌هاي مهم برنامه‌هاي علمي و عملي حضرت آيت‌الله صافي گلپايگاني بود. بارها به آيت‌الله هاشمي رفسنجاني پيغام‌هائي در اين زمينه‌ها دادند که اقدام براي جلوگيري از تعرض وهابيون به بقيع و ايستادگي در مقابل تروريست‌هاي تکفيري که درصدد تخريب حرم‌ها در سوريه و عراق بودند، نمونه‌هائي از آنها هستند کمااينکه با تأليف کتاب‌هاي سودمندي به زبان‌هاي فارسي و عربي، بهترين دفاع را از مباني اسلامي و شيعي به عمل آوردند.
اين ويژگي‌هاي ممتاز باضافه ارادت خاص به ساحت مقدس امام زمان عليه‌السلام، تا آخرين لحظه عمر، قرين شيخ‌المراجع ما بود. رفتن وجودي اين‌چنين پربرکت از ميان ما که بشدت نيازمند انوار معنوي عالمان رباني عامل متقي هستيم، به راستي غمبار است. خدايا او را مهمان رضوان خودت فرما و ما را که در ظلمات مادي بي‌پناه هستيم، پناه باش.
